Menu

Onderdeel van Pixfactory

Astrofotografie; Astronomische objecten

In ons universum zijn veel mooie foto-onderwerpen te vinden, deze worden ook wel astronomische objecten genoemd. Er zijn verschillende typen objecten, maar er is wel één duidelijke overeenkomst: alles is onvoorstelbaar groot!
Astronomische objecten
De Rosettenevel, een emissienevel vlakbij sterrenbeeld Orion. Fotograaf: Rutger Bus

Catalogus van astronomische objecten

Om overzicht te bieden zijn er veel catalogi waar je de objecten in terug kan vinden. Voor een beginner is het soms verwarrend, omdat een enkel object soms in meerdere catalogi voorkomt. Het is alsof je een steenuil terug kan vinden in een vogelgids met uilen, een vogelgids met bruine vogels, een vogelgids met inheemse broedvogels én een vogelgids met roofvogels.
Een bekende catalogus met heldere objecten, die veelal met een verrekijker zichtbaar zijn, is vernoemd naar Charles Messier. Enkele van die Messier-objecten heb ik, zonder dat ik me daarvan bewust was, met een groothoeklens gefotografeerd. Hieronder een kleine opsomming van drie objecten die goed vast te leggen zijn.

  • M31 – Andromedanevel – Sterrenstelsel
  • M42 – Orionnevel – Heldere emissienevel
  • M45 – Plejaden – Open sterrenhoop
Astronomische objecten
De Melkweg wordt vaak gefotografeerd richting het galactisch centrum, met haar mooie structuren en kleuren. Deze foto is naar de ‘verkeerde’ kant van de Melkweg gefotografeerd. Fotograaf: Michiel Snijders

Wat opvalt in de foto hier boven is M31, het heldere Andromeda sterrenstel, ons buur-galaxy. Dit is buiten de stad nog net met het blote oog waarneembaar. Met een schijnbaar formaat van zes manen is het een joekel. Dankzij de (relatief) hoge helderheid is dit object een echte aanrader.
Een ander opvallend helder object wordt gevormd door M45, de Plejaden. Het is de naam van een groep sterren, een open sterrenhoop, in het sterrenbeeld de Stier. Zelfs vanuit stedelijke omgeving zijn de sterren van de Plejaden goed zichtbaar. Op foto’s zijn er zwak blauwe nevels zichtbaar. Wanneer men een wat donkerdere locatie opzoekt, zullen de blauwe nevels een spectaculair beeld vormen. Vanwege de heldere sterren gebruik ik de Plejaden vaak als navigatiepunt.

Astronomische objecten
Nogmaals het nightscape, dit maal met twee uitsneden en twee 300mm astrofoto’s. Fotograaf: Michiel Snijders

Niet elke nevel is hetzelfde. Sommige nevels lichten op door een heldere naburige ster, zoals de plejaden. Daarom heten ze reflectienevels. Ook zijn er enorme stofwolken in het heelal. Deze worden pas zichtbaar als ze ander licht blokkeren, zoals sterren op de achtergrond. Of wanneer ze het licht blokkeren van een derde type nevel: de emissienevels. Deze danken hun naam aan het feit dat ze licht uitzenden.

Waarom is het handig om dit te weten? Omdat spiegelreflexcamera’s en reflectienevels goed samen gaan. Vaak zijn emissienevels lastiger vast te leggen, maar gelukkig zijn er heldere kandidaten die ook voor DSLR’s/mirrorlens camera’s zeker de moeite waard zijn. Daarvan bevinden zich er twee in het sterrenbeeld Orion.

Astronomische objecten
De overzichtsfoto laat deels het sterrenbeeld Orion zien. Links is de Paardenkopnevel, rechts de Orionnevel. Fotograaf: Michiel Snijders

Wie wil beginnen met astrofotografie, kan ik de Orionnevel van harte aanraden. Het object vind ik fantastisch ogen, het is relatief groot en bovendien erg helder. De nevel is zelfs zo helder, dat de kern snel uitgebeten raakt. Direct tegen de Orionnevel ligt een nevelig gebied dat The Running Man heet. Juist door geen telescoop te gebruiken krijgt het gebied rondom de Orionnevel ook aandacht.

Astronomische objecten
De Orionnevel wordt ook wel Messier 42 (M42) genoemd. Fotograaf: Rutger Bus

De Paardenkopnevel is niet zo helder als voorgaande objecten. Maar wie op een donkere locatie kan komen en/of een beetje ervaring heeft opgedaan, zal ongetwijfeld genieten van de prachtige nevel.
De uitsnede van de Paardenkopnevel bevat verschillende soorten nevels. De zwarte ‘paardenkop’ is een stofnevel. Deze houdt het licht tegen van het achterliggende emissie-gebied. De rode kleuren ontstaan door de aanwezigheid van waterstof. Naast de Paardenkopnevel ligt de Vlamnevel. Over het algemeen vind ik de bijnamen van nevels beter kloppen dan die van dieren- en vogelsoorten, dat is een voordeeltje.

Sterrenkaarten / Stellarium

Wil je na het lezen van bovenstaand overzichtje aan de slag dan moet je wel weten waar je moet zoeken. Vroeger had men daarvoor sterrenkaarten, nu zijn er handige programma’s/apps daarvoor.
Zelf maak ik graag gebruik van het gratis programmaatje Stellarium. Als ik de juiste tijd en datum invoer, dan zie ik meteen waar het object zich bevindt. Je gewenste object daadwerkelijk voor de lens krijgen is soms lastiger. De nevels in Orion staan in de buurt van heldere sterren, maar niet alle objecten hebben die luxe. Dan kan je ‘starhoppen’. Je schat de afstand tussen heldere sterren en vanuit daar ga je denkbeeldige sprongetjes maken.

Eén reactie

  1. Wat een lekker duidelijk geschreven vervolg Michiel! Ik lees het met veel interesse! Laat die heldere nachten maar komen.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Eén reactie

  1. Wat een lekker duidelijk geschreven vervolg Michiel! Ik lees het met veel interesse! Laat die heldere nachten maar komen.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: