Oorsprong
In 2005 bedacht de Rus Pavel Bahtinov een masker dat astrofotografen moest gaan helpen om scherpere foto’s te maken van de sterren en nevels in de ruimte. Dat filter wordt in de astrofotografie simpelweg aan de voorzijde van de telescoop gemonteerd. Door het bijzondere filterpatroon ontstaan er spikes in het beeld die scherpstellen enorm vergemakkelijken.
Technisch
Hoe werkt dat nu precies met die lijnen of spikes? Het filter gebruikt de eigenschappen van optische diffractie om een beeld met 3 lijnen door de ster te creëren. Tijdens het scherpstellen bewegen die 3 lijnen. Om nu het perfecte plaatje te schieten draai je zodanig aan de focusring dat de middelste lijn perfect gecentreerd staat tussen de andere 2 lijnen. Eenmaal scherpgesteld kan je het Bahtinov filter verwijderen.
De foto in het voorbeeld hierboven laat 3 afzonderlijke scherpstellingen zien. In het linker en rechter voorbeeld is de middelste lijn wat opgeschoven en staat niet correct uitgelijnd. In het middelste voorbeeld is de binnenste lijn exact gecentreerd tussen de buitenste lijnen. Nu ben je klaar voor de foto. Pas wel op dat je de focusring niet aanraakt bij het verwijderen van het filter, anders kan je weer opnieuw beginnen.
Verkrijgbaarheid
Er zijn verschillende fabrikanten die er inmiddels brood in zien en hun eigen versie van het Bahtinov masker op de markt hebben gebracht zoals LonelySpeck en Kase. Bij Kase is het filter echter onderdeel van de Neutral Night Kit. Het Neutral Night Filter van Kase is al ter sprake gekomen in ons artikel over nachtfilters. Daar past het Bahtinov filter natuurlijk erg goed bij.
Tenslotte is er nog het alternatief om je eigen Bahtinov filter te produceren op een 3D printer. Daar zou je eens mee kunnen experimenteren want de filters zijn niet goedkoop.
2 reacties
Ik gebruik een zelfgemaakt Hartmann masker: https://www.cloudynights.com/articles/cat/articles/how-to/how-to-make-a-hartmann-mask-r507
makkelijk zelf te maken en even efficient
Dit masker is een bijzonder fijn hulpmiddel bij het scherpstellen op de sterren. Uit ervaring merk ik wel dat de helderste sterren wat minder geschikt zijn om nauwkeurig op scherp te stellen. Wanneer je aan astrofotografie doet is het verstandig gedurende de avond of nacht met enige regelmaat de focus te controleren (met behulp van het bahtinovmasker 😉 ). Bij sterkere temperatuurdalingen wil de lens wel eens uit de focus lopen. Groeten!