De meeste botanische tuinen zijn oorspronkelijk opgericht voor onderzoek en onderwijs. Naast deze functie richten ze zich tegenwoordig ook vaak op publiekseducatie. In Nederland zijn 27 botanische tuinen voor het publiek toegankelijk. Deze zijn verspreid over 24 plaatsen in het land. De oudste tuin bevindt zich in Leiden en viert dit jaar een jubileum vanwege haar 425-jarig bestaan.
De 24 Botanische tuinen die zijn aangesloten bij de Nederlandse Vereniging van Botanische Tuinen (NVBT) organiseren dit jaar samen één tentoonstelling getiteld Tentoonstelling Beschermde Planten. De tuinen laten zo via de verhalen van de planten hun stem horen over het belang van biodiversiteit. In elke tuin worden tien planten uitgelicht met een felrode lijst omdat ze op een Rode Lijst van bedreigde planten staan.
In onderstaand overzicht vind je alle 27 botanische tuinen op alfabetische volgorde van plaatsnaam, met het adres en een korte beschrijving.
1. Aalsmeer
Historische Tuin
Praamplein, 1431 CV, Aalsmeer
Het Tuinbouwmuseum de Historische Tuin voert u terug in de tijd en brengt de rijke Aalsmeerse geschiedenis in beeld. Langs het 450 meter lange tuinpad vindt de bezoeker een uitgebreide collectie geurende en soms jeugdsentiment oproepende planten en bloemen.
2. Alkmaar
Hortus Alkmaar
Berenkoog 37, 1822 BH, Alkmaar
Hortus Alkmaar is een botanische tuin, gespecialiseerd in geneeskrachtige kruiden. De tuin bevat een collectie van ruim 600 soorten en vormt een oase van rust op het bedrijventerrein Beverkoog.
3. Ambt Delden
Landgoed Twickel
Twickelerlaan 7, 7495 VG, Ambt Delden
Kasteel Twickel ligt temidden van een prachtig landgoed van 4000 hectare. Het afwisselende landschap bestaat uit zacht glooiende akkers en weilanden, bossen en eeuwenoude eiken, heidevelden en vennen. Daartussen slingeren zich beken en houtwallen. Cultuur en natuur gaan op Twickel harmonieus samen.
4. Amsterdam
Hortus Botanicus Vrije Universiteit
Van der Broechorststraat 8, 1081 BT, Amsterdam
Naast het beheer van de plantencollectie wordt de VU Hortus multifunctioneel gebruikt. Hierbij speelt zij in op de duurzaamheid van, en de groene meerwaarde voor, de Zuidas in Amsterdam.
5. Amsterdam
Hortus Botanicus
Plantage Middenlaan 2A, 1018 DD, Amsterdam
De Hortus Botanicus Amsterdam ligt in het centrum van de stad, maar vormt een oase van rust; een bloemrijke verademing tussen alle geluiden van de stad. Het is een prachtige, intieme tuin met een bijzondere collectie planten.
6. Apeldoorn
Paleis Het Loo
Amersfoortseweg, 7313 AA, Apeldoorn
Het Paleispark is een wandelpark dat van oudsher diende ter ontspanning van de koninklijke bewoners van Het Loo en hun gasten. Het paleispark is onderdeel van Kroondomein Het Loo. In het Paleispark zijn acht wandelroutes die variëren in lengte.
7. Arnhem
Koninklijke Burgers’ Zoo
Antoon van Hooffplein 1, 6816 SH, Arnhem
Burgers’ Zoo is natuurlijk bekend als dierentuin. Maar de dieren in deze dierentuin vertegenwoordigen niet alleen hun wilde soortgenoten, maar vormen ook de verbinding naar hun oorspronkelijke leefgebieden (biotopen) en de planten en dieren die daar in voorkomen. Daarmee is dit de ideale plaats om je niet alleen te verdiepen in de biologie van de dieren, maar ook in die van de planten.
8. Arnhem
Nederlands Openluchtmuseum
Schelmseweg 89, 6816 SJ, Arnhem
Het Openluchtmuseum heeft verschillende tuinen. De tuinen zijn zoveel mogelijk ingericht passend bij het tijdsbeeld van het tentoongestelde gebouw, of representatief voor het gebied waar het gebouw oorspronkelijk stond.
9. Buitenpost
Botanische Tuin De Kruidhof
Schoolstraat 29B, 9285 NE, Buitenpost
De Kruidhof heeft 17 thematuinen, elk met hun eigen unieke plantencollecties en bijzonderheden. In totaal groeien er zo’n 2.000 plantensoorten in deze gevarieerde tuinen.
10. De Lutte
Arboretum Poort Bulten
Lossersestraat 68, 7587 PZ, De Lutte
Het parkachtig aangelegde Arboretum Poort Bulten is een wandelgebied en een unieke leerschool van de natuur. In deze tuin groeien ongeveer 2.500 inheemse en uitheemse bomen en heesters. Elk jaargetijde heeft hier zijn eigen charme.
11. Delft
Botanische Tuin TU Delft
Poortlandplein 6, 2628 BC, Delft
De ‘Cultuurtuin voor Technische Gewassen’ is ontstaan uit de behoefte om planten te kweken voor het onderzoek en het onderwijs in technologische toepassingen van gewassen uit alle klimaatzones. Een steeds belangrijker functie van de Botanische Tuin is de ontvangst en de educatie van het algemene publiek, onder andere via wisselende exposities en rondleidingen. Voor het natuurminnende publiek is de Tuin toegankelijk in alle seizoenen.
12. Den Helder
Oranjerie De Groene Parel
Soembastraat 83, 1782 SM, Den Helder
Oranjerie De groene Parel is gelegen in de binnenstad van Den Helder. De tuin heeft niet alleen een schitterende collectie tropische planten, maar ook de grootste Japanse tuin met stromend water in Nederland. Daarnaast leven er ook schildpadjes en koikarpers in de vijver van de Japanse tuin en vlinders en vogeltjes in de Palmkas.
13. Doorn
Von Gimborn Arboretum
Velperengh 13, 3941 BZ, Doorn
In het hart van de Provincie Utrecht ligt een unieke groene schatkamer met vele duizenden boom- en struiksoorten uit alle delen van de wereld. Het arboretum is aangelegd in landschapsstijl met kronkelende paden, slingerende waterpartijen en doorkijkjes. De soorten zijn in de loop van vele jaren verzameld voor wetenschappelijk onderzoek tijdens expedities of als zaad geruild met andere arboreta of botanische tuinen. Sommige planten zijn erg zeldzaam. Het arboretum probeert deze planten voor de toekomst te bewaren voor publiek en wetenschap.
14. Haren
Hortus Haren
Kerklaan 34, 9751 NN, Haren
De Hortus botanicus Haren is een van de oudste botanische tuinen van Nederland. De Hortus heeft twintig hectare aan tuinen en ligt ten noorden van het dorp Haren, vlakbij de stad Groningen. Op het terrein bevinden zich een groot aantal heel verschillende tuinen. Zo is er een wilde plantentuin (Laarmantuin), een Keltische tuin en een Chinese tuin (met authentiek Chinees theehuis).
15. Harskamp
Passiflora Hoeve
Oud Willigerweg 1, 6732 GB, Harskamp
‘De Passiflorahoeve’ is een zorgboerderij, die ook voor het publiek toegankelijk is. Wat deze hoeve uniek maakt, is haar grote collectie met meer dan 400 verschillende Passiflora’s, ruim 120 soorten Aristolochia’s, 300 Fuchsia’s en 100 Hibiscussen. In de vlindertuinen vliegen vele soorten tropische en Europese vlinders rond.
16. Hilversum
Pinetum Blijdenstein
Van der Lindenlaan 125, 1217 PJ, Hilversum
Het Pinetum Blijdenstein is een botanische tuin, gespecialiseerd in Coniferen. Naast de coniferencollectie zijn er verzamelingen van Cycaspalmen, Ephedra’s, Tasmaanse flora en Rhododendrons. Deze collectie is van groot belang voor de instandhouding van zeldzame soorten (behoud van de biodiversiteit) en voor het verkrijgen, behouden en verspreiden van kennis daarover. De collectie telt verscheidene soorten die in de natuur met uitsterven bedreigd zijn.
17. Kerkrade
Botanische tuin Kerkrade
St. Hubertuslaan 74, 6467 CK, Kerkrade
In Kerkrade vindt u een unieke internationaal geregistreerde Botanische Tuin. De tuin is in 1939 aangelegd door de bekende landschapsarchitect John Bergmans (1892-1980) uit Oisterwijk. Hij heeft een Engelse landschapstuin ontworpen waarin het aangenaam wandelen is met prachtige zichtlijnen in de tuin. Het ontwerp en de aanleg van de tuin is als rijksmonument beschermd. In de verwarmde tuinkas treft u een voor Nederland unieke collectie van Madagaskar vetplanten aan.
18. Leiden
Hortus botanicus Leiden
Rapenburg 73, 2311 GJ, Leiden
De Hortus botanicus Leiden is de oudste botanische tuin van Nederland, gesticht door de Universiteit Leiden in 1590. Bij mooi weer is het heerlijk dwalen door de tuin, waar allerlei bijzondere planten zijn te vinden. De Wintertuin toont u de soms eeuwenoude palmvarens en een grote collectie vleesetende planten. In de tropische kassen vindt u vele verschillende soorten, van varens en orchideeën tot exotische aronskelken. De parel van de Hortus, Victoria amazonica, is te bewonderen in de Victoriakas.
19. Limmen
Hortus Bulborum
Zuidkerkenlaan 23A, 1906 AC, Limmen
In Hortus Bulborum zijn inmiddels meer dan 4000 verschillende voorjaarsbolgewassen verzameld. De collectie bestaat hoofdzakelijk uit tulpen, narcissen en hyacinten. Daarnaast zijn er verzamelingen fritillaria en krokussen opgeplant, vooral van de Vernus-groep. Bijzonder aan deze museumtuin is dat er tevens honderden oude soorten te zien zijn, van vóór 1900, die niet of nauwelijks meer commercieel worden gekweekt.
