Column: Een macrofotograaf in een vogelhut

Een uitstapje

Voor sommige fotografen is zo’n dagje in een vogelhut een serieuze zaak. Ze komen volledig voorbereid, met de zwaarste telelenzen en een strikt plan om specifieke vogelsoorten vast te leggen. Voor mij is het een uitstapje. Een dagje weg. Ik geniet ervan en kom altijd heerlijk ontspannen weer thuis. De foto’s zijn bijna altijd bijzaak. Toch zijn er momenten waarop zelfs mijn aandacht volledig op scherp staat, bijvoorbeeld als er een ijsvogeltje verschijnt of er een buizerd neerstrijkt. En zelfs als er andere dieren langs de hut komen – zoals een eekhoorn, een libel of een kikker – voel ik dezelfde opwinding. Het hoeven geen vogels te zijn om mijn nieuwsgierigheid te prikkelen.

Een vroege start in de vogelhut

Op een stormachtige donderdag in oktober was het weer zover. Mijn fotomaatje en ik vertrokken in alle vroegte en reden in het donker naar de hut. We parkeerden de auto en na een korte wandeling, bereikten we ons kleine onderkomen voor de dag. Er was net genoeg ruimte voor twee stoelen en onze spullen en we maakten het ons gemakkelijk. De gordijnen gingen open, en we werden omringd door het zachte licht van de vroege ochtend. In de verte zagen we een grote groep ganzen die zich langzaam verplaatste. Ze zaten net te ver weg voor onze lenzen, en met het beperkte licht was het nog te vroeg voor heldere foto’s. Maar dat gaf ons alle tijd om ons te installeren en langzaam in het ritme van de dag te komen.

De kleine details die mijn aandacht vangen

Ik vind vogels leuk. Laat dat duidelijk zijn. Maar ik vind kriebelbeestjes leuker. De wereld van zes- en achtpotige wezens trekt me altijd aan. En dus dwaalt mijn oog in zo’n vogelhut snel af naar andere onderwerpen. Kleine diertjes, als ze er zijn. Maar op deze stormachtige dag zijn die er niet veel. Er vliegt soms een libel voor de hut langs, maar die gaat zo snel dat ik die maar lekker haar gang laat gaan.

Als macrofotograaf ben ik gewend om het grotere geheel te negeren en me volledig te richten op één detail; een klein stukje van een insectenvleugel of een druppel water op een spinnenweb. In de vogelhut word ik uitgedaagd om het hele plaatje te zien. Toch blijf ik op zoek gaan naar details, naar díe kleine elementen in de natuur die met het blote oog vaak niet zichtbaar zijn. Mijn ogen scannen de vogels die voor ons landen en zoeken naar dat ene stukje textuur, kleur of beweging. En dan zie ik het: de weerspiegeling van poten in het water en de fijne structuur van de veren. Waterdruppeltjes die als kristalletjes op het verenkleed blijven liggen en het prachtige kleurverloop rond de ogen van de vogel. Ze zijn er wel, die kleine dingen. Je moet alleen extra goed kijken.

De betovering van veren en reflecties

Een van de mooiste verrassingen tijdens een dag in de vogelhut is de structuur en textuur van veren. Wat van een afstand misschien gewoon een verendek lijkt, blijkt van dichtbij een complex patroon van kleuren en lijnen te hebben. Wanneer het licht de veren van een vogel raakt, komen verschillende tinten blauw, groen of bruin tot leven. Druppeltjes op de veren versterken die kleurenpracht soms nog meer. En soms drijven er losse veertjes op het water of weerspiegelt de vogel zacht in het wateroppervlak. Ik weet natuurlijk niet precies hoe een échte vogelaar kijkt, maar voor mij zijn het precies deze dingen die het fotograferen in een vogelhut zo magisch maken.

De zoektocht naar geduld

In de vogelhut wordt mijn geduld op de proef gesteld. Waar ik bij macrofotografie vaak zelf naar mijn onderwerp toe kan bewegen, is het hier precies andersom. Vogels komen en gaan wanneer ze dat willen. Soms verschijnen ze slechts een paar seconden, andere keren zitten ze stil te poetsen of rond te kijken. Deze onvoorspelbaarheid dwingt me om constant alert te blijven en mijn aandacht bij elk moment te houden. Als er dan – eindelijk – een ijsvogel opduikt, probeer ik vol bewondering om hem zo mooi mogelijk op de foto te krijgen. Van een mooi plaatje van een ijsvogel, krijg ik hetzelfde gevoel van voldoening als wanneer ik een mooie macrofoto maak. Het voelt even alsof ik in een andere wereld ben.

Een dag van stilte en verwondering

In de rust van de vogelhut, omgeven door de geluiden van de natuur, merk ik dat er iets bijna meditatiefs is aan het wachten. Het ritme van de natuur brengt me tot rust en ik besef hoe fijn het is om deze dag in te vullen met alleen maar kijken, wachten en genieten. De vogels brengen me terug naar de basis, naar de eenvoud van het moment. Zonder afleiding van bloemen of insecten ontdek ik dat er ook hier, in de vogelhut, genoeg te zien is.

Uiteindelijk gaat het dus niet eens om de foto’s die ik schiet, maar om de manier waarop ik de natuur ervaar. Elke vogel, elke reflectie, elke druppel laat me zien dat schoonheid zich in allerlei vormen manifesteert. Het is een les in waarderen wat er is, in het loslaten van verwachtingen en het verwonderd raken door wat er op mijn pad komt. Zelfs in een vogelhut, in goed gezelschap en met een thermoskan en een zakje snoepjes, is de magie van fotografie voelbaar.