7 manieren om als natuurfotograaf iets terug te doen voor de natuur

Hierbij enkele inspirerende voorbeelden die je hopelijk helpen om ook iets voor de natuur terug te willen doen.

1. Ambassadeur van de nacht – Johan van der Wielen

Natuurfotografie in de nacht wordt in Nederland steeds moeilijker. Niet alleen mogen we nergens het bos in na zonsondergang, maar ook is er zoveel lichtvervuiling dat foto’s van bijvoorbeeld hemellichamen bijna nergens meer goed te maken zijn. Wist je dat op de meeste plekken in Nederland de Melkweg niet eens meer zichtbaar is? Dat veel mensen niet meer dan vijftig sterren kunnen zien bij een kraakheldere nacht, terwijl je op hetzelfde moment op een donkere plek wel duizenden sterren kunt zien?

Donker van belang voor mens en natuur

Licht is niet alleen vervuilend en vaak weinig nuttig, het heeft ook nog eens een grote impact op mens en natuur. Veel mensen in 24/7 verlichte gebieden kampen met slaapproblemen omdat het lichaam te weinig melatonine aanmaakt; het lichaam raakt ontregelt. Evenzo met de dieren om ons heen. Veel dieren zijn schemer- of nachtactief en door de continue verlichting wordt hun natuurlijk gedrag verstoord. Opeens ben je ’s avonds als prooidier zichtbaar voor predatoren. Maar ook diverse vogels blijven actief en raken zelfs gedesoriënteerd. Voor natuur en mens is het noodzakelijk dat het ’s nachts weer donker is, dat we weer gewend raken aan de veranderingen van de seizoenen in licht.
Wat zijn dan de grootste lichtvervuilers in Nederland? Kassen, reclame verlichting, sportvelden, sierverlichting van gebouwen en monumenten, openbare straatverlichting en parkeergarages. Met een paar simpele ingrepen kunnen al deze bronnen een stuk minder gaan vervuilen…

Als één van de ambassadeurs van de Nacht van de Nacht vraag ik ieder jaar weer aandacht voor het belang van het donker. Met mijn nachtfotografie wil ik laten zien hoe indrukwekkend een echt donkere nacht is, ik neem mensen mee tijdens nachtfotografie workshops op de eilanden om ze te laten genieten van de Melkweg en druk ze op het hart om in eigen omgeving te gaan kijken wat zij zelf kunnen doen tegen de lichtvervuiling. Voor mij is de nacht één van de meest spectaculaire momenten van de dag, ik gebruik het donker voor mijn fotografie en stel met mijn beelden de problematiek van lichtvervuiling aan de kaak. Maar vooral wil ik mensen op positieve wijze beïnvloeden zelf bij te dragen aan deze redelijk onbekende vorm van milieuvervuiling. Ik voel mij dan ook niet alleen nachtfotograaf maar ambassadeur van de nacht!

Johan van der Wielen

2. Zandfotograaf – Mart Smit

Tegenwoordig noemen ze me al ‘de zandfotograaf’. Ja, ik kom dagelijks op het strand en ik kom er heel graag. Ik ga lekker zitten en de foto’s worden bijna bijzaak. Hoe langer ik kijk, hoe meer ik zie. Een aangespoelde emmer en enkele flessendoppen. Mijn blik wordt steeds gedetailleerder en ik zie zelfs kleine stukjes vistouw en plastic korrels in het zand. Het strand waar ik graag ben zit vol plastic. In eerste instantie wilde ik al die rotzooi helemaal niet op mijn foto hebben, maar wie zou dan nog zien dat het strand zo vervuild is? Als fotograaf gebruik ik het strand als mijn werkplaats en daarom voel ik me ook verantwoordelijk om dit onder de aandacht te brengen. De foto’s gebruik ik in exposities, lezingen en artikelen om mensen bewust te maken van het probleem. Elke prikkel is er één om te veranderen.

Mart Smit

3. Bloggen en vloggen – Anita Bosker

De natuur is het begin van ons bestaan. Het is geen decor maar veel meer. Het is onaangeroerd en oorspronkelijk. Maar door de aanraking van de mens is de natuur veranderd. Bewustwording is nodig en essentieel om in de toekomst de natuur die we nu nog hebben te behouden. Ik blog, vlog, fotografeer en onderneem in de natuur, met het doel mensen te inspireren en ze te leren over de natuur. Door mensen te leren te fotograferen in de natuur geef ik ze iets waardevols in handen. Zij geven de liefde die ze ontdekken door aan anderen. Want in mijn optiek kun je de natuur pas iets teruggeven als je er eerst van leert houden.

