Menu

Onderdeel van Pixfactory

AI of zelfgemaakt?

Elk jaar als mijn nu 83-jarige vader jarig is, antwoordt hij steevast op de wat-wil-je-hebben vraag dat hij het meest blij is met een zelfgemaakte tekening, zelfs nu wij kinderen de middelbare leeftijd hebben bereikt. Tenslotte is “zelfgemaakt” iets wat je met liefde en toewijding doet en waar je je creativiteit in kwijt kunt. Ik moet er niet aan denken om via kunstmatige intelligentie, AI dus, een tekening voor mijn vader te laten maken.
Ik teken liever met mijn camera, deze mooie kramsvogel in deze setting lijkt bijna op een Japanse tekening.
Ik teken liever met mijn camera, deze mooie kramsvogel in deze setting lijkt bijna op een Japanse tekening. Fotograaf: Pauline Rote

Hetzelfde geldt voor de fotograaf in mij, ik wil mijn beelden zelf maken en creëren en niet met een druk op de laptopknop. Dan laat ik het nabewerken en daarmee finetunen van een foto buiten beschouwing.

De digitale beeldbank

De discussie rondom AI laait op onder kunstenaars waaronder auteurs, ontwerpers, tekenaars en fotografen (en dan met name om de auteursrechten). Laat ik mij in deze beperken tot de laatste categorie, de fotografie. In het uiterste geval zouden we theoretisch in de toekomst – en zelfs nu al – de techniek van AI ons werk kunnen laten doen. Een druk op de knop kan een beeld samenstellen zoals wij dat zouden willen zien. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de “beeldbank”, elk beeld wat zich digitaal in cyberspace bevindt. Wanneer ik bijvoorbeeld een foto wil produceren van een berglandschap met zonsondergang kan ik dit beeld tot in perfectie maken zonder dat ik er naartoe hoef te reizen. Techniek en gemak dienen de mens.

Wat die techniek betreft hoef ik er niet eens technisch voor te zijn. Het scheelt de aanschaf van dure camera’s, objectieven, filters en alle andere zaken die ik nodig zou hebben om zulke “foto’s” te maken. Wil ik het volgende moment een foto van een of ander dier in de sneeuw kan ik die bij wijze van spreken liggend in mijn bikini in mijn tuinstoel maken. Ik hoef er geen kou voor te lijden en ik hoef er niet voor te reizen. Wel zo duurzaam en economisch, ik hou geld over en spaar het milieu.

De eerste sneeuw of vorst. Kou lijden en vaak vroeg opstaan. Als je dit beeld ook kunt maken met AI hoeft dat helemaal niet.
De eerste sneeuw of vorst. Kou lijden en vaak vroeg opstaan. Als je dit beeld ook kunt maken met AI hoeft dat helemaal niet. Maar willen we dat wel? Fotograaf: Pauline Rote

Zelluf doen

Als klein meisje wilde ik al alles zelf doen. Dat begon al in mijn peuterpubertijd; “nee mama, zelluf doen!” Misschien ben ik er wel in blijven hangen.

Inmiddels ben ik zo oud dat ik ben opgegroeid zonder computers, mijn boeken in de bieb leende en platen en de top 40 lijst uit de muziekwinkel haalde. Mijn moeder had geen keuze uit 30 verschillende aardappelvarianten in het koelvak van de supermarkt en schilde haar aardappelen zelf of liet dat door mij doen. Mijn fiets was niet elektrisch, mijn tandenborstel ook niet en als ik een vriendin of vriendje wilde contacten moest dat via de huistelefoon met mijn ouders op hoorafstand en anders schreef ik een brief, zo één met een postzegel. Voor de jongere lezer onder ons, dit was dus een aantal jaar vóór de smartphone, WhatsApp of e-mail.

