Jaaaa, daar gebeurt het, je drukt op de ontspanknop en…
… aiai wat gebeurt er nu. De camera gaat opnieuw scherpstellen. Bah, opnieuw proberen.
Opnieuw scherpstellen, al wat minder geduldig draai je de camera naar dezelfde compositie. Ja, je onderwerp zit weer goed in beeld: afdrukken… maar ships, … alweer die autofocus aan de wandel…
Als het uiteindelijk toch nog goed gaat en je jouw mooie foto maakt, dan vergeet je de ellende snel. Maar als het beest zich niet meer om wil draaien, of zelfs wegvliegt, of het afgelopen is met het mooie licht, dan herinner je je verloren kans en het scherpstelprobleem nog een hele tijd.
Herkenbaar?
Waarschijnlijk wel, want camerafabrikanten hebben er zelfs meerdere oplossingen voor ingebouwd. Zoek zelf uit welke het beste bij jou past en of je camera je er in ondersteunt.
1) Veel camera’s hebben een instelling waarbij je alleen een foto kunt maken als de camera heeft scherpgesteld. In je boekje kun je opzoeken ‘focus prioriteit’. Dat is handig, kun je denken, alleen scherpe foto’s. Maar het heeft ook nadelen. Als de scherpte toevallig niet precies op het actieve scherpstelpunt ligt – hetzij als je toevallig geen scherpstelpunt in die buurt hebt, dan wel omdat je liever alleen met het veel preciezere centrale scherpstelpunt werkt – dan maakt de camera geen foto als je het knopje indrukt… Helemaal als je gebruik maakt van continue autofocus (AI-Servo bij Canon, of AF-C bij Nikon) is het zaak dat de camera een foto maakt als je op de ontspanknop drukt in plaats van op het moment dat het actieve scherpstelpunt de achtergrond gevonden heeft. De gewenste instelling heet afdrukken met prioriteit op indrukken van de ontspanknop.
2) Gebruik van de AF-on knop. Veel camera’s hebben deze knop, hij zit in de buurt van je rechterduim achterop de camera, naast het oculair, boven de multischakelaar. Hiermee kun je zonder dat je de ontspanknop indrukt het scherpstelmechanisme inschakelen. Maar – nu komt het – in het menu kun je ook instellen dat je het scherpstelmechanisme alleen inschakelt met deze AF-on knop. Dat betekent dat er geen ellendige dingen gebeuren als je de ontspanknop indrukt. Je stelt alleen scherp met je duim. Je drukt af met je wijsvinger. De scherpte blijft tijdens het afdrukken op dezelfde plek. Als de camera ook nog accepteert dat je een foto probeert te maken waarvan de scherpte niet per se op het actieve scherpstelveld ligt – zie punt 1 – dan zal de camera ook nog een foto maken. Eureka, probleem opgelost.
Dit is een dermate bruikbare oplossing, dat ik hem zelf al jaren toepas. Al met mijn D70 in 2005 en met groot plezier.
Maar natuurlijk zijn er mensen die anders willen. En, hoera, ook aan hen is gedacht.
3) Links naast de AF-on knop zit bij veel typen camera’s een AE/AF-lock knop. Als ik me niet vergis dan hebben iets goedkopere camera’s deze knop niet. Heb je deze wel, dan kun je – afhankelijk van de instelling in het menu – het scherptepunt en/of de belichting vastzetten die je gemeten hebt. Zolang je de knop ingedrukt houdt, zal de camera geen nieuwe instelling proberen te maken, maar gewoon afdrukken met de eerder bepaalde waarden (de instelling van punt 1 is dan alleen van belang dat Autofocus prioriteit eist dat je de scherpte gevonden hebt voor je de AF-AE-lock knop indrukt). Ook met deze methode is je probleem opgelost. De supradure megateletoeters van Canon en Nikon (grofweg gezien de duurdere dan 3000 euro) hebben aan de voorkant knopjes zitten die min of meer het zelfde werken als de AE-AF-lock knop. Je moet effe in je gebruiksaanwijzing kijken welke mogelijkheden deze knopjes precies hebben, want het kan per versie van een lens al verschillen.
Dit lijkt een veel makkelijker in te stellen methode: alleen op het knopje drukken, je hoeft er niet het menu voor in. Maar het voordeel voor mij van de combinatie van 1) en 2) boven 3) is, dat ik niet per se die AE/AF-lock knop ingedrukt hoef te houden. Het kan wel eens een paar minuten wachten zijn voordat een beest in de dekking iets gaat doen of de zon achter een wolk vandaan komt. Ook is het bij sterke vergrotingen en lange sluitertijden niet handig als je met je duim tegen de camera moet blijven duwen.
Voor mij komt daar nog bij dat op mijn camera toch altijd instelling 1 en continue autofocus aanstaan om een onverwacht op- of aanvliegend beest te kunnen volgen. En, de instellingen hoef je maar één keer aan te passen in het menu. Dus de extra moeite die instelling 1 met 2 kost is eigenlijk nihil. Het is wel heel even wennen als je niet gewend was zelf actief scherp te stellen (ik heb heel lang met lenzen zonder autofocus gewerkt).
Alleen, bij sommige camera’s gebruik je liever de autofocus in de enkelvoudige opnamestand (AF-Single shot) omdat ie preciezer kan zijn dan in de stand continue autofocus. Met name in dat geval kan het prettiger zijn om de AE/AF-lock knop te gebruiken.
Zo, dat was het al.
Veel plezier buiten.
Oh ja… ook de mensen die liever zien dat een onderwerp helemaal vrij zit kunnen er best wat aan hebben hoor…
2 reacties
Mooi overzicht, Peter. En ook zalig van natuurfotografie.nl dat je geen facebook-account hoeft te hebben om een reactie te publiceren.
Ook ik gebruik op mijn (Nikon)D-SLR de AF-on knop om scherp te stellen. Maar op de officiële support-pagina van Nikon is nog niet zó lang geleden én zeer kortstondig dit artikel verschenen:
“Nikon – art ID 25406 – When using a Vibration Reduction (VR) lens on a D-SLR camera, the AF-ON button will only activate the cameras focusing and metering systems, it does not activate the lens VR function. To activate the VR function the shutter release must be used.”
Wat is hier écht van aan? Ik kan dit helemaal niet controleren wanneer ik een VR-lens gebruik en de AF-on-knop gebruik. Of kunnen ervaren lezers mij eventueel helpen?
Mooi stukje Peter. Deze Af-on knop kan in veel situaties handig uitkomst bieden. Op een aantal typen Canon-camera’s (in ieder geval de 6d en de 5d3) zit de Q-knop naast het LCD scherm van de camera. Hiermee ga je naar een snelmenu waarin je zeer eenvoudig de taak van de verschillende knoppen kunt veranderen. Hierin kun je ook de autofocusfunctie van je ontspanknop uitschakelen. Dan werkt je camera dus op MF, maar je kunt gewoon focussen met de AF-on knop.
Gr Mark.