Column: Vertragen als natuurfotograaf

Ik zit alleen aan de waterkant. Voor me dobberen een paar eendjes terwijl de aalscholvers af en aan vliegen met nestmateriaal. Ik voel, ik kijk, ik hoor, ik ruik en ik laat los. Kippenvel in mijn nek, kriebels in mijn buik en een gevoel van puur geluk omarmen mij. Alles wat was laat ik achter me, alles wat komt is nog ver weg. Alles wat telt is hier. En nu.
In een wereld van chaos waar we altijd van alles moeten en najagen is het juist de kunst om te leren vertragen.
In een wereld van chaos waar we altijd van alles moeten en najagen is het juist de kunst om te leren vertragen. Fotograaf: Pauline Rote

Leren vertragen

In de wereld van vandaag zijn we gewend aan snelheid, aan het constant schakelen tussen taken, aan het najagen van dromen en op het volgende grote avontuur. We leven in een tijdperk waarin alles altijd moet en kan, maar wat gebeurt er als we het tegenovergestelde doen? Wat gebeurt er als we, juist als natuurfotografen, leren vertragen?

Vertragen betekent niet alleen langzamer werken, maar ook het opnemen van de subtiele nuances die ons vaak ontgaan in onze gehaaste levens. Als natuurfotograaf is het niet alleen belangrijk om de juiste techniek te beheersen, maar ook om de natuur zelf te begrijpen. En dat vergt geduld.

Dobberend op het ritme van het water. Kijken naar de ongehaaste natuur geeft rust.
Dobberend op het ritme van het water. Kijken naar de ongehaaste natuur geeft rust. Fotograaf: Pauline Rote

Gewoon even wachten

De natuur is nooit gehaast. Ze heeft haar eigen ritme, haar eigen tempo. De bloemen bloeien op hun eigen moment, de vogels vliegen in hun eigen patroon en het licht verandert langzaam maar zeker in de vroege ochtend of het late avonduur. Wanneer we ons tempo afstemmen op dat van de natuur, beginnen we te zien wat we anders zouden missen.

Dat ene moment in de vroege ochtend wanneer het eerste licht en de eerste vogels opdoemen. Door te vertragen ervaar je zulke momenten nog intenser.
Dat ene moment in de vroege ochtend wanneer het eerste licht en de eerste vogels opdoemen. Door te vertragen ervaar je zulke momenten nog intenser. Fotograaf: Pauline Rote

Het is het rustige moment voor zonsopgang, wanneer het eerste licht voorzichtig de horizon kust. Het is het luisteren naar het geluid van de bomen die in de wind ritselen, het wachten op het juiste moment waarop een dier zich in het juiste licht toont. Vaak denk je dat je slechts een paar seconden hebt om de perfecte foto te maken, maar dat is een misverstand. Als je vertraagt, merk je dat de natuur haar momenten deelt op de meest onverwachte manieren. Wat als je de tijd neemt om naar de beweging van een vos in het gras te kijken, of het patroon van de wolken die zich vormen boven de bergen? Wat als je gewoon even wacht, totdat de juiste gelegenheid zich aandient?

Als ik niet ergens rustig was gaan zitten had ik de vos misschien niet opgemerkt en was hij waarschijnlijk niet zo relaxed in het gras gaan zitten.
Als ik niet ergens rustig was gaan zitten had ik de vos misschien niet opgemerkt en was hij waarschijnlijk niet zo relaxed in het gras gaan zitten. Fotograaf: Pauline Rote

Bevoorrecht

Vertragen vraagt om aanwezigheid. Het vraagt om in het moment te zijn, niet alleen als toeschouwer, maar als deelnemer. Het is een oefening in mindful zijn, in het volledig opgaan in je omgeving. En paradoxaal genoeg, door minder te jagen naar het perfecte plaatje, krijg je soms de meest verrassende en mooie foto’s. Hoe bevoorrecht zijn wij als natuurfotografen dat we met onze camera een middel hebben om te vertragen in de natuur en later de bijzondere momenten te herbeleven door onze foto’s?