20. Nijmegen
Hortus Nijmegen
d’Almarasweg 22D, 6525 DW, Nijmegen
De Botanische Tuin kenmerkt zich door verschillende nagebootste landschappen met overwegend ‘natuurlijke’ vegetaties. Zo zijn er bloemrijke kalkgraslanden te vinden, een holle weg, een vijver met aangrenzend moerasgebied, een heidegebied en verschillende bostypen met karakteristieke ondergroei en veel zogeheten stinsenplanten. Imposant is het Alpinum, een rotsheuvel met inheemse en uitheemse plantensoorten.
21. Oudenbosch
Botanische Tuin Arboretum Oudenbosch
Achter ’t postkantoor 1 (voorheen Markt 46), 4731 PM, Oudenbosch
Het arboretum Oudenbosch legt zich toe op het verzamelen van bomen en struiken van het geslacht Aesculus (Paardenkastanje) en Viburnum (Sneeuwbal) uit de gematigde streken van Azië en de Calycanthaceae (Specerijstruikfamilie). De lanen in deze bomentuin en de vele plaatsen met bankjes nodigen uit voor een wandeling of om even te gaan zitten.
22. Pieterburen
Domies Toen
Hoofdstraat 76, 9968 AG, Pieterburen
Domies Toen, tuin van de dominee, herbergt een verrassende verscheidenheid aan sferen: het parkachtige van vijvers en oude bomen, formele vormen van buxushaagjes en rozenperken, het weelderige van bloemenweiden vol inheemse plantensoorten, en in het voorjaar natuurlijk vele stinzenplanten. Daarnaast is Domies Toen een tuin in Engelse landschapsstijl – in het Gronings: slingertoen.
23. Putten
Landgoed Schovenhorst
Garderenseweg 93, 3881 GK, Putten
Het 160 jaar oude landgoed Schovenhorst is vermaard om zijn bomentuinen. Om na te gaan welke boomsoorten geschikt zouden zijn voor de Nederlandse bosbouw, zijn bomen uit de hele wereld hier samengebracht. Dwalend door de bomentuinen ontdek je majestueuze bomen van exotische komaf, natuurlijke en door de mens gemaakte kunstwerken en stille paadjes die je fantasie prikkelen. Het hoogtepunt, de Bostoren, laat je het bos van een andere kant zien.
24. Rotterdam
Diergaarde Blijdorp
Blijdorplaan 8, 3041 JG, Rotterdam
Door het laten zien van dieren en planten probeert Blijdorp haar bezoekers bewust te maken van de bijzonderheid en de waarde van de natuur en de organismen daarbinnen. Diergaarde Blijdorp is niet alleen een geweldige dierentuin, maar zorgt ook voor de natuur. Blijdorp beheert dan ook een collectie bijzondere planten.
25. Rotterdam
Trompenburg Tuinen en Arboretum
Honingerdijk 86, 3062 NX, Rotterdam
Trompenburg Tuinen & Arboretum is een prachtig aangelegde plantentuin met een grote collectie bomen, struiken, vaste planten, bollen en knollen. Een belangrijk onderdeel van de collectie wordt gevormd door de Quercus (eiken), Fagus (beuken), Ilex (hulst) en Hosta. De tuin ligt aan de rand van het centrum van Rotterdam in de wijk Kralingen en is een ware schatkamer voor plantenkenners en een weldaad voor wandelaars op zoek naar rust in een drukke stad.
26. Utrecht
Botanische Tuinen Utrecht
Budapestlaan 17, 3584 CD, Utrecht
De Utrechtse Botanische Tuinen zijn een onderdeel van de Universiteit Utrecht en liggen in het hart van het universitaire centrum De Uithof. De Tuinen, met een oppervlakte van 9 hectare, zijn aangelegd op en rondom het 19de-eeuwse Fort Hoofddijk. Hier vindt u de prachtige Rotstuin, de Systeemtuin, de (sub)tropische collecties in het Kassencomplex, het Buitenfort, de Thematuin en de Diertjestuin.
27. Wageningen
Belmonte Arboretum
Generaal Foulkesweg 94-A, 6703 DS, Wageningen
Het landgoed Belmonte, wat mooie berg betekent, werd door Wageningen UR (toen nog de Landbouwuniversiteit) aangekocht om haar botanische tuin De Dreijen uit te kunnen breiden. Belangrijke collecties in het Belmonte Arboretum zijn ondermeer het geslacht Rhododendron en de Rozenfamilie, met als belangrijke vertegenwoordigers de Rozen, Sierkersen, Sierappels, Sierperen, Meidoorns en Lijsterbessen welke dus alle rijk vertegenwoordigd zijn in het Arboretum op de Wageningse Berg.
2 reacties
Wat een prachtige overzichtelijke lijst met botanische tuinen en de mooie foto’s natuurlijk.