Natuurlijk ben ik heel blij met de digitalisering van de fotografie en de mogelijkheid om mijn foto’s te kunnen bewerken. Al ga ik echt wel enigszins met de tijd mee (denk ik zelf) en ben ik ook wel eens blij met kant-en-klaar pizza’s. Daarbij zou ik niet meer zonder mijn mobiel willen.

Liever een kant en klaar pizza of zelf je eten vangen?
Liever een kant en klaar pizza of zelf je eten vangen of met liefde bereiden? Fotograaf: Pauline Rote

Gemak dient de mens en doodt de creativiteit

De technische vooruitgang heeft ons als mens wel degelijk verder geholpen. Er is altijd een verlangen geweest naar intelligente machines, machines die ons werk voor ons doen en ervoor zorgen dat veel dingen gemakkelijker zijn of worden. Want gemak dient de mens. Er is echter een groot verschil met gemakzucht. In hoeverre staat gemak dan tegenover het afdoen aan creativiteit?

Begrijp me niet verkeerd, ik ben voor gemak. Ik hou er zelfs van. Alleen in mijn fotografie ga ik liever voor de moeilijke weg en doe ik liever de moeite om uiteindelijk te krijgen wat ik voor ogen had. Die ene foto waar je al een tijdje in je hoofd mee rondliep, dat ene vogeltje dat ik eindelijk voor mijn lens heb gekregen, die eerste sneeuw van het jaar die ik koukleumend heb kunnen vastleggen, dat is waar ik het voor doe.

Dat ene vogeltje, in dit geval die eend, die ik eindelijk voor mijn lens kreeg en waar ik moeite voor heb gedaan. Ik ben er blij mee.
Dat ene vogeltje, in dit geval die eend, die ik eindelijk voor mijn lens kreeg en waar ik moeite voor heb gedaan. Ik ben er blij mee. Fotograaf: Pauline Rote

Uiteindelijk

Uiteindelijk en eindelijk zijn hierin voor mij wel de sleutelwoorden, het heeft dus even geduurd en ik heb er moeite voor gedaan. Vergelijkbaar met een maaltijd waar je uren voor in de keuken hebt gestaan tegenover die pizza uit de diepvries.

Het prikkelt mijn creatieve brein. Het proces om de foto te maken is soms nog leuker dan het eindproduct. De beleving van het koken zelf en de geuren die daarbij vrijkomen zijn soms nog leuker dan het eten.

Zelfs wanneer dat toch niet helemaal lukt smaakt de moeite mij altijd beter dan het perfecte plaatje. In imperfectie zit zoveel meer schoonheid. En in moeite het hart van onze creatie. Alles draait om de aandacht die je ergens aan besteedt.

Het proces en de creativiteit staan voor mij voorop. In imperfectie en moeite doen zit de schoonheid.
Het proces en de creativiteit staan voor mij voorop. In imperfectie en moeite doen zit voor mij de schoonheid. Fotograaf: Pauline Rote

Zucht naar perfectie

En dat is precies waarom ik dit onderwerp aansnijd. De zucht naar perfectie uitgevoerd door gemakzucht is in mijn ogen dodelijk voor de creativiteit. We zijn nog niet zover, maar een wereld gecreëerd door AI maakt me een beetje bang. Hoever kan het nog gaan en ten koste van wat en vooral van wie?

Mensen kunnen simpelweg niet vervangen worden door machines. AI kan worden ingezet om complexe fysieke taken te automatiseren en zo routinematig werk over te nemen. Maar als het gaat om abstracte taken waarbij menselijke eigenschappen als empathie, beoordelingsvermogen, creativiteit, inspiratie en leiderschap noodzakelijk zijn, zullen we altijd mensen en de menselijke input nodig blijven hebben.

Maar ik hou van buiten rondstruinen. Een appje is makkelijk maar bellen of afspreken is veel fijner.  Een foto en die tekening of dat gerecht zelf maken geeft me voldoening. Ik hou van ambacht boven kant en klaar en ik hou van menselijk contact. Daar kan voor mij geen AI tegenop. Misschien ben ik dan toch niet zo met de tijd meegegaan? Dan maar niet!

Die zelfgemaakte tekening is toch veel leuker om te maken én om te geven? Deze maakte ik een paar jaar geleden voor mijn vader en hij was er serieus blij mee!
Die zelfgemaakte tekening is toch veel leuker om te maken én om te geven? Zelfs als hij niet perfect is. Deze maakte ik een paar jaar geleden voor mijn vader en hij was er serieus blij mee! Fotograaf: Pauline Rote

Geef een reactie

21 reacties

  1. De beleving in de natuur is ook veel waard, vandaar dat ik het volmondig eens ben met je verhaal. Kleine opmerking, de Foto met de (Eend) laat een Futen soort zien, het Nonnetje. De rechtse is het mannetje en de linkse het vrouwtje.

    1. Zo is dat, de beleving kun je niet uitdrukken in perfectie dus gewoon blijven genieten!
      En wat een leuke toevoeging, nooit geweten dat het nonnetje familie van de fuut is. Dankjewel!

  2. Mooi verhaal, helemaal eens, zoals denk ik de meeste natuurfotografen het helemaal eens zullen zijn. Helemaal AI in elkaar geknutseld zullen de meesten niet beschouwen als ‘natuurfotografie’. En nabewerken is voor de meeste van ons acceptabel. Maar hoe ver kun je gaan? Een andere uitsnede maken is vast nog wel OK voor de meesten, verscherpen of ruis weghalen ook wel. Maar een foto wat ‘warmer’ of ‘kouder’ maken? Iets aan de lucht ‘verknutselen’? Een storend takje weghalen?

    En gesproken over AI; handig hè, die herkenning van ogen of b.v. vogels door de camera/autofocus. Is ook een beetje ‘AI’….

    Het is een traploos hellend vlak waarover we wel nooit uitgepraat zullen raken.

    Mijn bottom line; wees tenminste eerlijk over wat je gedaan hebt….

    1. Dank voor je reactie, Michel.
      Als natuurfotograaf is AI als hulpmiddel om je eigen gemaakte foto te kunnen maken (techniek in de camera) en in de nabewerking als finetuning in mijn ogen juist een toevoeging.
      We varen allemaal wel bij technische vooruitgang in veel opzichten. Vergelijk het met onze grootouders die de was met de hand deden ten opzichte van de wasmachine. Die kant en klaar pizza is prima, maar zeg dan niet dat je hem zelf gemaakt hebt. Zoiets.

      Als je een knutselwerk of kunstwerk wilt maken via AI is dat natuurlijk geen natuurfotografie.
      Ik ga persoonlijk voor de beleving in het veld!

  3. Het heeft weer 2 kanten, he? De AI ondersteunde gereedschapskist (zoals ontruisen, verscherpen) en anderzijds het door AI gemaakte beeld. Het zal toch weer niemand verbazen dat ik dat laatste niet onder natuurfotografie schaar 🙂
    Overigens gaat de natuurfotohobby van velen niet om de kiekjes maar om de beleving die het maken ervan met zich mee brengt. Maar aan de andere kant… als AI in staat is jullie allemaal thuis aan de PC te kluisteren wordt het buiten voor de overblijvers wel lekker rustig – jippie!

    Overigens, wou ik eigenlijk typen, zou iedere lezer hier de serie “Ruimteschip Aarde” (KRO-NCRV) eens moeten bezien – er valt echt meer dan genoeg te kieken zonder in creatief-met-kurk te vervallen!

    1. Dan zijn we het in deze volledig met elkaar eens.
      Het heeft zeker 2 kanten, je eigen foto kun je mee doen wat je wilt, los van wat een ander daarvan denkt. Maar de beleving staat voor mij ook voorop en dat is inherent aan de moeite die je ervoor gedaan hebt.
      Ik blijf dus gewoon lekker buiten spelen en ik denk velen met mij dus ik hoop stiekem nog gelijkgestemden tegen te komen in het veld!

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

21 reacties

  1. De beleving in de natuur is ook veel waard, vandaar dat ik het volmondig eens ben met je verhaal. Kleine opmerking, de Foto met de (Eend) laat een Futen soort zien, het Nonnetje. De rechtse is het mannetje en de linkse het vrouwtje.

    1. Zo is dat, de beleving kun je niet uitdrukken in perfectie dus gewoon blijven genieten!
      En wat een leuke toevoeging, nooit geweten dat het nonnetje familie van de fuut is. Dankjewel!

  2. Mooi verhaal, helemaal eens, zoals denk ik de meeste natuurfotografen het helemaal eens zullen zijn. Helemaal AI in elkaar geknutseld zullen de meesten niet beschouwen als ‘natuurfotografie’. En nabewerken is voor de meeste van ons acceptabel. Maar hoe ver kun je gaan? Een andere uitsnede maken is vast nog wel OK voor de meesten, verscherpen of ruis weghalen ook wel. Maar een foto wat ‘warmer’ of ‘kouder’ maken? Iets aan de lucht ‘verknutselen’? Een storend takje weghalen?

    En gesproken over AI; handig hè, die herkenning van ogen of b.v. vogels door de camera/autofocus. Is ook een beetje ‘AI’….

    Het is een traploos hellend vlak waarover we wel nooit uitgepraat zullen raken.

    Mijn bottom line; wees tenminste eerlijk over wat je gedaan hebt….

    1. Dank voor je reactie, Michel.
      Als natuurfotograaf is AI als hulpmiddel om je eigen gemaakte foto te kunnen maken (techniek in de camera) en in de nabewerking als finetuning in mijn ogen juist een toevoeging.
      We varen allemaal wel bij technische vooruitgang in veel opzichten. Vergelijk het met onze grootouders die de was met de hand deden ten opzichte van de wasmachine. Die kant en klaar pizza is prima, maar zeg dan niet dat je hem zelf gemaakt hebt. Zoiets.

      Als je een knutselwerk of kunstwerk wilt maken via AI is dat natuurlijk geen natuurfotografie.
      Ik ga persoonlijk voor de beleving in het veld!

  3. Het heeft weer 2 kanten, he? De AI ondersteunde gereedschapskist (zoals ontruisen, verscherpen) en anderzijds het door AI gemaakte beeld. Het zal toch weer niemand verbazen dat ik dat laatste niet onder natuurfotografie schaar 🙂
    Overigens gaat de natuurfotohobby van velen niet om de kiekjes maar om de beleving die het maken ervan met zich mee brengt. Maar aan de andere kant… als AI in staat is jullie allemaal thuis aan de PC te kluisteren wordt het buiten voor de overblijvers wel lekker rustig – jippie!

    Overigens, wou ik eigenlijk typen, zou iedere lezer hier de serie “Ruimteschip Aarde” (KRO-NCRV) eens moeten bezien – er valt echt meer dan genoeg te kieken zonder in creatief-met-kurk te vervallen!

    1. Dan zijn we het in deze volledig met elkaar eens.
      Het heeft zeker 2 kanten, je eigen foto kun je mee doen wat je wilt, los van wat een ander daarvan denkt. Maar de beleving staat voor mij ook voorop en dat is inherent aan de moeite die je ervoor gedaan hebt.
      Ik blijf dus gewoon lekker buiten spelen en ik denk velen met mij dus ik hoop stiekem nog gelijkgestemden tegen te komen in het veld!

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Pauline Rote

Pauline Rote

Pauline Rote is een bevlogen natuurfotograaf met een voorkeur voor vogel- en highkeyfotografie. Daarbij probeert zij haar gevoel en passie over te brengen, het liefst overgoten met een creatief sausje.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: