Registrerende fotografie
Toen ik lang geleden startte met fotograferen, waren mijn foto’s uitsluitend registrerend. Gewoon een foto van een vogel of landschap zoals het was, het zo goed mogelijk in beeld brengen van de realiteit. Niet meer en niet minder. Niks mis mee, natuurlijk. Ik maak nog steeds registrerende beelden, alhoewel ik nu veel meer begrijp van het licht en hoe je daarmee kunt werken om een foto veel interessanter te laten zijn.
Bovenstaand beeld zal nauwelijks opvallen in een rij met misschien wel duizenden foto’s die gemaakt worden van een paarse Posbank. Toch is hij voor mij speciaal. Het was een bijna magische ochtend en ik kan me nog precies herinneren hoe ik me op dat moment voelde. De foto roept een herinnering bij me op, zoals al mijn foto’s dat doen.
Topfoto’s maken
Het fotograferen zelf, het hele proces van op pad gaan, het onderwerp zien, de compositie bepalen, de instellingen van de camera en het uiteindelijke beeld maken, is wat fotografie voor mij tot een passie maakt. Ik heb geen topfoto nodig om een dag geslaagd te laten zijn. Zelfs als ik met niets thuiskom, is mijn dag niet per definitie mislukt of teleurstellend geweest.
Is het resultaat, een foto, dan niet belangrijk voor mij? Uiteindelijk toch wel, natuurlijk. Als ik nooit met een goede foto terug zou komen, zou ik mijn camera al lang aan de wilgen hebben gehangen denk ik. Maar ik ga er niet op uit met het doel een perfecte foto te maken. En wanneer is een foto dan een topfoto, eigenlijk? Is dat als de foto in de smaak valt op de verschillende sociale mediaplatformen? Of is dat een foto waar ik zelf blij van word? Zeker dat laatste, maar ik plaats ze wel op sociale media. Dus ergens wil ik ze dan toch aan de wereld laten zien.
Onderscheiden
Terug naar mijn eerste vraag. Wil ik mezelf onderscheiden van alle andere fotografen? Ja, natuurlijk wel. Maar waarom dan? Buiten het feit dat het me een goed gevoel geeft als veel mensen mijn foto’s bekijken, zegt een like of commentaar iets over de foto die ik heb geplaatst. Ook al vind ik een foto zelf al geslaagd als ik er blij mee ben, voor mijn eigen ontwikkeling wil ik ook graag weten wat anderen ervan vinden. Een soort feedback dus. Voor mij niet alleszeggend, want soms wordt een foto vooral gewaardeerd omdat het onderwerp bijzonder is, of de locatie. En smaak blijft natuurlijk iets persoonlijks. Maar het helpt me voor een deel wel verder in mijn fotografie. En om veel mensen naar mijn foto’s te laten kijken, moeten de foto’s wel opvallen. Iets anders dan de massa hebben dus.
Voor mij betekent dat iets doen met creativiteit. Dat wil niet per definitie zeggen dat ik alleen maar beelden als de eerste foto hierboven wil maken. Creativiteit zit in veel dingen: de manier waarop ik naar een onderwerp kijk en dit vast wil leggen, de manier waarop ik met het licht speel, de lenzen die ik gebruik en ga zo maar door. Creativiteit betekent voor mij iets dat in mij zit, dat mij helpt mijzelf te ontwikkelen en te dwingen anders naar onderwerpen te kijken.
Gemoedstoestand
Creativiteit helpt me ook als ik even in een fotodipje zit. De zomer, om maar een voorbeeld te noemen, is niet mijn favoriete jaargetijde. Het licht is vaak hard, het is warm, zonsopkomst is belachelijk vroeg en er zijn bijna geen onderwerpen die me aanspreken. Recent zag ik een filmpje van de Britse fotograaf en Youtuber Simon Booth (aanrader trouwens!). Hij zei daarin: “Creativity in photography comes from a state of mind and not the weather conditions or the season.” Het gaat om je gemoedstoestand, niet om weersomstandigheden of een seizoen. Ik ben het met hem eens. Want daar zit toch juist mijn passie? Lekker naar buiten met een positieve blik en het idee dat het proces belangrijker voor me is dan het uiteindelijke resultaat. En vaak kom ik dan met zeker één foto thuis, waar ik erg blij van word. Creativiteit is voor mij dus vooral iets dat iets zegt over mijn gemoedstoestand. Het helpt me los te laten en op zoek te gaan naar nieuwe uitdagingen, inspiratie. Het houdt me scherp en het maakt fotografie voor mij zo waanzinnig verslavend. En dat helpt me dan weer om af en toe die topfoto te maken die net iets meer opvalt dan heel veel andere foto’s.
9 reacties
De titel van je column is intrigerend! Het willen en kunnen onderscheiden van andere fotografen ligt bij jezelf en berust op creativiteit. Creativiteit kun je definiëren als iets nieuws scheppen, creatieve technieken helpen daarbij. Een creatieve fotograaf onderscheidt zich dus automatisch van anderen. De ene fotograaf is creatiever dan de andere en het is iets wat je (ten dele) ook kunt leren. En .. het gaat natuurlijk om de lol!
Goed omschreven Renate. En zoals ook bij schilders, dichters, songwriters en muzikanten; jouw gevoel moet goed zijn. Een foto moet jouw handtekening mogen dragen. Weet nu ook meteen dat ik alleen registrerende foto’s maak. Noem me dan ook geen fotograaf, net zomin als dat ik me schrijver durf te noemen. Ik geniet van je “werk” maar daarmee vertel ik je niets nieuws.
Ah dank voor je reactie, John! Helemaal waar, als ons gevoel goed is, halen we het beste uit onszelf. En schrijver mag je je toch zeker wel noemen, toch?
Dus u vind uzelf geen fotograaf omdat u alleen registrerende foto’s maakt? Wat een onzin! Iedereen die schrijft is schrijver en iedereen die fotografeert is fotograaf, simpeler kan gewoon niet.
Waardeoordelen die eraan gegeven worden zijn secundair, aan plaats en tijdgeest onderhevig, etc. – niets van aantrekken.
Wat gegarandeerd blijft is de waarde van de vastgelegde herinnering. Dat herinneringsmoment, in ieder geval voor jezelf maar misschien wel breder (dat kan alleen het verstrijken van de tijd uitwijzen) zet naar mijn idee fotografie apart van alle andere media.
Heel herkenbaar en goed beschreven Renate! Door je eigen ontwikkeling ga je ook anders kijken en beleven en dus ook vastleggen.
Als je dichtbij jezelf blijft hoef je niet je best te doen je te onderscheiden, dan zijn jouw beelden eigen!
Dank je wel, Pauline! Precies wat ik bedoel ?
Dat is een hele goede samenvatting van wat ik niet gelezen heb. Ook schrijven over creativiteit is een zoektocht ;).
Als je de reacties van Paline Rote en Egon Kraak samenvat (mijn idee) niet alleen dichtbij jezelf blijven, maar ook, het niet te groot maken… Makkelijk natuurlijk voor de minder getalenteerden en minder ambitieuzen (voor mij), maar de mensen die de wereld zouden kunnen veroveren moeten aan de bak, anders komen ze er niet. Geldt voor alles waarin je wilt bovendrijven, sport, kunst, wetenschap, politiek zelfs. Daarvoor moet je kritisch bekijken of wat je maakt kaf of koren is: is het beeld dat je voor je neus hebt wel eigen? Veel mensen zien pas een eigen beeld als het lijkt op iets wat ze (misschien onbewust) op 500px gezien hebben, of op 1x. En als het om de waardering van het brede publiek gaat, hebben ze nog gelijk ook.
En dan heeft dat alles nog helemaal niets te maken met het brood en de plank. Want waarom zou er ‘noodzaak’ zijn je te onderscheiden als het niks oplevert.
Een leuker stuk dan de titel doet vermoeden. Compliment