Menu

Onderdeel van Pixfactory

Armoedig en toch rijk

Het is bloedheet. Ver over de 35 graden als ik me plotseling bewust word van iets bijzonders. Ik hoor al urenlang geen enkel menselijk geluid. Geen auto’s, geen brommers, niets. Alleen geluiden passend bij de ongerepte natuur waarin ik me bevind.
De Scharrelaar, één van de bijzondere vogels die je in Bulgarije kunt aantreffen. Fotograaf: Jan Dolfing

Een eerste kennismaking

Ik ben 2400 kilometer van huis, op de Oostelijke steppes van Bulgarije. Een verlaten armoedig gebied waar de natuur zijn gang gaat. Vanaf het vliegveld naar ons onderkomen zie je het landschap veranderen. Is er aanvankelijk in de stad nog volop verkeer, zodra we de stad uit zijn wordt het rustig en verandert het landschap. Vrijwel nergens van dat saaie mais, maar velden vol lavendel, zonnebloemen en graanvelden. Overal brede houtwallen of bossen tussen de velden. De wegen zijn slecht onderhouden met onverzorgde bermranden. Langzaam maken de akkers plaats voor eindeloze bossen en wilde bloemrijke grasvlaktes.

Natuurweides vol bloemen, een paradijs voor insecten. Fotograaf: Jan Dolfing

Als we bijna op onze bestemming zijn worden de wegen abominabel slecht. Onkruid groeit overal in meterslange gaten in het asfalt. Het is oppassen geblazen dat de wielen van de auto niet in een groot gat terecht komen. Uiteindelijk arriveren we in Ognyanovo, het dorp waar we verblijven. Net als andere dorpjes die we gepasseerd zijn, is het verlaten en vervallen. Woonden er 25 jaar geleden nog 1200 mensen, nu zijn er nog maar 6 bewoners over.

Een paradijs voor de macrofotograaf. Velden vol bloemen en insecten. Fotograaf: Jan Dolfing

Spookdorpen

Er is in de dorpen sinds de verdwijning van het communisme geen bestaansrecht meer voor mensen. Er is geen werk, er zijn geen winkels (de dichtstbijzijnde winkel is 35 kilometer hier vandaan), geen medische zorg en geen vertier. De bewoners trekken weg naar de grote steden en het buitenland. De huizen blijven onbeheerd achter en vervallen tot onbewoonbare krotten. Spookdorpen. De natuur eist in een ongelooflijk tempo haar rechten weer op. En dat is precies waarvoor ik naar dit gebied gereisd ben. De ongereptheid en de vele planten- en diersoorten die hier nog te vinden zijn.

De hoofdstraat van Ognyanovo. Een uitgestorven omgeving waar de meeste huizen onbewoond zijn. Fotograaf: Jan Dolfing

Vogelrijkdom

We verblijven bij Sergey, een Bulgaarse natuurfotograaf die het gebied als zijn broekzak kent en op diverse plekken schuilhutten heeft gebouwd. Zoals een fotohout op 8 meter hoogte, waardoor je over de boomtoppen kijkt. Veel vogels zoeken een uitkijkpost boven in een boom om hun territorium te overzien. En dat blijkt. In no-time hadden we twee koekoeken in deze oude boom zitten, die elkaar de loef aan het afsteken waren wie het beste een koekoeksklok kon nadoen. De dagen erna hebben we een ongelooflijke hoeveelheid soorten voor de lens gehad, zoals draaihals, wielewaal, hop, bijeneter, scharrelaar, allerlei spechten, rouwmees, zwartkopgors, grauwe klauwier, kuifleeuwerik en ortolanen. Vogels die we hier in Nederland zelden zien.

De Hop, ook zo’n karakteristieke Bulgaarse vogel. Fotograaf: Jan Dolfing

Ondersteboven van de Goudjakhals

Ook op macrogebied is het een Walhalla. Velden vol vlinders en insecten. Reptielen zoals hagedissen en landschildpadden. Maar de mooiste belevenis was het moment dat we vanuit de boomhut een groot bruin dier over het veld zien lopen. Ik dacht heel even dat het een jong hert was maar vrijwel direct realiseer ik me dat het een wolfachtige is. Het blijkt een goudjakhals te zijn. Een prachtig dier met een “oer”uitstraling. De jakhals blijft kort staan, kijkt ons een seconde recht aan waarna het zijn weg vervolgt en in de bossen verdwijnt. De adrenaline raast door mijn lichaam. Ik ben helemaal ondersteboven van de pracht van dit dier. Later hoor ik ‘s nachts nog een concert waarin meerdere jakhalzen aan het huilen zijn. Ook zo’n kippenvel moment.

De Goudjakhals, een magnifiek dier met de uitstraling van een wolf. Fotograaf: Jan Dolfing

Sterke drank, “stoere” verhalen

Wat ik ook mooi vind is het contact met de lokale bewoners. Al fotograferend in de bloemenweides vol vlinders hoor ik in de verte geroep en geblaat. Een schaapsherder die zijn schaapskudde over het veld drijft ziet me en komt mijn richting op. We schudden handen en proberen een gesprek aan te knopen. Dat gaat uitermate moeizaam, mijn Bulgaars is ernstig roestig. We brabbelen wat tegen elkaar aan, ik begrijp dat het over zijn schapen gaat maar heb geen idee wat hij precies zegt. En hij begrijpt niets van mij. Dan biedt hij me een slok sterke drank aan, gegarandeerd gestookt in eigen huis. Ik voel kort een soort verbondenheid maar realiseer me tegelijkertijd dat de tegenstelling tussen zijn leven en het mijne niet veel groter had kunnen zijn.

