Menu

Onderdeel van Pixfactory

Brood voor de eendjes

Mijn moeder zei altijd: wil je een goed en financieel onbezorgd leven, dan word je geen natuurfotograaf. Dat is gelogen, maar wel waar. Er is, zeker in ons land, geen droog brood mee te verdienen. Zelfs de eendjes in het park krijgen verser brood toegeworpen dan een professioneel natuurfotograaf zich kan veroorloven. En dat is, letterlijk, even slikken.
Een ooit zo overzichtelijke markt: slechts enkele rustig afwachtende eendjes om je oud brood naar te gooien Fotograaf: Marijn Heuts

Ooit was het aantal natuurfotografen dun gezaaid, en daarmee ook het aantal beelden dat de markt overspoelde. Of eigenlijk dus bedruppelde. Weinig aanbod betekent een eerlijke prijs, en de paar professionele natuurfotografen van weleer konden dan ook een prima en zelfs belegde boterham verdienen met de verkoop van hun beelden. Toen waren de eendjes nog gewoon jaloers. Fotograferen en vervolgens je foto’s verkopen, hoe simpel kan het leven zijn? Af en toe een voorpagina of spread in een tijdschrift of krant en de kinderen konden weer een maandje langer studeren. Misschien net zo zwart-wit gesteld als de meeste filmrolletjes in die tijd, als mijn punt maar overkomt.

De fotograaf is de nieuwe eend

Hoe anders is het nu. De markt is aan de vraagkant dan wel gegroeid, het aantal zichzelf natuurfotograaf noemende figuren is veel meer dan evenredig meegestegen. Explosief bijna, en daarmee is de markt ontploft. We leven dan wel in een door beeld gedomineerde maatschappij met visueel ingestelde mensen, de waarde van datzelfde beeld is door de vluchtigheid van digitale media en het enorm toegenomen aanbod tot een karige fooi gedaald. Nog even en de eendjes gooien uit piëteit brood naar de hongerige fotograaf. Leven van de verkoop van je foto’s is daarmee een utopie geworden. Het is hoogstens een leuke bijverdienste en zelfs dat station zijn we met zijn allen inmiddels wel gepasseerd. Deze trein is niet van de NS en dendert wél gewoon door.

En dus moeten er andere creatieve manieren worden bedacht om te kunnen leven van de fotografie. Natuurfotografen gaan boeken uitbrengen, lezingen verzorgen, complete reportages aan bladen aanbieden en, heel populair: workshops en reizen organiseren. Inmiddels zijn er zoveel fotografen die workshops aanbieden, dat het aantal potentiële deelnemers onderhand kleiner is geworden dan het aantal aanbieders. Alsof er meer tankstations zijn dan auto’s en meer bossen dan bomen. Probeer dan door de bomen het bos nog maar eens te zien.

Woest tollend eendenkroos, het resultaat van een overvolle vijver me luid kwakende aanbieders
Woest tollend eendenkroos, het resultaat van een overvolle vijver met luid kwakende aanbieders Fotograaf: Marijn Heuts

Workshop uitzoeken? Werk aan de winkel!

Het complete reizende circus doet vaak dezelfde plekken aan en vist dus op het eerste gezicht in dezelfde vijver. Soms worden workshops zelfs schaamteloos van elkaar gekopieerd, inclusief plagiaat van de wervende tekst. Broodroof, kruimeldief! En toch is de ene werkwinkel de andere niet.

Er zijn workshopleiders die hun cliënten enkel gebruiken als een middel om zelf goedkoop of gratis naar een bepaalde plek te kunnen gaan, ter plekke vooral zelf fotograferen, en totaal geen aandacht besteden aan het delen van tips en trucs met de deelnemers. Want gedeelde vreugd is halve vreugd, nietwaar? Een ander kan het doceren niet doseren en kijkt de hele dag als een aapje op je schouder over diezelfde schouder met je mee. Perfect voor een leergierige beginneling, maar niet als je een gevorderd snackbarfotograaf bent die gewoon graag zijn eigen gang wil gaan op de bestelde mooie plek. En heeft de workshopleider voldoende niveau om de deelnemers iets bij te brengen, of is hij of zij net zelf beginner-af en nog wat vochtig achter de oren? Allemaal niks mis mee, als je het van te voren maar weet en er bewust voor kan kiezen.

Verdwalen in het dichte woud aan aangeboden fotoworkshops is niet moeilijk. Het is een heuse kunst om als broodnodige klant niet te verzuipen in de woelige wateren waarop al die hongerige wilde eendjes dobberen en gericht je zuurverdiende kruimels te werpen. Niet naar de eend die het hardste kwaakt, de mooiste duckface heeft of het meeste honger heeft, maar naar degene die precies datgene biedt wat jij zoekt.

Tom Poes verzin een list

Na de markt voor mooi beeld is dus nu ook de markt voor workshops en reizen overspoeld. Dat betekent dat de natuurfotograaf die van geen opgeven weet een list zal moeten verzinnen, met iets nieuws zal moeten komen en weer een andere inkomstenbron zal moeten aanboren om de waggelende meute voor te blijven. Welke kant dat op zal gaan en wie er zal komen (of blijven) bovendrijven is de grote vraag. Mijn kristallen bol laat het compleet afweten, dus ik kijk met belangstelling vanaf de kant meewarig toe, blij dat ik geen eend ben.

Welcome to the jungle. Kwak.

Geef een reactie

8 reacties

  1. Nou kan ik me de gedachtegang volledig voorstellen die in dit artikel wordt voorgeschoteld, maar ik vind de neerbuigendheid en de onderliggende frustraties die ik lees in de tekst minder fraai.

    Dingen als “Weinig aanbod betekent een EERLIJKE prijs”. Eerlijk is een waardeoordeel, maar we hebben het hier over basis economische principes: groeit het aanbod harder dan de vraag, dan wordt er minder betaald. Gebeurt in elke markt.

    En dan “het aantal zichzelf natuurfotograaf noemende figuren”. Hoe neerbuigend kun je worden? Ik heb amateurs gezien die betere foto’s maken dan menig “professional”. Het is en blijft een beroep waarbij je gewoon self proclaimed professional kunt worden. Koop een dure camera met dito lenzen en iedereen gelooft je op je grote blauwe ogen dat je een prof bent. Het verschil in kwaliteit van foto’s wordt toch door de massa niet waargenomen.

    Als laatste “de waggelende meute voor te blijven”. Voor mijn gevoel zijn de fotografen die er zo over denken juist degenen die zullen achterblijven en in frustratie en met weemoed zullen terugdenken aan “die goede oude tijd”. Tijden veranderen, markten veranderen en als je daarin succesvol wilt zijn dan kun je maar beter de vooruitsnellende meute voor blijven. Want als er één ding inmiddels wel duidelijk is: de massa beweegt alles behalve traag voorwaarts in deze tijd waarin internet en technologie zich razendsnel ontwikkelen.

    1. Hoi Mike,

      Dank je voor je reactie. Laat ik voorop stellen dat van frustraties geen enkele sprake is. Ik ben geen belanghebbende en enkel observant. De neerbuigendheid die je beschrijft is niet zo bedoeld, maar als je die er in leest vind ik dat niet zo erg. Het verbaast me wel eens hoe fotografen zichzelf op de borst kunnen kloppen terwijl hun werk daar weinig tot geen reden toe geeft. Ik denk dat ik dat heb laten doorschemeren in mijn woordkeuze. Wat dat betreft zijn we het dus eens, want juist degenen die het hardst roepen dat ze natuurfotograaf zijn (degenen die jij als professionals bestempelt) hebben vaak een portfolio dat achterblijft bij dat van een bescheidener amateur.

      Tenslotte: eerlijke prijs is een waardeoordeel, maar ik ben zeker van mening dat de prijs van een goede foto niet langer reëel is. Karin schreef hieronder al dat er teveel ‘amateurs’ zijn die gratis hun beeld weggeven. Daarmee is voor een groot deel de markt verpest (en voor het overige deel door het grote aanbod, en het veranderende gebruik van beeldmateriaal). De tarieven zijn teveel gezakt, ze staan niet meer in verhouding tot de investeringen in tijd en geld die tot een foto hebben geleid. Dat heeft mede te maken met het kleiner worden onderscheid tussen ‘profs’ en ‘amateurs’. Aanhalingstekens bewust toegevoegd.

