Creatieve bosfotografie: Pointillisme

Creatieve bosfotografie

Met de titel ‘Creatieve bosfotografie’ ontstond ook de wens om proberen een nieuwe techniek te vinden. Logisch ook, als je over creativiteit gaat schrijven is het ook tijd voor een persoonlijke uitdaging. Schilderachtige foto’s spreken mij altijd aan. Ook kunst spreekt mij aan, het tweedimensionale doek of een tweedimensionale foto heeft alleen maar raakvlakken. De techniek die ik wilde gaan beheersen werd pointillisme.

Pointillisme

Pointillisme is ontstaan is bij schilders die het impressionisme aanhingen. Deze kunstenaars brachten in snel aangebrachte streken hun indruk over op het schilderdoek. De interesse lag dan met name op een lichtval, de sfeer, het weer, de kleuren en de vormen. Pointillisme is specifieke schildertechniek. De verf wordt in kleine streken of stippen op het doek aangebracht.

In natuurfotografie is het mogelijk om het schilderachtige effect van kleine schildersstreken na te bootsen. Dat kan zowel door gebruik maken van een langere sluitertijd, maar ook via meervoudig belichten (het samenvoegen van meerdere foto’s tot één foto). Omdat maar weinig camera’s negen foto’s kunnen samenvoegen, wordt hier de ICM methode beschreven. ICM betekent Intentional Camera Movement. Meer over beide technieken met allerlei voorbeeldfoto’s staat in het boek beschreven.

Compositie

Bij het maken van impressies zijn de vormen en kleuren een van de pijlers in de compositie. Door gebruik te maken van een telelens trekken vormen in de foto in elkaar, op die manier worden vormen benadrukt. Afhankelijk van de compositie, de afstand en de creatieve afweging kan dat tussen 70 mm en 400 mm zijn (op basis van full frame). Een statief is noodzakelijk: bij het ‘maken van de kleine strepen’ verplaats je de camera steeds iets. Om dit gecontroleerd te doen is een statief nodig.

Compositietips: bij het maken van de foto is er een mix van beweging en verplaatsingen van de camera, daardoor vermengen tinten zich. Als gevolg daarvan worden de contrasten zachter. Bij het bepalen van de compositie is het logisch om dat op basis van contrast te doen. Contrasterende kleuren zijn een must.

Sluitertijd en grijsfilter

Omdat de sluitertijd 8 seconden of langer dient te zijn, zal het meestal ook noodzakelijk zijn om een grijsfilter te gebruiken. Dat kan bijvoorbeeld een steekfilter zijn of een variabel grijsfilter. Over het algemeen dient de ISO laag ingesteld te worden, soms kan een camera ook tot onder ISO 100. Door het diafragma dicht te draaien neem je ook al veel licht weg. Per lens kan dat trouwens flink verschillen tot hoever je kan gaan, soms is dat f/22, soms ook f/36.

Gebruik een statief

De uitvoering: de camera staat op statief, het statiefhoofd draai je zo ver los, dat je camera en lens soepel kan bewegen. Je ondersteunt met je hand/handen. Eenmaal een compositie gekozen en een langere sluitertijd ingesteld (zonder dat de foto onbedoeld overbelicht wordt) maak je 1 foto van 8 seconden (of langer). Je houdt steeds de compositie ongeveer 2 seconden vast en verplaatst dan de richting van de camera een klein beetje – daar hou je weer 2 seconden vast. Die combinatie van scherp en verzachting doordat je de camera niet helemaal stil kunt houden en verplaatst, is belangrijk om een genuanceerd effect te krijgen.

Horizontaal of verticaal

Indien je enkel in de hoogte de verplaatsingen zou doen, dan benadruk je de verticale vormen. Het is logisch als de sterke vormen in de foto de hoogte in gaan, dat de meeste verplaatsingen met de camera dat volgen, maar doe ook een of twee verplaatsingen opzij als blijkt dat de vormen te langgerekt worden. Doe je de verplaatsingen enkel opzij, dan benadruk je horizontale vormen. Ook hier kan het zijn dat de horizontale vorm te lang uitgerekt wordt, in dat geval is het logisch om ook een of twee verplaatsingen omhoog en/of omlaag te doen.

De praktijk

In de praktijk blijkt 6 seconden de kortste tijd te zijn om nog voldoende tijd te hebben om de verplaatsingen met de camera te doen. Langer dan 8 secondes kan wel. Bij langere sluitertijden herhaal je hetzelfde principe, steeds verplaats je de camera een klein stukje. Het is niet per se nodig om steeds gelijke stukjes van twee seconden te doen, allerlei variaties zijn mogelijk. Als je begint met een nieuwe techniek is het belangrijk om grip te krijgen op de foto en het proces, als je de basis beheerst is het tijd om variaties te gaan maken en te onderzoeken wat jezelf het leukste vind om te doen met de techniek.

Ben je benieuwd naar wat wij van het boek ‘Creatieve Bosfotografie’ vonden? We schreven er een recensie over. (Klik hier voor de recensie.)

Bosfotografie is een vorm van landschapsfotografie. In dit e-book leer je om binnen de overmaat aan lijnen in een bos een mooie compositie te creëren en orde in de chaos te zoeken en te scheppen. Creatieve vormen helpen hier enorm bij!

Klik hier om het e-book te downloaden.