De magie van de natuur

Als natuurfotografen zijn we vaak gefocust op de buitenwereld, op het vastleggen van een moment. Maar misschien moeten we, in plaats van onze camera als een tool voor registratie te zien, deze gebruiken om onze relatie met de natuur te verdiepen. De magie ligt vaak niet in de foto zelf, maar in de ervaring van het moment. Het gevoel van verbondenheid, van het begrijpen van de stille verhalen die de natuur ons vertelt. Dat ene moment waarop jouw hart een sprongetje maakt, die sfeer, de geuren, geluiden en totale ervaring… Hoewel het onmogelijk is om dat allemaal in beeld te vangen kan terugkijken naar je resultaat onmiddellijk dat gevoel van dat moment weer oproepen.

De magie van de natuur ligt in de ervaring van het moment.
De magie van de natuur ligt in de ervaring van het moment. Fotograaf: Pauline Rote

Geduld en respect

Natuurlijk zijn er momenten waarop je snel moet handelen, wanneer een dier voorbij rent of het licht precies goed is voor die ene foto. Maar zelfs in die momenten blijft het vertragen belangrijk. Het daar zijn en alert zijn op de situatie vertraagt je reactie, maakt je rustiger, zorgt ervoor dat je niet te snel of te impulsief handelt. Het helpt je om het grotere geheel te zien, om het moment niet te verpesten door te haasten. Alsof die sluitertijd van een tiende van een seconde opeens een paar minuten duurt.

Vertragen als natuurfotograaf is een oefening in geduld en respect. Het stelt ons in staat om de natuur op een diepere, meer respectvolle manier te ervaren. En dat vertaalt zich in je beelden.

Het ritme van de natuur

Wanneer je door vertragen dieper tot je eigen kern komt en daarmee tot je onderbewuste ontstaat er ruimte. Ruimte voor beleving, voor creativiteit, voor connectie en voor bewust in het hier en nu zijn. Het is mijzelf al meermalen gebeurd dat ik dusdanig in zo’n staat van zijn in de natuur was waardoor ik geëmotioneerd raakte. Alle ballast was weg, alles wat overblijft is puur. Die puurheid is dan de perfecte balans tussen mijn eigen natuur en de natuur om me heen. Het ritme van mijn hart klopt met het ritme van de natuur.

De puurheid en schoonheid van de natuur is puur en zonder ballast. Dat mogen ervaren is een kadootje.
De puurheid en schoonheid van de natuur is puur en zonder ballast. Dat mogen ervaren is een kadootje. Fotograaf: Pauline Rote

Je camera als middel

Dus de volgende keer dat je met je camera in de natuur bent, probeer dan eens bewust je tempo te verlagen. Sta stil of zit stil. Wees aanwezig, wacht, observeer, haal adem en omarm de natuur met alle zintuigen. Je camera is een middel en geen doel. Het resultaat zal niet alleen op de foto staan, maar in de ervaring en beleving zelf.

Wees aanwezig en observeer.
Wees aanwezig en observeer. Fotograaf: Pauline Rote

14 reacties

  1. Goede morgen Paulien.
    Wat heb je jouw gevoel mooi omgezet in woorden. Dit als eerste te lezen in de ochtend is een goed begin van de dag.
    Je foto’s raken mij iedere keer weer bij de artikelen die ik van je lees.
    En, oh, wat herken ik het.
    Alleen zou ik het niet zo mooi in woorden kunnen vatten.

    1. Goedemorgen Trudy, dankjewel voor je fijne reactie en compliment!
      Wat fijn dat je het herkent, ik wens je nog veel geniet momenten in de natuur toe!

  2. Dag Pauline,
    bedankt om je gedachten met ons te delen. Je raakt immers de kern van natuurfotografie.
    Sinds ik er terug meer mee bezig zijn, merk ik dat het niet om het maken van die ene foto gaat. Maar wel om het ‘kijken’, het waarderen van al dat mooie rondom ons heen, (waar we anders zo gauw aan voorbij gaan) , en het genieten …. Beste groeten, Marc

    1. Dankjewel Marc voor je reactie. Fijn dat je ook kunt genieten van de natuur om je heen, dat is het belangrijkste. Die foto komt dan wel.

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Foto van Pauline Rote

Pauline Rote

Pauline Rote is een bevlogen natuurfotograaf en auteur met een voorkeur voor vogel- en highkeyfotografie. Daarbij probeert zij haar gevoel en passie over te brengen, het liefst overgoten met een creatief sausje.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: