Column: Is mijn inspiratie stuk?

Het is eind december. Als ik dit schrijf, hebben we net de eerste (en waarschijnlijk meteen de laatste) lokale ijsdag van 2024 erop zitten. De winter is altijd een mooie tijd om terug te blikken op het afgelopen fotojaar en plannen te maken voor een nieuw jaar vol mooie plaatjes. Maar dit keer is het anders. Ik heb niet veel gefotografeerd afgelopen jaar en er is dus niet zo heel veel om op terug te blikken. En mijn creatieve bron van ideetjes voor een nieuw jaar lijkt een beetje te zijn opgedroogd. Het voelt onwennig. Is mijn fotovlammetje gedoofd? Is mijn inspiratie stuk?
Mooie plaatjes zijn overal te vinden. Zeker als macrofotograaf. Maar je moet natuurlijk wel oog hebben voor die kleine details in de natuur.
Mooie plaatjes zijn overal te vinden. Zeker als macrofotograaf. Maar je moet natuurlijk wel oog hebben voor die kleine details in de natuur. Fotograaf: Janneke van der Pol

Goede voornemens

Ieder jaar opnieuw begin ik vol enthousiasme aan het nieuwe fotojaar. Ik ben echt een mens van goede voornemens. Op persoonlijk vlak, maar zeker ook op fotografie-gebied. Die goede voornemens waren vaak gericht op die éne foto die ik wilde maken, een nieuwe techniek die ik onder de knie wilde krijgen of een nieuw gebied dat ik wilde bezoeken. Het lijstje was soms wel erg ambitieus. Ondanks dat ik ook niet te beroerd ben om goede voornemens weer te laten varen, merkte ik dat ze me wel beperkten. Ze zorgden voor hoge verwachtingen en brachten vaak meer druk dan plezier in het fotograferen. Dit jaar is mijn lijstje leeg en ergens voelt dat bevrijdend.

Waarom verwachten we als fotografen altijd zoveel van onszelf? Waarom moeten we elk jaar beter worden, meer foto’s maken, nieuwe hoogten bereiken? Misschien is het tijd om die verwachtingen los te laten en eens een hele andere benadering te kiezen.

Ik hou van simpel en eenvoudig, een takje met een fijne bokeh op de achtergrond maakt mij al blij. Als dan thuis ineens een spinnetje in beeld verschijnt, ben ik nóg blijer.
Ik hou van simpel en eenvoudig, een takje met een fijne bokeh op de achtergrond maakt mij al blij. Als dan thuis ineens een spinnetje in beeld verschijnt, ben ik nóg blijer. Fotograaf: Janneke van der Pol

Terug naar de basis

In 2025 wil ik het tegenovergestelde doen van wat ik altijd deed. Geen grote plannen, geen ‘beste foto’ of perfect geplande fotosessies. Ik ga terug naar de basis: genieten van het moment. Fotografie wil ik weer gaan zien als middel om contact te maken met de wereld om me heen, met de kleine natuur en met mezelf.

Afgelopen jaar heb ik weer een paar cursussen natuurfotografie mogen geven en tijdens de praktijklessen in het veld, heb ik mijn camera eigenlijk altijd in mijn rugzak. Ik kijk mee met de deelnemers en laat me verrassen door wat zij door de zoeker zien. Ondertussen ben ik volledig aanwezig en hou ik mijn ogen open voor interessante onderwerpen en composities. Ik ben dan helemaal in mijn element. Midden in de natuur met gezellige mensen om me heen en niet de druk om het perfecte plaatje te maken. Ik hoef alleen maar aanwezig te zijn en te genieten van alles wat mijn deelnemers voor de lens krijgen. Dat gevoel van rust wil ik in 2025 zo vaak mogelijk gaan ervaren. Mét of zonder camera in mijn hand.

Als ik even niet inzoom met mijn camera op de kleinste details in de natuur, vallen me hele andere dingen op. Ik zie een ‘poppetje’ dat haar ampjes stevig om een takje heeft geklemd. Wat zie jij?
Als ik even niet inzoom met mijn camera op de kleinste details in de natuur, vallen me hele andere dingen op. Ik zie een ‘poppetje’ dat haar ampjes stevig om een takje heeft geklemd. Wat zie jij? Fotograaf: Janneke van der Pol

Voornemen 1: De camera thuislaten

Waar ik mezelf andere jaren voornam om meer op pad te gaan met mijn camera, doe ik het komende jaar anders. Dit keer neem ik mezelf voor om vaker niets te doen met mijn camera. Geen druk, geen verplichtingen. Ik wil gewoon ergens kunnen gaan zitten en kijken. De camera mag dan gewoon in de rugzak blijven of misschien neem ik mijn camera niet eens mee. Het idee om zonder doel of verwachting in de natuur te zijn, voelt als een bevrijding. Ik geef mezelf de ruimte om niet steeds op jacht te zijn naar foto’s voor Arnhemsmeiske. Die ‘jacht’ haalt de lol er nogal vanaf.

Rust nemen betekent ruimte maken voor inspiratie. Psychologen noemen dit ‘mind-wandering’ — het vrije ronddwalen van je gedachten. Dagdromen dus. Het helpt je creativiteit te herontdekken en nieuwe inspiratie te vinden. Je brein is namelijk niet gefocust op prestatie, maar op exploratie. Door die ruimte en rust de komende tijd te mogen pakken, geef ik mezelf de kans om opnieuw te ontdekken waarom ik ooit begon met fotograferen.

Voornemen 2: Anders kijken

Een ander voornemen is om opnieuw te leren kijken. Ik merkt steeds vaker dat ik denk: dat onderwerp heb ik al. Ik zoek nog wel even verder. Komend jaar wil ik verder kijken dan het onderwerp en me nog meer focussen op de alledaagse beelden. Het hoeft niet spectaculair. Een regendruppel op een blad, een paar sporenkapsels in het mos of een roestige plek in een hekwerk. Ik wil vooral dat soort momenten vastleggen.

Hoe vaak ik de larve van een lieveheersbeestje al op de foto heb gezet, weet ik niet. Maar ze blijft leuk!
Hoe vaak ik de larve van een lieveheersbeestje al op de foto heb gezet, weet ik niet. Maar ze blijft leuk! Fotograaf: Janneke van der Pol

Dat ik een fervent macrofotografe ben, maakt het natuurlijk wel makkelijker voor me. Door de macrolens is er schoonheid te vinden in alles. Door klein te kijken, hoop ik mijn blik te kunnen vernieuwen. En daarbij ga ik proberen volledig los te laten dat het beeld uitzonderlijk moet zijn. Dat het andere fotografen jaloers moet maken. Zolang ik er een glimlach van krijg, is mijn missie geslaagd.

Voornemen 3: Laat je verrassen

Als derde voornemen wil ik me dit jaar laten verrassen. Dus niet plannen, geen lijstjes met plekken die ik wil bezoeken of foto’s die ik per sé wil maken. Ik wil openstaan voor het onverwachte. Dat betekent soms mijn camera thuislaten en gewoon de natuur in gaan. Geen beelden vastleggen, alleen indrukken.

Ik vertelde hiervoor al over de praktijkochtenden in het veld. Ik zou liegen als ik zou zeggen dat ik nooit spijt heb dat ik mijn camera niet bij de hand heb als er mooie onderwerpen voor de lens van de deelnemers komen. Maar die spijt zakt altijd heel snel weer weg. Want hoe gaaf is het dat we dit tegenkomen en dat zij er een mooi plaatje van kunnen maken. Hun enthousiasme maakt mij blij. Ik kan dat blije gevoel soms de hele dag meedragen. Helemaal als ik me realiseer dat ik zonder die camera in mijn hand, het moment volledig beleefde. Geen stress om het maken van een mooi plaatje, maar gewoon genieten van het moment. Misschien zijn dát juist de ervaringen die mijn creativiteit voeden.

Fotograferen heeft me anders leren kijken. Zo heb ik dit stippelmotje leren kennen. Nu is het tijd om dat ‘anders kijken’ af en toe om te zetten in gewoon genieten van wat er allemaal in de natuur te vinden is.
Fotograferen heeft me anders leren kijken. Zo heb ik dit stippelmotje leren kennen. Nu is het tijd om dat ‘anders kijken’ af en toe om te zetten in gewoon genieten van wat er allemaal in de natuur te vinden is. Fotograaf: Janneke van der Pol

Is mijn inspiratie echt stuk?

Terugkomend op de vraag: is mijn inspiratie stuk? Misschien niet. Misschien is dit juist een fase waarin mijn creatieve bron zichzelf aan het hervormen is. Inspiratie hoeft niet altijd groots en meeslepend te zijn. Soms is het een kwestie van stilvallen, observeren en de tijd nemen. Misschien is inspiratie geen bron die opdroogt, maar een veld dat rust nodig heeft om opnieuw te bloeien.

Bevrijdende voornemens

Is jouw inspiratie ook weleens ‘stuk’? Dan hoop ik dat je jezelf toestaat om ook anders naar je fotografie te kijken. Laat de druk van prestaties los! Maak voornemens die je niet beperken, maar bevrijden. Gun jezelf de tijd om stil te vallen en opnieuw te leren kijken.

Wie weet wat je zult ontdekken als je verwachtingen loslaat. Misschien vind je een nieuwe manier van kijken of misschien ontdek je dat inspiratie nooit echt stuk is. Het wacht gewoon op het juiste moment om weer tot leven te komen.

Hier zetten we alles over macrofotografie voor je op een rij.

3 reacties

  1. Hoi Janneke, heel herkenbaar. Maar geeft mij de bevestiging dat ik op een goede manier bezig ben. Ook even rust nemen, niet overal op afrennen, afstand nemen. Maar aan de andere kant popel ik om weer om het veld in te gaan. Met lekker weer, dat dan weer wel.
    Groet, Carla

  2. Hoi Janneke, erg herkenbaar! Wat je beschrijft zijn thema’s die ik zelf ook af en toe aanhaal in mijn columns. Het kan inderdaad bevrijdend werken om verwachtingen los te laten. Ik heb met plezier je stukje gelezen en er alle vertrouwen in dat de inspiratie vanzelf weer terug komt. Groet, Arnoud

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: