Column: De sparkvlinder

De klein-in-framevlinder

Ja hoor, deze tot voor kort vrijwel exclusief-vogelfotograaf heeft een vlinderpassie ontwikkeld. Het is allemaal nog nieuw, spannend en uitdagend, maar inmiddels heb ik al een paar vlinders ontdekt die me enorm intrigeren. Vlinders die ik graag aan jullie voor wil stellen, door de ogen van iemand die de dagpauwoog en atalanta tot voor kort nauwelijks uit elkaar kon houden en nog maar twee weken ‘vlindert’. Je hebt dus de sparkvlinder; de vlinder die de vlinder interesse aanwakkert. Maar je hebt er nog veel meer! Als tweede stel ik de klein-in -framevlinder aan jullie voor. Dit zijn eigenlijk alle vlinders als je, zoals ik, alleen met een behoorlijke telelens fotografeert.

De debielvlinder

Vlinders zijn zo leuk en anders om te fotograferen omdat ze lekker stil blijven zitten (kan die goudhaan nog wat van leren..). Meestal dan, want vlinders kunnen me ook een stel debielen zijn! Patserig gedrag, dat kennen ze wel. Eerst even om je hoofd heen fladderen om vervolgens neer te dwarrelen en hun felgekleurde delen te showen. Als er dan een rivaal langskomt, oh boy! Een onoverzichtelijke luchtdans zal volgen, waarbij de dieren om elkaar heen cirkelen als nerveuze kinderen die voor het eerst op schaatsen het ijs betreden. ‘Dat zal je leren om op mijn vierkante centimeter te komen!’ En als het ’s avonds dan koud wordt, is rivaliteit verdwenen. ‘My stengel is your stengel, vriend! Kom derbij!’

De oepsievlinder

Dit vlindertje kon ook niet uitblijven. Kijk, met een paar dagen vlinder ervaring ga je echt niet al die soorten van elkaar kunnen onderscheiden. Ik had me (kort) ingelezen in een (incomplete) vlindergids die ik uit een (verstofte) doos onder mijn (niet verstofte) bed tevoorschijn had getoverd, maar verder kwam ik niet. Ik ging oefenen met lowkey vlinderfotografie. Een paar vlinders hebben mooie lichte delen die je, door onder te belichten (en wat nabewerking), erg mooi kan laten ‘poppen’ (hehe ;)). Ik had al wat mooie ‘juist belichte’ foto’s van deze soort, het icarusblauwtje, dus ging ik voor ‘dark mode’. Het effect sprak me erg aan! Man, wat springen die vleugelranden eruit! Toen ik thuis de juist belichte foto van hetzelfde moment uploadde in waarneming.nl kreeg ik een onverwacht bericht: Automatische herkenning, 100% bruin blauwtje. Oeps.

De gelegenheidsvlinder

Het is ook echt niet zo dat ik alleen de vlinders meepak. Ik kijk nu veel bewuster naar kleine beestjes en ik zie dan wel door welke observaties mijn armen mijn lens omhoogheffen. Vlinders, vrijwel altijd. Kruisspinnen, neh. Kevertjes, ja, wespen en hoornaars, nah. Gek hoe dat werkt. Net als bij vogels lijk ik een voorkeur te hebben voor ‘klein’ of tenminste ‘onschuldig-uitziend’. Wel fotografeer ik de niet-vlinders eigenlijk uitsluitend als ik op zoek ben naar vlinders. Ik was teruggegaan naar de patch met zonnehoedjes, waar ik de eerste foto van de kleine vuurvlinder had gemaakt. Nu waren er geen vlinders aanwezig, maar wel heel veel zweefvliegen, hommels, en spinnen die languit op de kroonbladeren lagen. En heel veel honingbijtjes. Die vind ik leuk!

De hoe-heet-ie?-vlinder

Wat is er trouwens met die naamgeving van vlinders gebeurd? ‘Atalanta’. Stoer! ‘Gehakkelde aurelia’. Machtig mooi, joh! En de Engelse namen zijn nog beter. ‘Brimstone’ voor citroenvlinder. ‘Painted lady’ voor de distelvlinder; doe normaal. De atalanta is in beide talen vet. ‘Red admiral’, jeetjemina. Ik weet niet wat ik lees! Kunnen die vlinderologen de ornithologen even leren hoe je soorten namen moet geven? ‘Geelbrauwgors, breedbekstrandloper, witoogeend.’ Oef. Niet best.

De een-van-die-witjesvlinder

Het stukje over creatieve naamgeving kan direct ook weer de prullenbak in. Groot koolwitje, klein koolwitje, klein groot geaderd scheefbloemresadekoolboswitje.. Oké, een van die drie bestaat niet echt, maar jeetje, wat verwarrend allemaal. Ik kan de ‘vier voornaamste witjes’ inmiddels redelijk onderscheiden, maar alleen omdat waarneming.nl mij vertelde dat een van mijn foto’s een 100% scheefbloemwitje was (weer zo’n oepsievlinder), en ik zo nodig moest weten waarom. Samengevat: groot koolwitje is groot, klein koolwitje is klein, klein geaderd witje heeft aders en scheefbloemwitje zit alleen op bloemen die scheef staan ofzo? Als ik nu een witte fladderaar zie, krijg ik weer acute stress. Dat scheefbloemwitje wil ik nu mooi op de foto natuurlijk. Maar is dat witte ding wel een scheefbloem? Geen idee, dus moet ik dichterbij. Dus achtervolg ik elk ‘witje’. Inmiddels ben ik erachter dat de citroenvlinderdames ook behoorlijk wit zijn en ben ik al een aantal keer in de maling genomen door lichte blaadjes. Gelukkig vliegen die oranjetipjes nu niet ook nog mee en wonen boswitjes niet bij mij in de buurt.

(Voor de echte verschillen tussen de witjes, kijk eens op de site van de vlinderstichting. Aan mij heb je duidelijk vrij weinig ;))

De vogelvlinder

Kijk, heel tof allemaal, die vlinders, maar in hart en nieren en fotovoorkeuren blijf ik vogelfanaat. De fantastische bijkomstigheid van vlinderen met telelens is dat je het kan combineren met vogelen. Vlinderen doe je met je ogen, vogelen (voornamelijk) op gehoor. En met 500 mm in de hand kan je natuurlijk erg makkelijk schakelen! Even snel een paar keer aan de knoppen draaien om je sluitertijd iets te verkorten en je diafragma te verkleinen, en hups, roodborst, kom maar door! Dit is trouwens wel een bijzondere ‘robo’. De plek waar ik in een paar weken wel zes keer naartoe ben gegaan om te vlinderen ligt tegen een vogel stekje van mij aan. Ik ken daar de lokale robo. Het diertje kwam heerlijk dichtbij scharrelen toen ik aan het vlinderen was.

De vakantievlinder

Helemaal uit de lucht vallen komt die vlinderfase niet. Ik heb wel eerder insecten gefotografeerd, vooral toen ik nog erg jong was. Vroeger op vakantie in Frankrijk kregen mijn zusje en ik van die wegwerpcameraatjes in onze handen gepropt. Met die dingen kan je in totaal dan iets van 25 foto’s maken. 25 foto’s in ruim een week tijd. Als ik nu die beperking opgelegd krijg, heb ik vakanties die luttele seconden duren! Anyway, over die vakanties. Vaak was ons ‘opdrachtje’ met die ‘camera’s’ het fotograferen van mooie vlinders. De heilige graal was de koninginnenpage (waarom weet ik niet; had mijn vader bedacht). Die page is ons toen nooit gelukt. Ik was niet uit op revanche, hoor, maar toen ik een gele gedaante voor me zag fladderen in mijn lokale patch ging ik ‘m echt niet overslaan. Ik heb ‘m, pa. Het is bijna 20 jaar later, maar ik heb ‘m.

Inmiddels is het oktober en zijn de meeste vlinders alweer gevlogen (of eh, juist niet?), maar ze fladderen nog na in mijn hoofd. Dus, hoewel de vlinders nu even uit beeld zijn, weet ik zeker dat ik ze volgend jaar weer vol enthousiasme zal opzoeken. Misschien heb ik dan nieuwe maniertjes bedacht om ze vast te leggen. Tot die tijd blijven de vogels mijn trouwe metgezellen – maar wie weet welke andere verrassingen de natuur voor me in petto heeft. Iemand ervaring met het fotograferen van naaktslakken?