Anita Bosker

4. Natuur next door – Bob Luijks

Als professioneel natuurfotograaf leef ik van de natuur. Voor mij voelt het dan ook als vanzelfsprekend iets voor diezelfde natuur terug te doen. Natuurlijk doe ik dat enerzijds met mijn foto’s. Toch is dat niet genoeg, foto’s zijn ook maar foto’s. Beleving is veel belangrijker. En dan bedoel ik vooral de beleving van gewone mensen die graag een rondje wandelen, fietsen of hardlopen door de natuur in hun eigen omgeving. Zo is ook mijn fotoboek ‘Van paarse heide tot orchideeënweide’ bedoeld, inspiratie om er zelf op uit te gaan. Hoe meer mensen van de natuur genieten, des te groter is het draagvlak voor de natuur next door. Naast het feit dat mijn foto’s vaak een heel concreet doel dienen, ondersteun ik diverse natuurorganisaties en projecten. Zo ben ik lid voor het leven van de zuidelijke provinciale landschappen. Verder werk ik nauw samen met de jonge natuurvereniging Landschap vzw. Leden krijgen korting bij mijn workshops, een deel van de inkomsten gaat terug naar die organisatie, een mooie win-winsituatie.
Onlangs opende Natuurmonumenten een trap die toegang biedt tot de ENCI-groeve van de Sint-Pietersberg. Daarmee is deze bijzondere plek (daar is ie weer) beter beleefbaar geworden. Samen met tal van andere bedrijven sponsorde ik een symbolische traptrede.
Eén van de mooiste dierentuinen van Nederland, GaiaZOO Kerkrade, heeft het Gaia Nature Fund, een stichting die financiële bijdragen levert aan projecten van wilde soortgenoten van de dieren die in Gaia leven. Binnen Gaia heb ik de kraanvogel geadopteerd, een soort die me telkens weer weet te raken. Zo probeer ik ieder jaar weer iets anders te ondersteunen.

Bob Luijks

5. Kletspoten – Chris Ruijter

Informatie is tegenwoordig overal. Het is altijd oproepbaar en je hoeft nergens meer over te ‘mijmeren’ met elkaar. Hoe zou het komen dat? Hoe zit dat eigenlijk met? Mijn vrouw vindt het verschrikkelijk. Die mijmert het liefst de hele dag. Google is je beste vriend. En dat is vaak verdraaid handig. Kinderen leren al vroeg wat een soepele beweging van links naar rechts op een schermpje doet. Dat is bij ons thuis natuurlijk niet anders. Zelfs op mijn camera, nog zonder touch-screen, wordt driftig heen en weer geswiped. Zonder resultaat. Ze trappen er altijd weer in. Je moet hier nog ouderwets een knopje indrukken. Sorry jongens, papa loopt hopeloos achter.
Toch kan het digitale tijdperk niet in alles voorzien. Hoe belangrijk is het voor kinderen om op te groeien met gitzwarte nagelrandjes, ‘kletspoten’ en schone kleren elke dag? Beleving, voelen en ruiken, daar kan het wereldwijde web niet in voorzien. Nog niet in elk geval. Je weet maar nooit waar dat hele VR-verhaal op uit zal draaien. Voor nu nemen we onze kinderen vaak mee naar buiten.
Picknicken in een veldje met spinnen en sprinkhanen om je heen. Gekke beestjes ontdekken. Slootje springen tot het mis gaat. Want dat gaat het uiteindelijk altijd. Bloemen plukken. Geelbruine vingers van de paardenbloemen. Kikkerdril ‘vangen’ om vervolgens thuis uit te broeden. Vaak neem ik mijn camera mee. Niet alleen om de kinderen te fotograferen, maar zo nu en dan plannen we heel handig een uitje in een voor mij potentieel interessant gebiedje. Met eigen ogen een Smaragdlibel zien uitsluipen? Dan heb je pas echt wat te vertellen in de kring op maandagochtend.

Chris Ruiter

6. Steun een stichting! – Paulien Bunskoek

Ook ik vraag me regelmatig af hoe ik iets kan terug doen voor de natuur door middel van fotografie. Zoals velen creëer ik wat bewustzijn in mijn directe omgeving, maar er is nog een manier waarop ik de natuur steun. Er zijn veel grote stichtingen die zich inzetten voor natuurbehoud, maar er zijn ook allerlei kleine stichtingen. Vaak zijn deze kleinere organisaties voor hun werving van donateurs actief op sociale media en goede foto’s zijn erg belangrijk voor de beeldvorming. Een foto kan emotie oproepen en hopelijk via die weg meer steun genereren voor zo’n stichting. Je zou dus eens in de buurt kunnen kijken of er een organisatie is die daarin hulp kan gebruiken. Bovendien is het erg leuk om te zien wat er binnen zo’n organisatie allemaal gebeurt en kun je de foto’s vaak ook voor jezelf gebruiken. Je gemaakte foto’s kun je geheel kosteloos en vrij van copyright ter beschikking stellen, maak daar van tevoren wel goede afspraken over. Ik ben zelf al meer dan 20 jaar betrokken bij stichting SOS Dolfijn en de laatste jaren maak ik vaak foto’s waar zij gebruik van maken.

Paulien Bunskoek

7. Sprinkhaansoorten – Paul van Hoof

Als natuurfotograaf en ecoloog hecht ik veel waarde aan de natuur om ons heen. Niet alleen voor mijn beleving, maar die van ons allemaal. Via mijn fotografie probeer ik bij te dragen aan bescherming van die natuur. Een van mijn uitgangspunten daarbij is dat je niet kunt beschermen wat je niet kent. Daarom leg ik mij veelal toe op onderwerpen die minder bekend zijn, om die aan het publiek te tonen. Ook probeer ik actief bij te dragen aan natuureducatie. Ik werk dan ook geregeld met dieren die zijn gevangen. Het kortdurende ongemak van de dieren kan ik (in elk geval voor mezelf) verantwoorden door het hogere doel dat ik met de foto’s probeer te bereiken. Ik heb met deze doelstelling alle sprinkhaansoorten van Nederland op uniforme wijze gefotografeerd. In samenwerking met Stichting EIS is van de beelden een poster en zoekkaart geproduceerd. Die zijn voor iedereen beschikbaar. Dit stimuleert natuurliefhebbers en draagt bij aan een betere herkenning en dus bescherming van de soorten.

Paul van Hoof