      Groeten,
      Marijn

      1. En oh ja, vergeten: een groot deel van het woordgebruik (zie: waggelend) komt voort uit het aanhouden van de eenden-analogie. Jammer dat die rode draad niet voldoende duidelijk was.

        1. Hoi Marijn,

          Dank voor je uitgebreide reactie; leuk om te zien dat je er in ieder geval even de tijd voor wilde nemen om inhoudelijk te reageren. Zo zie je maar weer dat geschreven tekst altijd op meerdere manieren geïnterpreteerd kan worden en soms ook verkeerd.

          Nogmaals: de situatie die je omschrijft resoneert ongetwijfeld bij een hoop mensen die met wildlifefotografie hun brood verdienen. Het is ook een veelgehoord verhaal natuurlijk: er valt bijna geen droog brood meer in te verdienen. En dat de investering van tijd en geld zich bijna niet meer loont, is natuurlijk jammer. Het grappige is juist dat ik mij juist steeds meer ben gaan irriteren aan de irritatie over deze ontwikkeling. Dat kwam er in mijn reactie even uit. 😉

          De toekomst zal uitwijzen hoe het beroep van “wildlifefotograaf” zich zal ontwikkelen. Ik vind persoonlijk de stap naar het aanbieden van workshops en reizen al een leuke ontwikkeling, hoewel je daarbij natuurlijk steeds minder zelf aan het fotograferen bent maar meer als leraar fungeert.

          Wie weet zal, net als bij journalisten, steeds meer de amateur het stokje overnemen wat betreft de productie van content. Een bijzondere ontwikkeling, maar eentje die niet te stoppen is. Burgerjournalisten en -fotografen zijn immers in de meerderheid en er zijn genoeg mensen die hun lol volledig halen uit het schrijven van teksten en/of maken van foto’s. Als die op een gegeven moment van dusdanige kwaliteit zijn dat het onderscheid voor de massa niet meer te maken is, dan is het einde verhaal voor de “professional”.

          Ben erg benieuwd naar hoe dit zich zal ontwikkelen en ik heb helaas geen glazen bol (gelukkig maar wellicht) dus de tijd zal het leren.

          Ik kijk uit naar je volgende column; wellicht weer een mooie aanleiding voor discussie! 🙂

          Groeten,

          Mike

          1. Mike,

            Het is fijn om te zien dat er ook op een beschaafde manier van gedachten gewisseld kan worden. Dank je wel daarvoor en voor je uitgebreide inhoudelijke reactie. Tot bij de volgende 😉

            Marijn

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

8 reacties

  1. Nou kan ik me de gedachtegang volledig voorstellen die in dit artikel wordt voorgeschoteld, maar ik vind de neerbuigendheid en de onderliggende frustraties die ik lees in de tekst minder fraai.

    Dingen als “Weinig aanbod betekent een EERLIJKE prijs”. Eerlijk is een waardeoordeel, maar we hebben het hier over basis economische principes: groeit het aanbod harder dan de vraag, dan wordt er minder betaald. Gebeurt in elke markt.

    En dan “het aantal zichzelf natuurfotograaf noemende figuren”. Hoe neerbuigend kun je worden? Ik heb amateurs gezien die betere foto’s maken dan menig “professional”. Het is en blijft een beroep waarbij je gewoon self proclaimed professional kunt worden. Koop een dure camera met dito lenzen en iedereen gelooft je op je grote blauwe ogen dat je een prof bent. Het verschil in kwaliteit van foto’s wordt toch door de massa niet waargenomen.

    Als laatste “de waggelende meute voor te blijven”. Voor mijn gevoel zijn de fotografen die er zo over denken juist degenen die zullen achterblijven en in frustratie en met weemoed zullen terugdenken aan “die goede oude tijd”. Tijden veranderen, markten veranderen en als je daarin succesvol wilt zijn dan kun je maar beter de vooruitsnellende meute voor blijven. Want als er één ding inmiddels wel duidelijk is: de massa beweegt alles behalve traag voorwaarts in deze tijd waarin internet en technologie zich razendsnel ontwikkelen.

    1. Hoi Mike,

      Dank je voor je reactie. Laat ik voorop stellen dat van frustraties geen enkele sprake is. Ik ben geen belanghebbende en enkel observant. De neerbuigendheid die je beschrijft is niet zo bedoeld, maar als je die er in leest vind ik dat niet zo erg. Het verbaast me wel eens hoe fotografen zichzelf op de borst kunnen kloppen terwijl hun werk daar weinig tot geen reden toe geeft. Ik denk dat ik dat heb laten doorschemeren in mijn woordkeuze. Wat dat betreft zijn we het dus eens, want juist degenen die het hardst roepen dat ze natuurfotograaf zijn (degenen die jij als professionals bestempelt) hebben vaak een portfolio dat achterblijft bij dat van een bescheidener amateur.

      Tenslotte: eerlijke prijs is een waardeoordeel, maar ik ben zeker van mening dat de prijs van een goede foto niet langer reëel is. Karin schreef hieronder al dat er teveel ‘amateurs’ zijn die gratis hun beeld weggeven. Daarmee is voor een groot deel de markt verpest (en voor het overige deel door het grote aanbod, en het veranderende gebruik van beeldmateriaal). De tarieven zijn teveel gezakt, ze staan niet meer in verhouding tot de investeringen in tijd en geld die tot een foto hebben geleid. Dat heeft mede te maken met het kleiner worden onderscheid tussen ‘profs’ en ‘amateurs’. Aanhalingstekens bewust toegevoegd.

      Groeten,
      Marijn

      1. En oh ja, vergeten: een groot deel van het woordgebruik (zie: waggelend) komt voort uit het aanhouden van de eenden-analogie. Jammer dat die rode draad niet voldoende duidelijk was.

        1. Hoi Marijn,

          Dank voor je uitgebreide reactie; leuk om te zien dat je er in ieder geval even de tijd voor wilde nemen om inhoudelijk te reageren. Zo zie je maar weer dat geschreven tekst altijd op meerdere manieren geïnterpreteerd kan worden en soms ook verkeerd.

          Nogmaals: de situatie die je omschrijft resoneert ongetwijfeld bij een hoop mensen die met wildlifefotografie hun brood verdienen. Het is ook een veelgehoord verhaal natuurlijk: er valt bijna geen droog brood meer in te verdienen. En dat de investering van tijd en geld zich bijna niet meer loont, is natuurlijk jammer. Het grappige is juist dat ik mij juist steeds meer ben gaan irriteren aan de irritatie over deze ontwikkeling. Dat kwam er in mijn reactie even uit. 😉

          De toekomst zal uitwijzen hoe het beroep van “wildlifefotograaf” zich zal ontwikkelen. Ik vind persoonlijk de stap naar het aanbieden van workshops en reizen al een leuke ontwikkeling, hoewel je daarbij natuurlijk steeds minder zelf aan het fotograferen bent maar meer als leraar fungeert.

          Wie weet zal, net als bij journalisten, steeds meer de amateur het stokje overnemen wat betreft de productie van content. Een bijzondere ontwikkeling, maar eentje die niet te stoppen is. Burgerjournalisten en -fotografen zijn immers in de meerderheid en er zijn genoeg mensen die hun lol volledig halen uit het schrijven van teksten en/of maken van foto’s. Als die op een gegeven moment van dusdanige kwaliteit zijn dat het onderscheid voor de massa niet meer te maken is, dan is het einde verhaal voor de “professional”.

          Ben erg benieuwd naar hoe dit zich zal ontwikkelen en ik heb helaas geen glazen bol (gelukkig maar wellicht) dus de tijd zal het leren.

          Ik kijk uit naar je volgende column; wellicht weer een mooie aanleiding voor discussie! 🙂

          Groeten,

          Mike

          1. Mike,

            Het is fijn om te zien dat er ook op een beschaafde manier van gedachten gewisseld kan worden. Dank je wel daarvoor en voor je uitgebreide inhoudelijke reactie. Tot bij de volgende 😉

            Marijn

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Marijn Heuts

Marijn Heuts

Marijn Heuts is een natuurfotograaf die met een creatieve insteek zowel landschappen, dieren, planten als abstracten fotografeert.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: