Menu

Onderdeel van Pixfactory

De Afrikaanse ‘Big 5’ in Spanje

In juni van dit jaar ben ik samen met mijn bevallige vriendin/assistente/haviksoog/… weer op libellenjacht gegaan. De zoektocht naar Europese libellensoorten brengt ons deze keer naar Spanje, en meer bepaald naar het zuidelijke en zonovergoten Andalucia. Want we gaan op zoek naar soorten die in Afrika hun thuisbasis hebben, maar sinds enige tijd ook in delen van het zuidelijke Europa voorkomen. Bij deze presenteer ik jullie dus mijn eigen ‘Afrikaanse Big 5’ vanuit Spanje. En als jullie daarbij de link leggen met de opwarming van onze Aarde, dan hou ik jullie niet tegen…
Een voorbeeld van ‘tropische schoonheid’. De groene haaklibel komt talrijk voor in tropisch Afrika, maar kan dus ook gevonden worden in Europa, hoewel ze hier (nog) wel heel zeldzaam is. Fotograaf: Filip van Boven

Nummer 1: de Moorse tanglibel

We starten onze reis in Las Mellizas en gaan meteen op zoek naar de moeilijkst te vinden soort. Misschien is ze zelfs niet eens zo zeldzaam als wordt beschreven hoor, maar er wordt waarschijnlijk dikwijls overheen gekeken. Wandelend en wadend door een smal, stromend riviertje komen we langs drooggevallen kiezelstranden met her en der verdorde struikjes, de favoriete biotoop voor dit kleine libelletje. Tussen het herfstkleurige palet van oker en lichtbruin gekleurde kiezels en het roestbruine van de verdorde struikjes gaan we op zoek naar een 4,5 cm kleine libel met… je raadt het al… een oker, lichtbruin en roestbruin gebandeerd achterlijf! En o ja, sommige kiezeltjes kleuren eerder blauwgrijs, net zoals de ogen van deze toch wel tot in de perfectie gecamoufleerde libel. De eerste blik door de macrolens is dan ook een echt ‘wauw-moment’. Wat een ongelooflijk mooi getekende en gekleurde schoonheid. De reis is nog maar net begonnen en kan nu al niet meer stuk!

De Moorse tanglibel. Deze libel komt vooral voor in Marokko, maar ook in de droogste streken van Spanje. Fotograaf: Filip van Boven

Nummer 2: de oranje zonnewijzer

Wat een pareltje! Deze vinden we ook in Las Mellizas, maar zien we daarna nog op meerdere plaatsen. De favoriete uitkijkposten van deze oranje juweeltjes zijn grote rotsen die de smalle rivier her en der in twee splitsen… ideaal om op insecten te jagen, om vrouwtjes te verleiden en dus ook concurrenten weg te jagen. Hij komt in heel Afrika voor en oostelijk tot in India. In 2007 is hij voor ’t eerst in het uiterste zuiden van Spanje waargenomen. 12 jaar later is zijn verspreidingsgebied noordelijk opgeschoven tot aan de Ebro-delta onder Barcelona… nog even en hij zit in Frankrijk!

Oranje, oranje en nog eens oranje… De Nederlandse lezers zullen hier ongetwijfeld van genieten! Fotograaf: Filip van Boven

Nummer 3: de groene haaklibel

We reizen verder en komen aan in Jimena de la Frontera. Een typisch Spaans wit stadje op een berg, waar op een speelse manier de Hozgarganta rivier langs loopt. Net als bij die Moorse tanglibel zoeken we ook hier op de drooggevallen bedding van de rivier. Tussen de bloeiende oleanderstruiken liggen grote en kleine keien, staan verdorde struikjes en ligt open zand waar honderden bijen, wespen en andere insecten blijkbaar onvermoeibaar over en weer vliegen. Net zoals hij dat in tropisch Afrika doet, kiest ook hier onze groene haaklibel een strategisch uitkijkpunt… op het uiteinde van een takje, liefst dicht bij de grond, om dan bij een geschikte overvliegende prooi omhoog te schieten. Wat een plezier om deze te fotograferen… door zijn combinatie van patronen en kleuren, is het toch verschrikkelijk moeilijk om hier een slechte foto van te nemen hoor.

Een mannetje groene haaklibel. Een poging tot een slechte foto… Fotograaf: Filip van Boven

Nummer 4: de noordelijke bandgrondlibel

Een ‘noordelijke’ libel in ’t zuiden van Europa? Welja, deze komt voor in de bovenste helft van Afrika. Maar net als de rest van deze Big 5 heeft ook hij de continentengrens overgestoken en komt nu voor in een klein deel van zuidelijk Spanje. Bij deze is vooral het gedrag ongelooflijk grappig. Als je wandelt en stof maakt, komt hij in cirkels rond je benen vliegen. Als je dan te lang blijft stilstaan, verliest hij z’n interesse en vliegt weer weg. Al je macro-fotograaf-instincten moet je bij deze dus even overboord gooien… In Afrika staan ze erom bekend dat ze rond de poten van grazers vliegen, hoogst waarschijnlijk om op die manier op opgeschrikte insecten te jagen. En mensen zijn wel super hoor, maar voor libellen zijn wij niet meer dan gehandicapte grazers met slechts 2 poten…

Een mannetje noordelijke bandgrondlibel. Door met m’n hand wat stof te maken voor de lens, kwam hij mooi voor me zitten. Fotograaf: Filip van Boven

Nummer 5: moriaantje

Ondertussen zitten we al in de buurt van Parque Nacional de Doñana… wat een heel mooie omgeving is om te vertoeven uiteraard. Maar voor het moriaantje rijden we de stad in… Want een klein, aangelegd vijvertje in het midden van het stadspark van Huelva staat er om bekend een goede vindplaats te zijn voor dit kleine, zwarte libelletje. En inderdaad… nog maar net aangekomen aan de vijver, vliegt er al een jong mannetje voor onze voeten weg. De jonge mannetjes die nog niet volledig zwart zijn uitgekleurd, moeten het stellen met een territorium net buiten het water. De volwassen mannetjes, volledig zwart uitgekleurd met enkel kleine, witte aanhangsels, bezetten de beste plekjes… grasstengels die boven het water hangen en een goed uitzicht geven over de vijver.

Het moriaantje. Algemeen in heel Afrika, nu ook her en der langs de Europese kusten rond de Middellandse zee. Fotograaf: Filip van Boven

Klimaatopwarming

Tja, het is wel duidelijk. Er verandert iets. Dieren en planten verschuiven. Ze passen zich aan. Ze evolueren. Hebben ze altijd al gedaan trouwens. Afrikaanse libellen vlogen vroeger ook al wel tot hier. Maar ze bleven niet. Ze vonden niet de geschikte biotoop. Nu wel. Er verandert iets. En het gaat snel. Maar ze overleven het wel. Want ze schuiven gewoon mee op. Ze planten zich voort en hun nakomelingen schuiven weer een beetje op. Omdat de biotoop opschuift. Libellen hebben geen imaginaire grenzen. Mensen beginnen nu ook mee op te schuiven. Hebben ze altijd al gedaan trouwens. Nu door droogte of overstromingen en voedselarmoede. Maar ze zijn minder en minder welkom aan de grenzen. Grenzen? Menselijke grenzen. Mensen veranderen niet graag. Mensen passen zich niet graag aan. Gaan we snel genoeg evolueren? Kunnen wij nog veranderen? Of blijven we gewoon negeren en bij de pakken neerzitten… Wat zien die libellen toch, wat wij nog niet inzien?

 

Wil je verder lezen over macrofotografie?
Hier zetten we alles over macrofotografie voor je op een rij.

18 reacties

  1. Prachtige serie, Filip! Mooi beschreven, passievol! Mooie beschouwing ook aan het einde. Ik wens je nog veel mooie libelles en foto’s toe.

    Met vriendelijke groet,
    Renate

  2. prachtige foto’s Filip,was daar in juni nog een weekje om hetzelfde te doen,sommige soorten zijn niet makkelijk te vinden en andere moeilijk te fotograferen(watervallibel en prachtlibel)om dan nog maar van de temperatuur te zwijgen.

    1. Bedankt Robert. Ik heb er inderdaad langer dan een week over gedaan. De Watervallibel is wel gelukt, andere moeilijke zoals Geeladeroeverlibel ook… enkel Prachtlibel is niet gelukt. Reden om terug te gaan hè…

  3. Mooi artikel, Filip en zoals altijd geïllustreerd met zeer knappe foto’s. De passie druipt er af. Gewoon knap wat je allemaal vastlegt.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

18 reacties

  1. Prachtige serie, Filip! Mooi beschreven, passievol! Mooie beschouwing ook aan het einde. Ik wens je nog veel mooie libelles en foto’s toe.

    Met vriendelijke groet,
    Renate

  2. prachtige foto’s Filip,was daar in juni nog een weekje om hetzelfde te doen,sommige soorten zijn niet makkelijk te vinden en andere moeilijk te fotograferen(watervallibel en prachtlibel)om dan nog maar van de temperatuur te zwijgen.

    1. Bedankt Robert. Ik heb er inderdaad langer dan een week over gedaan. De Watervallibel is wel gelukt, andere moeilijke zoals Geeladeroeverlibel ook… enkel Prachtlibel is niet gelukt. Reden om terug te gaan hè…

  3. Mooi artikel, Filip en zoals altijd geïllustreerd met zeer knappe foto’s. De passie druipt er af. Gewoon knap wat je allemaal vastlegt.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: