Column: Wachten op het onverwachte– Natuurfotografie als les in loslaten

Op pad

Vriend John stuurde me een aantal dagen achter elkaar beelden van een bever dichtbij: gewoon tijdens zijn dagelijkse ochtendwandelingen kruiste het dier zijn pad. De bever leek zich niets van John aan te trekken. Zwemmend, poetsend op de kant, elke dag leek het raak. Dus wilde ik maar wat graag een ochtendje mee wandelen.

De wekker ging vroeg en de autorit richting het gebied gaf volop verwachtingen. Grondmist, heldere lucht: dit zou wel eens een prachtige zonsopkomst kunnen zijn! Daarin werden we niet teleurgesteld. Eenmaal in het gebied aangekomen, kleurde de lucht prachtig rood. Ik hoorde mijn eerste koekoek, grasmus en braamsluiper van het jaar. Overal zingende vogels, met goede moed gingen we op pad. Op zoek naar de bever!

We liepen langs de rivier waar John al snel een bever in het vizier kreeg. Niet de plek waar we hem (of haar) op dat moment verwachtten, maar we klaagden niet. Een korte tijd zwom de bever met ons op, tot het dier besloot naar de overkant te zwemmen. Te ver weg en te weinig licht, maar ik maakte de eerste foto, niet meer dan een vaag bewijsplaatje.

Van verwachting naar verwondering

We liepen verder naar de plek waar John de prachtige ontmoetingen met de bever had. Maar zoals natuurfotografen vaak ervaren, de natuur laat zich niet regisseren. Geen bever te zien. Inmiddels kwam de zon op en ik berustte al in het idee dat deze ochtend geen foto’s gemaakt zouden worden van poetsende bevers. Gelukkig lukte het me om ook de andere prachtige natuurmomenten te zien. Het heeft iets paradoxaals: ik trok erop uit met een doel – een bever fotograferen – maar het enige wat echt werkte, was mezelf overgeven aan het moment: durven wachten, kijken zonder garantie en zonder verwachting. Ik was er al van overtuigd dat de bevers naar bed waren. De zon was immers al een tijdje op.

Mindfulness

Ik heb het al vaker gezegd, maar natuurfotografie heeft me geleerd, en leert me nog steeds, leef in het moment! En zo was het ook deze ochtend. Ik moest wel, bevers laten zich immers niet afdwingen. Ik kon alleen maar kijken, luisteren en aanwezig zijn. Dat was geen straf, gelukkig. De ochtend was prachtig, het licht geweldig en ik was in goed gezelschap. Een roodborstje trok mijn aandacht door luid zingend op een leuke plek te gaan zitten. De camera was niet voor niets mee. Maar ook al zou ik met lege handen zijn thuisgekomen, dit soort ochtenden maken me rijker.

De essentie van natuurfotografie

De zon was al een uur op en we besloten langzaamaan terug te lopen richting de auto. Geen bever, maar een zingende heggenmus op een takje wist mijn aandacht te trekken. Tot John me wees op een aantal grote kringen in het water vlak bij de kant. Dat moest wel de bever zijn! Ik was nog niet overtuigd. Het waren vast die twee wilde eenden die we daar eerder hadden gezien. Maar ineens was hij daar: de bever! Gewoon op een paar meter van ons vandaan zwom hij naar het midden van de beek. Hij leek ons gewoon aan te kijken, totaal niet onder de indruk. Wat een verrassing!

De bever liet het niet bij dit moment: het werd een complete show. Zwemmend, poetsend aan de kant, onder water zwemmend liet hij een spoor aan bubbels na, zodat we hem makkelijk konden volgen. Wat was het genieten! Misschien is dat wel de essentie van natuurfotografie – dat je leert kijken met open ogen én een open hart. Dat je de controle durft los te laten en in plaats daarvan kiest voor verwondering. Want de mooiste beelden, zijn vaak de beelden waar je niet op had gerekend. Zo’n moment dat alles goed maakt. Omdat het echt was. Ongepland. Onbetaalbaar.