Column: Koop die kijker!

Het is nog fris als we met een clubje enthousiastelingen aankomen aan het einde van een landtongetje dat uitzicht biedt op een rij in het water staande dode populieren. Dit is de huiskamer van de zeearend. Terwijl we kijken naar een verliefd koppeltje knobbelzwanen in het zachte ochtendlicht, doemen in de verte twee gedaantes op. Ik pak mijn verrekijker en zie twee traag en moeiteloos door de lucht glijdende zeearenden aankomen. Langzaam vliegend, doelgericht, alsof ze zich bewust zijn van hun kracht en dominantie. Voor hun uit een golf van opvliegende hun leven niet zeker zijnde vogels. Dit is de Biesbosch!
De vliegende deur
De vliegende deur. Fotograaf: Arie van den Hout

Wazig

Iedere keer als ik het genoegen heb om dit schitterende getijdengebied, waar ik ben opgegroeid, aan anderen te tonen, zie ik het op een andere manier. Ook door hun ogen.

Wanneer de zeearenden langzaam dichterbij komen, vliegen ze tot onze verrassing nog verder dan de bomenrij en kunnen we ze heel mooi bekijken. Het zijn twee jonge vogels. Na wat luchtacrobatiek waarbij een vogel op zijn kop vliegt met de poten naar boven om de ander af te weren landen beide vogels in de voor hun klaarstaande populierenrij.

Als de zon net een gouden gloed begint te werpen tegen de asgrijze lucht afstekende wilgen, ontwaar ik een groepje kleine compacte reigertjes op weg naar het zuiden. Ze lichten mooi oranje op in het vroege licht: vier koereigers. Genieten en natuurlijk een leuke bonus voor de fotografen.

En toch merk ik aan de cursisten dat het niet altijd even makkelijk gevonden wordt om die vogels er even mooi op te zetten. Wat ik het meeste hoor is dat ze te ver zitten, te klein zijn, niet blijven zitten of er helemaal niet zijn. En dan is vaak de lens nog te kort, of de foto’s zijn wazig. En dan merk je dus al heel snel dat vogelfotografie niet een hobby is van even een plaatje te gaan halen. Enerzijds frustrerend, anderzijds een uitdaging en extra gaaf als het wel lukt.

Kippenvel

Als mannetje van 10 liep ik door de Biesbosch en probeerde alle zangertjes van elkaar te onderscheiden door ze met de verrekijker in beeld te krijgen en dan aan de hand van mijn vogelboekje te determineren. Tegenwoordig is dat bijna ondenkbaar met alle apps waarmee je vogels moeiteloos kan herkennen. Toch heeft de ouderwetse manier wel een basis gelegd, want als je dan eindelijk doorhebt dat het een grasmus is die dat krassende geluid maakt, vergeet je hem nooit meer. En ja, jong zijn helpt ook, dan leer je makkelijker.

Echte Biesbosvogel, waterral 
Echte Biesbosvogel, waterral. Fotograaf: Arie van den Hout

Een basis leggen qua kennis helpt enorm. Maar niet alleen kennis vergaren helpt. Vooral de momenten, na uren door de grienden gewandeld hebben (als tiener, vaak samen met mijn vogelmaatje Hans) en dan op een sluisje te genieten van de zonsondergang. Vaak steenkoud, maar dat deerde niet. Na zonsondergang werd het heel stil, en dan in eens, simultaan, alsof afgesproken, het mooiste koor ooit!

Alle fazanten en alle waterrallen van de hele Hogen Biezenplaat beginnen ineens luidkeels te roepen, waarbij de fazanten ook nog eens die bekende vleugelroffel deden. Pure magie! Onvergetelijk. En dat is beleving. Dat raakt. Kippenvel. En misschien is dat meteen een leuke uitdaging, ga ervaringen opzoeken die je kippenvel geven. Dan ben je namelijk verbonden, sta je aan, leef je! Zo zal ik nooit vergeten dat Hans en ik op 5 december in de schemer langs een dijk liepen, ergens achterin de Dordtse Biesbosch en we vijf kraanvogels aan zagen komen vliegen die voor ons in het veld gingen zitten. Het waren twee ouders met drie jongen. We lagen op de dijk, onze koppies er niet bovenuit. Na de landing gingen de ouders springen, meters hoog, om elkaar heen, het zag en voelde als puur plezier, uitgelatenheid. Iedere dag gingen we terug en op dezelfde tijd, kwart over vijf, kwam het vijftal weer aanglijden. Dagen lang. Deden hun vreugdedans en genoten we tot onze swift audubons 8.4 x 44 het niet meer kon zien waarna we in het donker terug liepen naar de fietsen. Dit soort ervaringen helpen enorm om de passie hoog te houden en dat is ook de motor van je fotografie!

Geoorde fuut van toen, aan de Brouwersdam. 
Geoorde fuut van toen, aan de Brouwersdam. Fotograaf: Arie van den Hout

De kerk

Alle waarnemingen werden bijgehouden in mijn logboekjes en bij lastige soorten maakte ik daar ook tekeningen bij. Ook dat is zeer motiverend en verdiepend. Mijn eerste roodhalsfuten, kuifduikers en geoorde futen zag ik bijvoorbeeld aan de Brouwersdam. Waar ik overigens bizar genoeg nu cursussen geef! Hoe gaaf is dat?! De tekeningen hielpen me om de soorten uit elkaar te houden.

Fuutjes van de Brouwersdam 1982  
Fuutjes van de Brouwersdam 1982. Fotograaf: Arie van den Hout
Mijn eerste vrouwtje brilduiker herkend, Brouwersdam 1982
Mijn eerste vrouwtje brilduiker herkend, Brouwersdam 1982. Fotograaf: Arie van den Hout
Rotganzen aan de Brouwersdam.       
Rotganzen aan de Brouwersdam. Fotograaf: Arie van den Hout

Tot mijn vijftiende is het mijn ouders gelukt me mee te slepen naar de kerk, dat heeft me heel veel gebracht! Want in al die saaie momenten van verveling heb ik mijn fantasie de vrije loop gelaten en droomde ik van ervaringen met zomertalingen, baardmannetjes, snippen aan een plasje, baltsende futen etc!

Dromen van snippen.     
Dromen van snippen. Fotograaf: Arie van den Hout

Los!

Vanaf mijn vijftiende ging het gebeuren! Ik had mijn eerste camera en ik ging los. Al die uren genieten en leren kwamen enorm van pas. Maar ook het fantaseren. Ik was niet te stoppen. Los van de passie voor de vogels was er ook een verbondenheid ontstaan met de natuur. En wat met name opviel is dat er een voorspelbaarheid was in gedrag en voorkomen van de vogels. Zo kwam jarenlang op 9 mei de spotvogel terug in de treurwilg in onze tuin, waar hij dan luidkeels zat te zingen op een vaste plek. Zo ook de doortrekkende bonte vliegenvangers, altijd in een specifiek boompje, de barmsijsjes in de els, sijsjes aan de vijver, draaihals op het zandpad met mieren, de goud- en vuurgoudhaantjes in de spar, allemaal in en rond te tuin en allemaal vastgelegd in mijn boekje. En dat hielp me enorm.

Sijs aan het vijvertje 
Sijs aan het vijvertje. Fotograaf: Arie van den Hout

Dus, mocht je hem nog niet hebben, koop die kijker! Ga genieten. Ga je verdiepen. Nederland is prachtig. Geniet van alle vogels en leg je toe op één soort tegelijk. En fantaseer wat je wilt. Ik durf te zeggen dat alles waar ik van gedroomd heb uiteindelijk uitgekomen is. Als je je het kan voorstellen, dan kan je het je toe laten vallen.

Nederlandse pracht, ijsvogel.     
Nederlandse pracht, ijsvogel. Fotograaf: Arie van den Hout

3 reacties

  1. Mooi beschreven die ochtend in de Biesbosch, misschien was je daar met een ander clubje, maar je beschrijving is alsof ik daar weer sta. Ogen te kort. En zoveel dat het met de camera moeilijk bij te houden was. Gelukkig ben jij er dan om te wijzen en te vertellen over de vogels en hun gedrag. Bedankt voor je passie. En wat leuk dat je ons je vogelboekje en tekeningen laat zien en dat je je jongensdroom achterna bent gegaan.

  2. Mooi artikel weer, Arie! En versierd zoals altijd met prachtige foto’s. En wat leuk die bladzijden uit je oude opschrijfboekjes. En zoals je ons ook in de Biesbosch weer leerde, eerst genieten en kijken, dan komt die mooie foto (bijna) vanzelf wel een keer. Ik ben nog steeds aan het oefenen. Dank nogmaals voor het laten zien van die jou zo vertrouwde Biesbosch!

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Foto van Arie van den Hout

Arie van den Hout

Arie van den Hout is sinds zijn jeugd gepassioneerd natuurliefhebber, fotograaf en onderzoeker. Hij deelt zijn passie graag, o.a. via workshops. Genieten staat voorop, de rest volgt van zelf, is een van zijn motto’s.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: