Column: Stuitermomentjes

Stil

Veel mensen denken dat natuurfotografie draait om het vastleggen van zeldzame dieren of spectaculaire landschappen. Natuurlijk, ik vond het geweldig dat er onlangs zomaar een jonge zomertortel opdook in mijn kleine, groene stadstuin! Ik kon mijn ogen niet geloven. Met recht een stuitermomentje en ik deelde het in gedachte met Coen. Uiteraard moest de zeldzame gast in mijn tuin vastgelegd worden. Allesbehalve een prijswinnende foto: door het raam heen in een niet al te interessante omgeving en geen bijzonder licht. Maar de herinnering blijft door de foto.

Maar eerlijk gezegd, mijn mooiste foto’s zijn vaak gemaakt van onderwerpen die je bijna over het hoofd zou zien. Een “gewone” vogelsoort als koolmees of turkse tortel, een blad met regendruppels of een simpel madeliefje in het gras. Het lijkt wel of ik mezelf er steeds aan moet herinneren dat schoonheid niet iets is wat zich ver weg stopt, maar zich gewoon onder mijn neus aandient. Het is alleen een kwestie van stil genoeg worden om het te zien.

De valkuil van het najagen

Ik herken bij mezelf soms de neiging om altijd maar op zoek te gaan naar dat ene ultieme beeld. De perfecte foto waarvan ik denk: daar doe ik het voor! Maar hoe meer ik jaag, hoe verder het doel lijkt te verschuiven. Alsof ik achter mijn eigen schaduw aan ren, maar die nooit te pakken krijg. Stoïcijnse filosofen zouden zeggen: richt je op wat binnen je invloed ligt. En zo is het: ik kan niet afdwingen dat een vos zich laat zien of een regenboog verschijnt. Het enige wat ik kan doen, is aanwezig zijn, mijn ogen openhouden en mijn camera gereedhouden. Dat besef geeft rust!

Een kwestie van aandacht

Het mooie is dat die kleine stuitermomentjes vaak onverwachts komen. Ik kan me helemaal verheugen op een vroege ochtend met een grote kans op mist. Eenmaal op mijn favoriete locatie, is er van mist niets over en valt het licht tegen. Teleurstelling dus. Tot ik in de bloeiende heide een sprinkhaan ontdekte. Gelukkig had ik mijn macrolens bij me. Daar lag ik op de grond, mezelf verliezend in de tijd. Geen teleurstelling maar een lach op mijn gezicht die de rest van de dag bleef. Het zijn precies die momenten die me doen stuiteren. Niet omdat het onderwerp zo spectaculair is, maar omdat het me er weer aan herinnert dat de natuur voortdurend kleine cadeautjes uitdeelt. Ik hoef het alleen maar te zien.

De kunst van het loslaten

In die zin is natuurfotografie voor mij ook een levensles. Want hoe vaak jagen we in het dagelijkse leven niet op grootse doelen, terwijl de grootste waarde juist schuilt in de kleine momenten? Een lach onderweg naar de supermarkt, een onverwachte ontmoeting, een kop koffie in de zon of een prachtige zonsopkomst onderweg naar mijn werk. De camera helpt me om die houding mee te nemen in mijn gewone dagen. Als ik met een foto thuiskom, hoe simpel ook, is dat een herinnering: het leven is niet mooi omdat er persé iets groots gebeurt, maar omdat ik het zie.

Stuiteren van dankbaarheid

Misschien stuiter ik tegenwoordig niet meer van spektakel, maar van dankbaarheid. Het feit dat ik buiten mag zijn, dat er altijd wel iets te ontdekken valt, dat ik mezelf steeds weer opnieuw kan verrassen. Dat is misschien wel de grootste rijkdom. En elke keer als ik een foto maak, herinner ik mezelf eraan dat de schoonheid van het leven vaak schuilt in de momenten die we het meest vergeten te waarderen. Juist die gewone momenten brengen me terug naar die essentie van het genieten en aanwezig zijn.

Dus ja, er zijn meer dan genoeg dagen dat ik zonder spectaculaire foto thuiskom. Maar als ik één stuitermomentje heb beleefd, was het zeker een geslaagde dag. Want het gaat tenslotte om dat sprongetje van mijn hart.

Tot slot

Soms vraag ik me af of ik zonder mijn camera net zo goed zou kunnen genieten. Ongetwijfeld! Maar de camera helpt me wel om bewuster te kijken. Hij dwingt me om stil te staan, te focussen. Letterlijk en figuurlijk. En door te fotograferen, verleng ik dat stuitermomentje een beetje. Het wordt tastbaar, iets waar ik later nog eens naar terug kan kijken. Maar de echte waarde zit niet in het eindresultaat. De foto is slechts een herinnering aan het moment waarop ik mezelf toestond om stil te staan, om te kijken en om geraakt te worden. En als dat geen reden is om te stuiteren, dan weet ik het ook niet meer.