De cirkel van het leven – heling via natuurfotografie

- Hoe natuurfoto’s troost kunnen bieden in rouw en transitie - Soms zegt een beeld alles, zonder een woord nodig te hebben. Eén van mijn meest betekenisvolle foto’s heet Circle of Life. Je ziet vergane bloemen en bladeren gevangen in een laag ijs, met een breekbaar lichtpuntje dat door de barstjes heen glinstert. Voor mij symboliseert het de fragiele balans tussen verlies en hoop - hoe beide naast elkaar mogen bestaan. Die foto werd het begin van een nieuwe manier van kijken: verstild, abstract en gedragen door gevoel.
Piepkleine dauwdruppels langs een takje, met op de achtergrond een hartvormig licht. Zelfs in het kleinste detail kan onverwachte hoop schuilen.
Piepkleine dauwdruppels langs een takje, met op de achtergrond een hartvormig licht. Zelfs in het kleinste detail kan onverwachte hoop schuilen. Fotograaf: Nanda Bussers
Bladeren gevangen onder een delicate laag ijs. Zacht licht breekt erdoorheen en vertelt een verhaal van rouw en hoop die met elkaar verweven zijn.
Bladeren gevangen onder een delicate laag ijs. Zacht licht breekt erdoorheen en vertelt een verhaal van rouw en hoop die met elkaar verweven zijn. Fotograaf: Nanda Bussers

Ik maakte de foto in een periode van rouw, na het verlies van mijn moeder. De natuur bood me in die tijd niet alleen rust, maar gaf me ook richting. Fotografie werd mijn manier om te reflecteren, stil te staan en troost te vinden. Zonder dat ik het direct hoefde te benoemen, hielp het me betekenis te geven aan wat zich in mij afspeelde.

Van buiten naar binnen: een stille reis

Tijdens de ziekte en na het verlies van mijn ouders (mijn vader overleed een paar jaar later) was natuurfotografie in eerste instantie een uitlaatklep. Gewoon de natuur in, met een camera in de hand. Maar hoe vaker ik op pad ging, hoe meer mijn manier van kijken veranderde. Ik begon oog te krijgen voor details: minuscule schitteringen, reflecties in water, structuren die op het eerste gezicht onbeduidend leken, maar in hun eenvoud diepe betekenis droegen.

Een oranjetipje rust op een pinksterbloem in de eerste ochtendzon. Zijn fragiele vleugels en stille aanwezigheid vertellen over ontluiken, hoop en subtiele aandacht.
Een oranjetipje rust op een pinksterbloem in de eerste ochtendzon. Zijn fragiele vleugels en stille aanwezigheid vertellen over ontluiken, hoop en subtiele aandacht. Fotograaf: Nanda Bussers

Op een ochtend viel het zonlicht precies goed op een takje met piepkleine dauwdruppels. Pas thuis ontdekte ik hoe het zich een hartvorm aftekende tussen de druppels. Zo klein en subtiel – en toch raakte het me onverwacht diep. Alsof een andere moeder, Moeder Aarde fluisterde: er is altijd licht, zelfs in donkerte.

De helende kracht van natuur en fotografie

Wat ik heb geleerd: de natuur spreekt, als je bereid bent te luisteren. Ze herinnert ons eraan dat alles in een natuurlijke kringloop beweegt: bloei, verval, rust en vernieuwing. In tijden van verlies gaf dat mij houvast. De seizoenen volgden hun ritme, ook als ik zelf stilviel. Juist dat ritme bood troost: de wetenschap dat stilstand óók een fase is. Zelfs in de diepten van een koude, donkere winter wacht de lente stilletjes onder het oppervlak.

Fotograferen helpt me niet alleen te begrijpen maar ook écht te ervaren. Elke foto is als een adempauze in de tijd. Een tastbare herinnering dat de diepste betekenis vaak in de kleinste details verscholen ligt.

Er zijn verschillende vormen van helende natuurfotografie. Voor mij betekent het: fotograferen vanuit stilte, ontvankelijkheid en verbinding met de omgeving. Geen therapie, geen stappenplan, maar een uitnodiging om echt te zien en te ervaren.

Aardetinten weerspiegeld in stromend water. Een vlindervorm begint te verschijnen, een vluchtige verbinding tussen aarde en hemel.
Aardetinten weerspiegeld in stromend water. Een vlindervorm begint te verschijnen, een vluchtige verbinding tussen aarde en hemel. Fotograaf: Nanda Bussers

Troost in abstractie

Gaandeweg begon mijn fotografie te verschuiven. Eerst registreerde ik vooral wat ik zag. Later ontstonden er langzaam beelden die meer innerlijke lagen toonden: abstract, kunstzinnig, gevoelsmatig en verhalend. Mijn camera werd een verlengstuk van mijn binnenwereld.

Kleur speelt daarin een belangrijke rol. Blauw verzacht. Aardetinten gronden. In de eerste periode van mijn rouwproces overheersten koele, stille tinten in mijn werk. Later verschenen warme aardetonen: roest, oker, oudroze. Zonder het bewust te sturen, weerspiegelden de beelden mijn proces.

Abstracte natuurfotografie raakt me omdat ze ruimte laat voor interpretatie. In die openheid ontstaat verbinding: met jezelf, met het beeld, en met de ander. De foto’s zijn geen antwoorden, maar spiegels.

Een enkele dauwdruppel vangt het gouden ochtendlicht. Zwevend tussen stilte en beweging, zacht en krachtig tegelijk.
Een enkele dauwdruppel vangt het gouden ochtendlicht. Zwevend tussen stilte en beweging, zacht en krachtig tegelijk. Fotograaf: Nanda Bussers

Mijn werkwijze is intuïtief. Sommige foto’s nodigen uit tot stilte, andere brengen beweging en energie. Wat ik wil delen is die gevoelswereld, niet het technisch perfecte plaatje, maar een beleving van vorm en sfeer. Dat betekent niet dat techniek geen rol speelt. Vooral in abstract werk is het essentieel om scherpte, contrast en compositie bewust in te zetten. Maar uiteindelijk draait het voor mij om één vraag: wat vertelt dit beeld?

Warme avondtinten dansen door abstract licht. De tijd lijkt hier even in de stil te staan.
Warme avondtinten dansen door abstract licht. De tijd lijkt hier even in de stil te staan. Fotograaf: Nanda Bussers

Beelden die vertragen en begeleiden

We leven in een wereld die snel en vol is. Voor mij is fotografie een manier om te vertragen. Of liever: om terug te keren naar eenvoud, aandacht en adem.

Veel mensen die mijn werk bekijken zeggen: “Ik voel er iets bij, maar weet niet precies wat.” Dat vind ik het mooiste compliment. Want dat is precies wat ik hoop te bieden: een ervaring, geen uitleg.

Regendruppels zweven in violetblauw licht en dragen een fluistering van vernieuwing.
Regendruppels zweven in violetblauw licht en dragen een fluistering van vernieuwing. Fotograaf: Nanda Bussers

Mijn foto’s worden inmiddels ook gebruikt door rouwcoaches, huisartsen, crematoria, natuurbegraafplaatsen en Alzheimer Cafés. Niet om te verklaren of op te lossen, maar om te verzachten. Als rustpunten, als ankers. Een ruimte waar je even mag zijn met wat er is.

Een hortensia, bedekt met rijp in de warme avondzon. Ontstaan zonder plan, alleen met verwondering en rust.
Een hortensia, bedekt met rijp in de warme avondzon. Ontstaan zonder plan, alleen met verwondering en rust. Fotograaf: Nanda Bussers

Een zachte weg vooruit

Wat begon als een manier om mijn verdriet te dragen, is uitgegroeid tot mijn levenspad waarin natuur, verstilling en creatie samenkomen. Hoewel ik geloof in de helende kracht van natuur en fotografie, zie ik mijn werk niet als therapie in klinische zin. Ik ben geen therapeut. Maar ik geloof wél in de helende kracht van aandacht: die stille, open aanwezigheid waarin rust, aandacht en natuurbeleving centraal staan.

Ik ben bezig met een e-boek over dit onderwerp, en droom over een eigen hardcoverboek en een online academie en programma’s waarin ik anderen mag inspireren om hun eigen weg in helende natuurfotografie te vinden.

En misschien op een dag een klein boerderijtje in Noorwegen, omringd door stilte en natuur. Een plek waar ik mensen mag ontvangen voor workshops en retraites, om samen te vertragen, te kijken, te voelen en opnieuw verbinding te vinden door gebruik te maken van de helende kracht van natuurfotografie.

Een spinnenweb bedekt met dauw, vastgelegd bij zonsopgang boven de heide. Gefotografeerd met een vintage Helios 44-2 lens voor een poëtisch, dromerig effect.
Een spinnenweb bedekt met dauw, vastgelegd bij zonsopgang boven de heide. Gefotografeerd met een vintage Helios 44-2 lens voor een poëtisch, dromerig effect. Fotograaf: Nanda Bussers

Meer van mijn werk is te zien op mijn website

Eén reactie

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: