Cees van Kempen is onder andere regisseur en natuurfilmer. Zijn laatste wapenfeit, de bioscoopfilm WOLF, werd onlangs uitgeroepen tot beste film van het Wildlife Filmfestival in Rotterdam. En inmiddels is er ook een boek verschenen bij de film.
Natuurfotografie mag twee keer twee bioscoopkaartjes voor deze film weggeven. Wil je weten hoe je kans maakt op deze kaartjes lees het interview dan helemaal tot het eind.
Als ik Cees eenmaal te spreken krijg blijkt dat mijn voorbereiding eigenlijk helemaal niet nodig is geweest. Cees is een bevlogen vakidioot die met zoveel passie over zijn film praat dat ik mijn vragenlijstje al snel aan de kant schuif. Hij vertelt enthousiast en openhartig over het project en schets leuke anekdotes over wat hij allemaal heeft gezien en meegemaakt. Het blijkt zelfs dat natuurfotografie.nl één van zijn favoriete platforms is. Als we anderhalf uur later afscheid nemen vraag ik me af hoe ik zijn verhaal ooit terug kan brengen tot een interview van duizend woorden. Een onbegonnen taak.
Hoe is het idee voor de film WOLF ontstaan?
Ik ben begonnen als natuurfotograaf met het vastleggen van ijsvogels. Dat is voor mij de basis waaruit alles is ontstaan. Tijdens het fotograferen van ijsvogels heb ik ecoloog Wim Tegels leren kennen, want die was ook helemaal idolaat van ijsvogels.
In 2015 heb ik een tv-serie afgerond: ‘De terugkeer van..’ Die ging over onder andere de bever en de ijsvogel. Hierbij werd ik geholpen door Wim Tegels. Die volgde toen al nadrukkelijk wat er met de wolf gaande was in Duitsland en hij zei toen al ‘De volgende film wordt de echte terugkeer die we gaan filmen.’ Hij heeft me dus op het spoor van de wolf gezet.
We zijn gestart in 2017. En in de winter van 2017/2018 zijn we begonnen met filmen, terwijl de eerste roedel in Nederland pas in 2019 is ontstaan, maar op basis van de verspreidingsgegevens wisten we al wel bijna zeker dat we wolf zich ook in Nederland zou gaan vestigen. We wisten alleen nog niet precies in welk jaar dat zou gaan gebeuren.
Er bestaat bij veel mensen een heel romantisch beeld over het leven als natuurfilmer. Hoe is het echt om met zo’n project bezig te zijn?
Het romantische beeld dat je gewoon geduldig in een tentje zit te wachten en dan komt er een wolf langs, dat klopt natuurlijk niet.
De eerste uurtjes van de dag zijn het mooist. Niet alleen vanwege het licht, maar ook omdat de dieren dan het meest actief zijn. En hetzelfde geldt voor de laatste uurtjes van de dag. Voor ons was een belangrijke periode als er welpen zijn, want dan is er veel activiteit. Dat is van juni tot en met september. Dan beginnen die eerste uurtjes al heel erg vroeg, maar je moet al wel in de tent zitten voordat het licht wordt. Dit doe je om verstoring te voorkomen. Dan film je tot een uur of tien. Daarna ga je aan de slag met de cameravallen. De accu’s en geheugenkaartjes moeten verwisseld worden, of de camera’s moeten worden opgesteld op een meer kansrijke locatie. En om een uur of vijf moet je weer in je tentje zitten voordat het mooie licht in de avond komt. Dan ga je door tot in het donker. En in de zomermaanden is het dan zomaar half elf. Als je geluk hebt slaap je vijf uur.
Als je de eerste dag in je schuiltent zit dan is nog wel aardig, de tweede dag denk je waar blijft die wolf en in week twee heb je er helemaal genoeg van. Dan moet je het maar gewoon zien vol te houden. En dan is het maar goed dat de wolf soms tevoorschijn komt en dat je dan ineens succes hebt. Dan weet je weer waar je het voor doet.
Als natuurfilmer heb je natuurlijk een vrij directe link met fotografie. Zijn er ook natuurfotografen die je hebben geholpen bij de totstandkoming van de film?
Tijdens de researchfase zijn we vanuit het oosten van Polen, naar het westen gereden. Niet op zoek naar de wolf, maar op zoek naar mensen die bezig waren met de wolf, van onderzoekers tot natuurfotografen. Verschillende hobbyfotografen waren op dat moment in Duitsland al druk bezig met hun passie voor de wolf. En zij hebben mede geholpen om ons op het spoor van de wolf te zetten.
En als ik dan even een sprongetje maak naar wat verder in het proces. Verschillende natuurfotografen waren toen voor ons een belangrijke informatiebron. Als we in het veld een natuurfotograaf tegen kwamen dan kregen we regelmatig informatie van hen over mogelijke locaties waar de wolven zich op dat moment bevonden.
Uit die contacten zijn ook een paar natuurfotografen naar voren gekomen die aanboden om te helpen, zoals bijvoorbeeld Torsten Beuster. Die zei letterlijk tegen mij: ‘Cees, als ik nou op de filmknop van mijn camera druk, kun jij er dan iets mee?’ Uiteindelijk zijn een paar minuten van zijn beeldmateriaal gebruikt in de film. Zo zijn we een aantal fotografen tegen gekomen die ons zijn gaan helpen.
Op deze manier zijn ook hechte vriendschappen ontstaan. In de beginperiode van het filmen ben ik zo tegen een hobbymatig natuurfotograaf aan gelopen, dat is Lennert Piltz. Hij vertelde me dat hij graag meer wilde gaan doen met filmen. Uiteindelijk heeft hij ruim drie jaar fulltime meegedraaid als cameraman in het project. Hij is nu zelfs professioneel natuurfilmer voor grote Duitse natuurfilms. Hij heeft mij geholpen in het veld en ik heb hem geholpen om zich te ontwikkelen tot volwaardig natuurfilmer. Met Lennert is ook een vriendschap voor het leven ontstaan.
Tot slot: De film WOLF is onlangs tijdens het Wildlife Film Festival uitgeroepen tot beste film van het festival. Hoe voelt het als je deze eer krijgt van een jury die bestaat uit je vakgenoten?
De openingsfilm van de allereerste editie van het Wildlife Film Festival in Rotterdam was mijn ijsvogelfilm. Ik heb dus ook een warme band met dat festival, want daar begon toen iets voor mij. Ik heb toen ook de publieksprijs gewonnen met die film. En ik vind het wel fantastisch dat ik nu acht jaar verder ben en dat mijn film nu de grote winnaar van het festival is.
Heb je de film nog niet gezien grijp dan nu je kans, want de film is nog steeds te zien in de bioscoop. En een film als deze komt op het grote scherm echt het beste tot zijn recht.
WINACTIE: Maak kans op gratis bioscoopkaartjes voor de film WOLF.
Heb je de film nog niet gezien en wil je hem graag bekijken in de bioscoop? Dan is nu jouw kans. Natuurfotografie mag namelijk twee keer twee bioscoopkaartjes voor deze film weggeven. Wil je hier kans op maken? Stuur dan een mailtje naar prijsvraag@natuurfotografie.nl. Vermeld in de mail je naam, adresgegevens en waarom jij kans wil maken op deze kaartjes. Onder de origineelste inzendingen verloten we de kaartjes. Je kan insturen tot en met woensdag 19 oktober.
9 reacties
Super bedankt voor de kaartjes! 😀
We gaan snel een datum plannen om de film te zien.
Gezien. Indrukwekkende, mooie film! Ik denk dat de terugkeer van de wolf in Nederland een duidelijk teken is om het (natuur)beleid aan te passen. Ik denk dat het tegenhouden van de wolf juist averechts gaat werken. Natuurgebieden zijn door de jaren heen versnipperd en steeds meer wordt cultuurlandschap. In de streek waar ik woon hadden we zo’n 22 jaar terug nog een groot stuk verwilderde natuur waar vele weidevogels vertoefden. Nu is dat gebied volgebouwd en de vogels zijn uiteraard voor 95% verdwenen. Dit gebeurt natuurlijk op enorme schaal. Nu kunnen we zeggen dat er o.a. om deze redenen geen ruimte is voor de wolf, maar ik denk dat de reactie juist moet zijn dat we ruimte moeten máken voor de wolf. Nature takes back what’s hers! Het is net als met klimaatverandering; het dwingt ons bepaalde stappen (terug) te nemen voor ons eigen bestwil. Ik heb geen idee waar het idee van 500 wolvenparen vandaan komt; ik heb zelf uit meerdere hoeken gehoord dat er hooguit ruimte is voor enkele handen vol roedels… Jaren geleden hoorde ik dat er zo’n 2500 van de 4000 wilde zwijnen afgeschoten moesten worden om de wildstand op peil te houden. En tot op de dag van vandaag wordt in deze periode t.b.v. van het koningshuis het Kroondomein afgesloten i.v.m. een privé plezierjacht. Zullen we hier misschien eerst iets aan doen? Is het misschien een idee dat Nationaal Park de Hoge Veluwe hun commerciële belangen wat meer inperken? En is het misschien een idee om op veel meer plekken een herder met schapen (en bepaalde geiten die ook de grove den eten) te laten rondlopen, zodat bepaalde heideterreinen die per se open moeten blijven open blijven? Misschien moeten we ons wat minder druk maken om onze exoot de moeflon die wel erg voor aap loopt in het rotsloze Nederlandse landschap? We moeten denken in oplossingen en meebewegen met ritme van de natuur.
0% kans dat ik voor zoiets mijn erf verlaat. Het zal wel weer zo’n draak van een zoete promofilm zijn net als die rommel over de OVP. Zum kotzen!!! Wie toch perse wil dat ik het bekijk, mijn verwachting eerlijk herzie en iets serieus erover schrijf stuurt maar een mp4 o.i.d.
In (sommige delen van) Duitsland kan ik me met wolven nog iets voorstellen, al zijn daar ondertussen ook alweer de grootste problemen ontstaan. In de jaren 80 was er in Duitsland reeds reïntroductie experiment, met uitgezette wolven. Toen die uiteindelijk toch een ‘roodkapje’ nuttigden werd het experiment beëindigd en de experimentele wolven doodgeschoten.
In Nederland snap ik echter niet waar wolven duurzaam van moeten leven als alle boeren geleerd hebben hun vee op te bergen. Immers, het overgrote deel van NL is streng verboden voor herten en zwijnen met “0-stand” beleid en zelfs “De Hoge Veluwe” is uitdrukkelijk niet blij met wolven! Die paar reeën die er wel mogen zijn is lang niet genoeg, terwijl ik lui die zich ecoloog noemen al heb horen zwetsen over 500 wolvenparen in NL – in een natte droom zeker… wordt net zo’n eco-fiasco als die ‘Serengeti in de OVP’.
Wat NL momenteel, tijdelijk dus, wél een walhalla voor wolven maakt zijn de gehouden dieren: schapen, ponies, runderen, etc. Er komt zo dus niets terecht van de “deskundigen”-verwachting dat wolven enorme territoria nodig hebben (maximaal op spanning trouwens met het idee van 500 wolven in NL) want een prooidierenstand (bijv. de muizenjarencyclus) bepaalt de predatorstand. Biotoop bepaalt prooidierenstand (vandaar exit weidevogels, wegens mutatie van weide naar grasakker).
Eveneens een uit de wenslucht gegrepen extrapolatie is de aanname dat wolven mensenschuw zijn. Dat zijn ze alleen daar waar en omdat ze vervolgd worden, net als vossen en vele andere dieren. Er staat mij een onderzoek bij, jaren 70 ongeveer, waaruit bleek dat de steltlopers in de Deense bocht een véél grotere vluchtafstand naar waarnemers hadden dan op de NLse wadden simpelweg omdat in het Deense op ze gejaagd mocht worden.
Kortom, de boeren gaan de prooidieren nu echt wel opbergen, dus als NL herbewolfd moet worden zit er niets anders op datzelfde NL totaal te herinrichten, 0-stand wetten in de versnipperaar te laten zakken, het overgrote deel van de boeren te onteigenen en de natuur zichzelf te laten ontwikkelen door op het vrijgekomen “braak”-areaal NIETS te doen (dus vooral ook geen “beheer”!). Meltdown in Borssele kan uiteraard ook – niets heeft in recente tijden zoveel ruimte voor natuur veroorzaakt als het Chernobylvuurwerk.
Mijnheer Kraak, wat zonde dat u de toewijding, doorzettingsvermogen en het vakmanschap van de filmmakers en de schrijver in dit artikel hebt gemist. Als dat respect in een reactie op dit artikel niet wordt gezien en getoond, worden ook uw vele woorden die u gebruikt over uw eigen standpunten in mijn ogen een lege huls.
Dat is jammer en mijns inziens voor u een gemiste kans.
Met vriendelijke groet,
Hans Jansen
Ik twijfel geen moment aan het vakmanschap van de makers! Eveneens veel vakmanschap bij de OVP film. Laatste in mijn ogen toch een tranentrekker voor groot lekenpubliek die volkomen voorbij gaat aan de inhoudelijke werkelijkheid, de idiotie van het “serengeti in de polder” idee en het totaal mislukte experiment. Met een Zembla-achtige docu die ergens over gaat krijg je echter naar verwachting geen bioscopen vol….
Mijn engagementduiveltje vreest dat de extrapolaties en verwachtingen van de “experts” er wat de wolven betreft even ver naast schieten; de film behelst vast iets prachtigs en positiefs van een schattig welpje dat gaat emigreren o.i.d.
De ellende van de OVP voorspelde ik minstens 15 jaar tevoren, omdat ik ook wel iets van paarden weet en de OVP nu eenmaal veel te klein is voor verplaatsingen volgens een natuurlijk ethogram. In 2007 plaatste ik nog een OVP-ellendeplaatje op nederpix en kreeg daar ook de wind van voren, hoewel er ook bijval was. Eerder hier al uitgelegd aan Johan.
Maar als je niet bij ‘de club’ hoort krijg je nergens ‘podium’ natuurlijk. Story of my life, het wekt eerlijk gezegd wel frustratie op. Daarom schrijf ik het alvast dan maar hier. Ik heb niets voor of tegen wolven, opa probeert alleen maar het biologische plaatje te zien.
Ook beste groeten natuurlijk 🙂
Hoi Egon,
Hoe kun je nu zo’n bevooroordeelde opmerking plaatsen over een film waarvan je zelf aangeeft dat je hem nog nooit hebt gezien?
Mijn moeder heeft mij altijd geleerd ‘Als je niets vriendelijks kan zeggen, dan zeg je beter niets.’ Ik zou willen dat jij mijn grote broer was.
Met vriendelijke groet,
Bjorn van Lieshout