De kunst van het weglaten
In het begin van de twintigste eeuw werd de schilder Mondriaan gefascineerd door het spel van lijnen en vormen in het landschap. In een proces van jaren werden zijn schilderijen van bomen, door het weglaten van details, steeds abstracter. Deze weg naar abstractie kun je heel goed zien in zijn schilderijen van de rode boom (1908), de grijze boom (1911) en de nauwelijks meer als boom te herkennen bloeiende appelboom (1912). Ook in de fotografie kunnen we door het weglaten van elementen en het focussen op lijnen en vormen een bepaalde mate van abstractie verkrijgen.
Strijklicht
Door het spel van wind, water, zand en licht is het strand is een mooie plek om ook eens wat abstracter te fotograferen. Door elementen uit hun omgeving te isoleren en met de lijnen mee te fotograferen in plaats van keurig waterpas, bereik je een nog grotere mate van vervreemding. Reliëfs in bijvoorbeeld zand komen het beste uit bij het strijklicht van een laagstaande zon. De diepere delen worden gevuld met schaduw en de hogere delen oplicht. Maar voordat de zon echt onder is, zijn de schaduwen al zo lang, dat het effect verdwijnt. Is er onvoldoende strijklicht aanwezig, dan kan een losstaande flitser met softboxje uitkomst bieden.
Waterspel
Water reflecteert zijn omgeving, maar ieder golfje verandert dit beeld en maakt er zijn eigen spel van lijnen en patronen van. Zo kan een heel saai onderwerp opeens een spannend beeld opleveren. Zoom eens in op die reflecties en maak een aantal beelden achter elkaar. Eén ervan kan zomaar iets heel abstracts laten zien. De hoeveelheid golven en hoever we inzoomen bepaalt de mate van abstractie. In onderstaand beeld zijn geen rotsen en sneeuw (die de zwart/wit patronen in de reflectie maken) meer te herkennen, in het openingsbeeld zijn nog duidelijk bomen te herkennen.
Macro
Ook in de macrofotografie kun je spelen met abstractie. Door juist de herkenbare delen van een plant, boom of bijvoorbeeld korstmos weg te laten hou je een heel klein minilandschapje over van lijnen en vormen. Daar kom ik in het derde deel uitgebreid op terug.
Abstracte beelden met lijnen, vormen en kleuren. Als je erop let, dan kom je zo overal in de natuur tegen.
In de volgende delen van abstracte fotografie ga ik verder met ‘beweging & dynamiek’ en ‘(extreme) details en vervreemding’.
10 reacties
Bedankt voor de inspirerende ideeën, ik ga het zeker uitproberen!
Graag gedaan! Leuk dat je het gaat uitproberen.
Onlangs ben ik op Rottemeroog geweest
En heb daar soort gelijke foto’s gemaakt. Ik vindt dit een leuke manier van fotograferen, het spreekt mij enorm aan!
Fijn om te horen, bedankt voor je reactie.
Dag Henk,
Bepaalde delen van je tekst komen me bekend voor, alsof ik de elders ook gelezen heb. Heb je een bronvermelding voor je tekst?
Beste Caecil, kun je aangeven waar deze teksten je dan aan doen denken? Henk – een gerenomeerd auteur – heeft mij verzekerd dat hij alles zelf heeft geschreven, we hebben dit samen bedacht, en ik heb de teksten zelf geredigeerd. Ik kan mij voorstellen dat sommige zaken bekend voorkomen maar dat komt omdat bepaalde definities universeel zijn en bepaalde analogieën nou eenmaal veel gebruikt worden, ook buiten de fotografie.
Caecil, alle teksten en formuleringen zijn van mijzelf, hier en daar geredigeerd door van Johan van der Wielen.