Column: Natuurfotografie en stoïcijnse filosofie als Kompas

De rust van de natuur

Natuurfotografie is voor mij geen hobby, maar een manier om de wereld te ervaren. Het is niet alleen het vastleggen van beelden, maar het echt zien, voelen en inademen van de natuur om me heen. Als ik probeer een vogel te fotograferen die net op het punt staat op te vliegen, dan wil ik volledig aanwezig zijn in dat ene moment. Ik kan dan niet afgeleid worden door mijn trillende been of stijve lichaam. Het enige wat telt is de vogel en het licht.

Die focus op het nu is iets wat ik ook in de stoïcijnse filosofie heb gevonden. De stoïcijnen geloofden in het accepteren van wat je niet kunt veranderen en het beheersen van je reactie op wat er gebeurt. Epictetus, één van de grote stoïcijnse denkers, zei ooit: “Het is niet wat er met je gebeurt, maar hoe je erop reageert dat telt.” Als mijn been trilt of mijn voet in de kramp schiet, helpt het me niet om boos te worden. In plaats daarvan probeer ik me te richten op wat ik wel kan doen: even tot rust komen en opnieuw proberen. En als de foto niet perfect is, dan is dat ook goed. De imperfecties zijn een deel van het verhaal. De schoonheid van natuurfotografie ligt niet alleen in het vastleggen van een perfect beeld, maar in het proces zelf.

De Stoïcijnse Lens op het Leven

Stoïcijnse filosofie heeft me geleerd om te kijken naar wat binnen mijn controle ligt en wat niet. Een van de kernideeën van het stoïcisme is het onderscheid maken tussen wat je kunt beheersen en wat je niet kunt beheersen. Ik kan Parkinson niet genezen, maar ik kan wel mijn reactie op de symptomen beheersen. Ik kan beslissen hoe ik mijn dagen doorbreng, hoe ik omga met frustratie, en wat ik doe om mijn geest scherp en positief te houden.

Natuurfotografie past perfect in deze filosofie. Wanneer ik buiten ben, met mijn camera in de hand, ben ik me bewust van alles wat ik niet kan beheersen: het weer, het gedrag van dieren, het licht. Maar ik kan wel mijn bereidheid om te wachten beheersen, mijn vermogen om geduldig te zijn, en mijn vaardigheid om te improviseren wanneer dingen niet gaan zoals gepland.

De natuur zelf is een geweldige leermeester in stoïcijnse waarden. Een boom die door de storm is verbogen, groeit door, misschien in een andere richting, maar met dezelfde vastberadenheid. Dieren die in de winter voedsel zoeken, passen zich aan de omstandigheden aan. De natuur klaagt niet, ze accepteert. En in die acceptatie ligt een diepgaande wijsheid.

Fotografie als Meditatie

Natuurfotografie is ook een vorm van meditatie voor mij geworden. Het vertraagt mijn geest, helpt me om het lawaai van de wereld en mijn eigen gedachten te dempen. Terwijl ik mijn lens scherpstel, verdwijnt de rest van de wereld. De zorgen, de angsten, de pijn – ze vervagen allemaal terwijl ik me verdiep in het kleine wonder voor me.

Dit is waar de stoïcijnse filosofie en natuurfotografie samenkomen: beiden leren me om in het moment te leven, om de schoonheid en vrede te vinden te midden van chaos. Of die chaos nu een stormachtig bos is of de storm in mijn eigen lichaam, het maakt niet uit. Wat telt, is hoe ik kies om ernaar te kijken, hoe ik kies om te reageren.

Er zijn dagen dat de symptomen erger zijn. Dagen dat ik het gevoel heb dat mijn lichaam me volledig in de steek laat. Op die dagen probeer ik me te herinneren wat de Stoïcijnen zeiden over tegenslagen: ze zijn een kans om je innerlijke kracht te testen en te versterken. Humor speelt hierin ook een grote rol. Soms kan ik niet anders dan lachen om de situatie. En die lach, dat gevoel van lichtheid, helpt me door de moeilijkste momenten heen.

Een Blik op de Toekomst

Leven met Parkinson is zeker geen wandeling in het park (al maak ik die wandelingen nog steeds, zij het iets korter en langzamer). Maar met mijn camera in de hand en de wijsheid van de stoïcijnen in mijn achterhoofd, voel ik me uitgerust om de uitdagingen aan te gaan. Natuurfotografie heeft me geleerd om de wereld door een andere lens te zien, en stoïcisme heeft me geleerd om de lens van mijn geest scherp te stellen op wat echt belangrijk is.

Dus als je me ergens in een veld ziet staan, mijn camera gericht, weet dan dat ik niet alleen een foto maak. Ik oefen ook een manier van leven. Een leven dat, ondanks de wendingen die het heeft genomen, nog steeds gevuld is met schoonheid, geduld, en een gezonde dosis humor. Want zoals Marcus Aurelius zei: “De hindernis voor actie bevordert actie. Wat in de weg staat, wordt de weg.” En zo vind ik mijn weg, stap voor stap, foto voor foto.