Ik heb altijd een zwak gehad voor kraanvogels. Hun kwetsbaarheid tijdens het broedseizoen, de fabuleuze trek, de massale pleisterplaatsen, het ver dragende trompettergeluid, de saamhorigheid, de manier waarop families bij elkaar blijven en natuurlijk de schoonheid van De Dans. Een enorme vogel die zijn partner probeert te verleiden met zang en dans. Emotie en ratio in één. Probeer dat maar eens te weerstaan. En nu de aantallen broedvogels in Nederland gestaag toenemen wordt de kans ook hier steeds groter om de paringsdans van de kraanvogels dichtbij huis te zien.
Elke natuurliefhebber zal zijn of haar eerste kraanvogel herinneren. De mijne zag ik op Schiermonnikoog tijdens een paaskamp van de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie. We stonden op de bunker naar baltsende blauwe kiekendieven te kijken (écht lang geleden dus), toen er opeens door het beeld een enorme vogel met gestrekte nek en poten zeilde. Het zachte, melancholische getrompetter bevestigde mijn gestamel: “Kraanvogel!”. Ik was 14 en kon me niet herinneren eerder zo onder de indruk te zijn geweest van een vogel. Ornithologische liefde op het eerste gezicht.
Frietboutique
We kruisten de Boomgaardsstraat, iets verderop leek een leuk restaurant te zitten. Terwijl de groep de Witte de Withstraat overstak bleef ik staan en staarde naar een muur. Ik zag kraanvogels! Voor me, op de zijkant van de Frietboutique, was een enorme muurschildering gemaakt van vliegende kraanvogels. Ik werd overvallen door verbazing en verwondering. Kraanvogels, midden in het levende centrum van Rotterdam, op de zijkant van een snackbar! Dat is niet direct een plek waar je een dergelijk tafereel verwacht.
De schildering was prachtig. Goed vormgegeven kraanvogels, veel dieptewerking met vervagende vogels en sobere, grauwe kleuren, zoals je eigenlijk altijd kraanvogels ziet. De vogels vlogen op zonder een aanwijsbare reden. Of had het te maken met die ekster? Rechts van de vogels was een enorme ekster geschilderd met een clichématige ring in zijn bek (want eksters zijn volgens de legendes gek op glimmende dingetjes), bijna alsof het een aparte schildering betrof. Het contrast kon niet groter zijn. De vrijgevochten zwervers van het landelijk gebied tegenover de standvogels van de stad. En toch waren ze hier beiden naast elkaar geportretteerd. Ik was geïntrigeerd. Wat was de bedoeling hiervan?
Sam, will you marry me?
Fietsen leunden achteloos tegen de kraanvogels en de ekster, mensen liepen langs zonder op te kijken en ik stond stil in de regen. Mijn vrienden hadden de droogte van het restaurant al opgezocht terwijl ik nadacht over de betekenis van het schilderij. En opeens zag ik het. Het was een liefdesverklaring. De kraanvogels symboliseerden trouw, familie en het samenzijn, misschien zelfs wel een gezamenlijke reis. De ekster met z’n trouwring liet weinig aan de fantasie over. Dit was een heel persoonlijk meesterwerk, bedoeld voor een enkeling en zichtbaar voor de hele wereld. Een huwelijksaanzoek met kraanvogels en ekster. Pas toen zag ik dat regeltje boven de ekster.
En nee, ik weet niet wat het antwoord van Sam was, maar ik kan me niet voorstellen dat ze nee heeft gezegd na het zien van deze schildering. Kraanvogels zijn immers meesters in het verleiden van hun toekomstige partner. Dat moet de schilder geweten hebben. Ik glimlachte en vervolgde mijn weg naar het restaurant. Geen kraanvogels boven Rotterdam, maar wat geeft het. Zelfs een muurschildering is voldoende om weer onder de betovering van deze vogel te komen. Dat is de magie van de natuur.
