Menu

Onderdeel van Pixfactory

De holy grail van de timelapse

Zonsopkomsten of -ondergangen zijn altijd geliefde onderwerpen bij fotografen. De kleuren zijn vaak erg mooi en spectaculair en veranderen soms met de minuut. Dat laatste maakt dat deze onderwerpen ook erg populair zijn bij timelapse-fotografen. Technisch gezien is dit echter wel een stukje lastiger, omdat je, vanwege de wisselende lichtomstandigheden, nu de instellingen zult moeten aanpassen. Om deze redenen worden deze timelapses ook wel de ‘Holy Grail’ van de timelapses genoemd.
Een mistige zonsopkomst: een ideaal onderwerp voor een timelapse. Fotograaf: Arjen Drost

In een eerder artikel heb ik de basis van timelapse fotografie uitgelegd. Veel van deze basis heb je ook nodig om zonsopkomsten of -ondergangen te timelapsen.

De holy grail van de timelapse

Er is echter een belangrijk verschil tussen een standaard timelapse en een tijdens zonsopkomst of -ondergang. Waarbij je tijdens een standaard timelapse de instellingen gelijk wil houden, is dit uiteraard niet mogelijk als de lichtomstandigheden sterk veranderen. Voor de zonsondergang is er uiteraard veel meer licht dan erna en je zult hier de belichting op aan moeten passen. De basis van timelapse fotografie is eerder uitgelegd, waarvan de link aan het eind van dit artikel is weergegeven.

Hieronder een korte zonsopkomst timelapse bij een pingoruine in Drenthe.

De instellingen van de camera

Net zoals bij normale timelapses stel je de witbalans, diafragma en scherpte handmatig in. Deze hebben namelijk een directe invloed op hoe het beeld eruit komt te zien en dat wil je gelijk houden tijdens het uiteindelijke filmpje. De belichting pas je dus aan door de sluitertijd en de iso-waarden aan te passen. Dit kun je automatisch of handmatig doen. Beide methoden hebben voor- en nadelen.

Denk er ook eens aan om een zonsondergang te timelapsen tussen de bomen door. Fotograaf: Arjen Drost

Als je de camera de belichting aan laat passen, kun je de camera op diafragmavoorkeuze zetten en automatische ISO gebruiken. De camera zal dan zelf als het lichter of donkerder wordt de belichting aanpassen, waardoor je altijd een goed belichte foto maakt. Het voordeel van deze methode is dat je verder de camera niet meer aan hoeft te raken en dus een kleinere kans hebt dat de camera verschuift. Nadeel is echter dat je minder controle over je instellingen en er ‘flicker’ kan ontstaan. Dit flikkerend effect ontstaat als achtereenvolgende foto’s steeds net iets anders belicht zijn. Met losse foto’s zijn deze kleine verschillen geen probleem en vallen ze waarschijnlijk nauwelijks op, maar in een timelapse geeft dit een erg onrustig beeld. Met een programma als LRTimelapse is dit overigens wel weer te verhelpen. Een ander nadeel is dat je op deze manier niet echt kunt kiezen in welke volgorde de sluitertijd en iso-waarden worden aangepast. Bij een zonsopkomst wil je normaal gesproken eerst de iso-waarde verlagen (want minder ruis) en daarna de sluitertijd verkorten (en bij een zonsondergang omgekeerd). Bij een automatische instelling van de camera zal hij dit waarschijnlijk afwisselend doen, wat dus meer ruis geeft dan nodig.

Een kolkende wolkenmassa in Zweden met de opkomende zon. Fotograaf: Arjen Drost

Alternatief is om de belichting handmatig aan te passen. Het voordeel hiervan is dat je nu zelf de controle hebt over de belichting, ervoor kunt zorgen dat je de sluitertijd en ISO-waarden in de juiste volgorde kunt aanpassen en minder flicker krijgt. Wel zul je nu de camera aan moeten raken om de instellingen aan te passen, wat kan leiden tot het licht verplaatsen van de camera wat als schokjes in het uiteindelijke beeld te zien zal zijn. Verder zullen de belichtingssprongen nu waarschijnlijk groter zijn omdat je niet bij elke foto de belichting aan gaat passen. Dit laatste is echter met software als LRTimelapse ook weer op te lossen. Uiteindelijk vind ik dit vaak het beste resultaat opleveren. In een volgende tutorial zal ik verder ingaan op de nabewerking van een timelapse met Lightroom en LRTimelapse.

Een video met het uiteindelijke resultaat: meerdere timelapses met muziek.

Tenslotte is er de keuze voor welk interval er nodig is. Dit hangt voornamelijk af van de langste sluitertijd die je verwacht nodig te hebben. Wil je beginnen terwijl (of doorgaan tot) er sterren te zien zijn, zul je hier een lange sluitertijd voor nodig hebben en dus ook een lang interval. Blijf je wat dichter bij de zonsopkomst/ondergang en heb je een minder lange sluitertijd nodig, dan is een interval van ongeveer 5 seconden vaak aan te raden. De echt mooie kleuren tijdens een zonsopkomst of -ondergang duren vaak niet heel lang en door een wat korter interval te nemen, heb je hier meer foto’s van waardoor het iets langer op de uiteindelijke timelapse komt. Op die manier kan men langer genieten van het moois wat de zonsopkomst of -ondergang te bieden heeft.

6 reacties

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

6 reacties

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: