Het volledige artikel is hier te lezen [Red.]
Jan-van-gent
Jaren geleden maakte ik bovenstaande foto met een groothoeklens. Gewoon keurig, vanachter het hek. De meesten zullen Helgoland en de jan-van-genten wel kennen. Je loopt daar nog net niet tussen de vogels door. Dat je er vlak langs loopt, achter een hek, lijkt de vogels weinig te doen. Ze broeden zelfs vlak langs het pad waar talloze mensen elke dag langslopen.
De foto plaatste ik op social media. Daarop reageerde een fotograaf dat hij het een slechte foto vond, puur en alleen omdat de vogel door het maken van de foto is verstoord. Nog een keer terugkijkend, reageert de vogel op mij, dus verstoord. Ik geloof niet dat het verregaande gevolgen voor de vogel heeft gehad. Maar het zette me wel aan het denken. Wat accepteer ik eigenlijk aan verstoring? En denk ik er voldoende over na?
Rode wouw
Terug naar de rode wouw. In het artikel staat dat een jonge rode wouw dood gevonden is in het nest. Uit onderzoek is gebleken dat het dier waarschijnlijk is overleden door menselijke verstoring. Door fotografen. In de nabijheid van het nest werd een camouflagetentje gezien met daarin een fotograaf. Elders werd zelfs een vaste hut gevonden waar meerdere fotografen gebruik van maakten. Beide hutten werden dicht bij het nest gevonden, veel te dicht.
Afstand
Nu weet ik dat één berichtje in de media niet altijd het volledige verhaal vertelt. Ik besloot daarom contact te zoeken met de betreffende boswachter, Clara Wilken. Zij vertelde dat je er algemeen van uit kunt gaan dat hoe groter de vogel is, hoe groter de verstoring. Voor een rode wouw zou je idealiter minimaal 150 meter afstand moeten houden, liever nog het dubbele. De tent met fotograaf werd op 30 meter van het nest gezien. Veel te dichtbij dus. Je zou denken dat je in de tent niet echt voor verstoring zorgt. Je zit immers uit zicht van de vogels, dus dan zullen de vogels zich doorgaans weinig van je aantrekken. Maar je loopt natuurlijk wel naar die plek en weer terug, volledig in het zicht van de vogels. En dat zorgt wel degelijk voor verstoring.
Kwetsbaar
Ook de andere, van takken gebouwde hut, bevond zich te dicht bij het nest. Het bleek dat meerdere mensen gebruik hebben gemaakt van deze hut. Ondanks dat de locatie niet breed gedeeld wordt, is er natuurlijk altijd wel iemand die het aan die ene goede vriend(in) vertelt. Onder de voorwaarde dat het echt met niemand anders gedeeld wordt… behalve dan die ene persoon natuurlijk. En zo komen er toch de nodige mensen op af. Sommige fotografen waren kennelijk in de veronderstelling dat ze daar fotografeerden met toestemming van een vogelwerkgroep of de terreineigenaar. Maar noch de vogelwerkgroep, noch de terreineigenaar hebben toestemming gegeven. En in dit geval zouden ze dat ook nooit doen. Daarvoor is de rode wouw te kwetsbaar.
Ringen
In reacties onder het artikel zag ik meerdere keren een opmerking over het ringen van de jonge rode wouw. Dat leidt toch ook tot verstoring? Dat is natuurlijk zo. Daarom wordt door meerdere deskundigen vooraf een hele goede afweging gemaakt of ringen wenselijk is. Door de vogel te voorzien van een ring of zender kan veel informatie over de soort verzameld worden. Die informatie helpt uiteindelijk weer om de vogels zo goed mogelijk te beschermen. Na het ringen werd het jong ook gewoon weer gevoerd door de ouders.
Handhaving
Helaas werd deze jonge rode wouw uiteindelijk dood in het nest gevonden. Hij stond op het punt uit te vliegen. Uit onderzoek lijkt het dat de ouders het jong uiteindelijk verlaten hebben door de verstoring, waardoor het jong is verhongerd. Misschien zou er meer gehandhaafd moeten worden, meer controle op mensen die zich al dan niet bewust te dicht bij een nest wagen. Maar ook boswachters willen het nest niet verstoren en blijven daarom het liefst ook zoveel mogelijk uit de buurt van het nest. Het gebied eromheen ruim afzetten en tot verboden gebied verklaren is ook een optie. Maar handhaven blijft natuurlijk lastig.
Bewustwording
Ik heb geen idee wie de fotografen zijn die (mede) verantwoordelijk zijn voor het verstoren van de rode wouw. Ik heb ze dus ook niet gesproken en kan alleen maar raden naar hun verhaal. Ik ga ervanuit dat ze geenszins de bedoeling hebben gehad om het nest te verstoren. Geen enkele fotograaf, mag ik hopen, gaat op pad met het idee die ene superfoto te maken, ten koste van alles. Het zal ongetwijfeld onbekendheid met de soort en risico’s zijn, of naïviteit. Of misschien in de volledige veronderstelling dat het allemaal goed zit, omdat anderen het ook doen. Ik vraag me wel af hoe deze fotografen nu terugkijken op hun foto’s van dit nest. Het is absoluut niet mijn bedoeling om wie dan ook hier publiekelijk aan de schandpaal te nagelen. Maar ik hoop wel dat we met elkaar bewuster kunnen omgaan met de onderwerpen waar we zo graag foto’s van maken. En dat we elkaar durven en kunnen aanspreken als we zien dat ons gedrag tot verstoring leidt.
Verstoring kunnen we nooit helemaal voorkomen. Zelfs als je je volledig aan alle regels houdt, kun je zomaar een dier opjagen dat vlak langs het pad staat, zonder dat je het zelf in de gaten hebt. Maar door ons goed voor te bereiden en te verdiepen in ons onderwerp kunnen we verstoring van de natuur wel zoveel mogelijk voorkomen. Waar trek jij de grens?
12 reacties
De grens van verstoring ! zijn we zelf .
Ben zelf ook toezicht houder landschap Overijssel .
En dan maak je wat mee hoor op verstorend gebied .
Ga verder niet op details in maar heb gewoon respect voor alles in de natuur .
vraag je altijd af voel ik me hier goed bij dit te doen ! , B.V bij deze soort of nest locatie.
Mag zelf graag fotograferen maar nog net zo lief ook observeren en daar zit het hem vaak in , Geniet van het natuur struinen maar ga niet ten koste van alles altijd maar voor het beste plaatje . Bij het terugkijken van dergelijke foto’s indien gemaakt met grens overschrijdend handelen zal menig fotograaf er een gevoel van onbehagen aan overhouden ga ik van uit .
Dus nogmaals heb respect voor waar je bent en wat je doet respecteer dus ook je zelf ,Wij fotografen zijn namelijk zelf de grens inzake ons handelen . Dit stukje is ook niet bedoeld om met een vingertje te wijze wie goed of slecht is maar om een stukje bewustwording .zo deel ik dit ook met degene die ik verstorend in mijn gebied tegen kom .
Samen hebben we een mooie hobby dus laten we dit vooral zo ook houden .
Er stonden de afgelopen week weer mooie foto’s bij ons in het plaatselijke ‘suffertje’ van geringde jonge bosuilen die voor de fotografen ff op een mooi plekje mochten poseren. Het ‘waarschijnlijk’ in bovenstaand verhaal en geschreven om waarschijnlijk veel reacties uit te lokken. Geeft een negatieve lading aan vogelfotografen die hun hobby uitoefenen op een respectvolle manier en waarvan er geen één is die in dit soort fotografie geïnteresseerd is. Het enigste wat je met dit soort stukjes bereikt is dat juist zij zich afkeren van deze site. Degene die zich wel bezondigen aan dit soort fotografie lezen dit niet.
Helemaal mee eens, Kees, breek me de snavel niet open!
Een geinig aspect aan fotografie is dat het altijd een alibi verstrekt, hetzij pro hetzij contra trouwens (Dus, als je de boel verkloot leveren je kiekjes het bewijs vrijwel altijd).
Dit verhaal doet mij onmiddelijk weer een verhaal van sufneus Dijksterhuis, niet lang geleden in Trouw, herinneren. Dat ging over fotografen, altijd weer die ellendige rotfotografen, die een zeldzaam broedgeval van draaihalzen verziekt zouden hebben – bleek totaal onwaar maar ook na onderzoek en reclamatie was de redactie niet tot rectificatie bereid. Chris v. Rijswijk heeft er nog wel een antwoord op geschreven.
Ook nu zie ik drie pullen geringd worden, dus lijkt mij het broedsel behoorlijk succesvol! Dat één of meer pullen niet overleeft is, dacht ik toch, onder dagstootvogels niet ongewoon (in de zin van dat daar geen verstorende fotografen voor nodig zijn) en vooral gerelateerd aan stapelvoedsel aanbod.
Soms als ik vogels fotografeer en daarbij niets verstoor, komen er luid pratende voetgangers voorbij en weg is de vogel. Zij verstoren onbewust meer dan een fotograaf. Wat ik veel kwalijker vind is dat ik sommige fotografen midden in een veld orchideeen staan om er 1 te fotograferen. zij vertrappen dan zeldzame planten. Als ik dat zie krijgt de betreffende fotograaf van mij een flinke uitbrander. Terrein beheerders mogen wat mij aangaat direct zulke mensen wegsturen.