Een kudde van 20 schapen als bestaansbron. In Bulgarije de gewoonste zaak van de wereld. Fotograaf: Jan Dolfing

Armoedige luxe of luxe armoe?

Sergey vertelt me later dat de man met zijn gezin rondkomt van 20 schapen en in weer en wind over de velden trekt. Hij krijgt hier overheidssubsidie voor waardoor hij er van kan rondkomen. Daar tegenover sta ik, de toerist uit Nederland met een goed inkomen en dikke camera om de nek. Zijn leven steekt hier wel heel erg schril tegen af. Ik voel bijna schaamte over de luxe die wij hebben en de armoede waarin deze mensen wonen. Als ik hem en zijn schapen later nogmaals tegenkom ligt hij in de schaduw van een moerbeiboom te genieten van een handvol geplukte vruchten. Op dat moment vraag ik mij af wie het nu eigenlijk beter voor elkaar heeft. Ik in het jachtige, rijke Nederland vol regels en mensen, of hij in armoede maar midden in de natuur met alleen maar oog voor zijn schapen en zorg voor zijn gezin. Ik weet het zo net nog niet.

Landschildpadden komen hier in de vrije natuur voor. Fotograaf: Jan Dolfing

En jij, zou jij je thuis kunnen voelen in een land met oneindig meer natuur dan in Nederland maar met een veel lagere levensstandaard? Een gebied zonder televisie, vrijwel geen mobiele telefoons en amper voorzieningen. Of zijn we hier zo verwend dat zo’n omschakeling niet meer mogelijk is?

Fotogroet Jan

Geef een reactie

17 reacties

  1. Jan, ook ik ben van mening, dat de echte rijkdom niets met geld te maken heeft. Er zijn genoeg mensen, die veel geld hebben, maar erg ongelukkig zijn. Ik leef een half jaar per jaar in Lapland. Ook daar hebben de weinige mensen die daar leven niet veel geld, maar zijn gelukkig met wat ze hebben; Natuur, zelfverzorging bijv. bessen in overvloed, meren met drinkwaterkwaliteit die visrijk zijn, enz. Vraag bijv. een Sami (rendierhouder) nooit hoeveel rendieren hij heeft. Je krijgt dan als antwoord “ik vraag jou toch ook niet hoeveel geld je op de bank hebt!!! Ik heb daar geleerd in bescheidenheid in een paradijs te leven. Ik hoop, dat dat nog lang zo blijft. Zoals gezegd, geld is niet alles en als tijd geld is ben ik de mening, dat deze regel onzinnig is en alleen maar plaats heeft in een markteconomisch denkende wereld. De luxe die ik daar heb, is mijn foto equipment.

  2. Beste Jan, mooi stuk verhaal, eigenlijk historie. Terecht jouw vraagstelling. Ik ben net terug uit Roemenië en kom daar al 28 jaar en zie ook daar prachtige flora en fauna en uitgestorven dorpen. Als ik daar ben voel ik de rust die over je heen komt, heerlijk. Prachtige foto’s heb je gemaakt en ik denk dat de Ursu, de beer, daar ook nog rond loopt. In Roemenië de laatste reis ook zijn verse afdrukken gevonden waarop je ook koude rillingen krijgt. Bedankt voor je verhaal.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

17 reacties

  1. Jan, ook ik ben van mening, dat de echte rijkdom niets met geld te maken heeft. Er zijn genoeg mensen, die veel geld hebben, maar erg ongelukkig zijn. Ik leef een half jaar per jaar in Lapland. Ook daar hebben de weinige mensen die daar leven niet veel geld, maar zijn gelukkig met wat ze hebben; Natuur, zelfverzorging bijv. bessen in overvloed, meren met drinkwaterkwaliteit die visrijk zijn, enz. Vraag bijv. een Sami (rendierhouder) nooit hoeveel rendieren hij heeft. Je krijgt dan als antwoord “ik vraag jou toch ook niet hoeveel geld je op de bank hebt!!! Ik heb daar geleerd in bescheidenheid in een paradijs te leven. Ik hoop, dat dat nog lang zo blijft. Zoals gezegd, geld is niet alles en als tijd geld is ben ik de mening, dat deze regel onzinnig is en alleen maar plaats heeft in een markteconomisch denkende wereld. De luxe die ik daar heb, is mijn foto equipment.

  2. Beste Jan, mooi stuk verhaal, eigenlijk historie. Terecht jouw vraagstelling. Ik ben net terug uit Roemenië en kom daar al 28 jaar en zie ook daar prachtige flora en fauna en uitgestorven dorpen. Als ik daar ben voel ik de rust die over je heen komt, heerlijk. Prachtige foto’s heb je gemaakt en ik denk dat de Ursu, de beer, daar ook nog rond loopt. In Roemenië de laatste reis ook zijn verse afdrukken gevonden waarop je ook koude rillingen krijgt. Bedankt voor je verhaal.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Jan Dolfing

Jan Dolfing

Als dierenarts en gepassioneerd natuurfotograaf is Jan nauw verbonden met dieren en natuur. Een passie die hij graag laat zien.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: