Menu

Onderdeel van Pixfactory

De ziekte van Lyme: hoe herken ik een besmetting?

Natuurfotografen hebben een vrij groot risico om de ziekte van Lyme op te lopen. Een vroege diagnose en adequate behandeling kan veel ellende voorkomen. Het signaleren van de eerste symptomen is dus erg belangrijk.
De kop van een teek, sterk uitvergroot. Fotograaf: Archief

Inleiding

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de Borrelia bacterie. Deze bacterie wordt overgebracht door een teek (Ixodes ricinus). Ongeveer 20% van de teken is drager van de Borrelia bacterie, al verschilt dit percentage plaatselijk nogal. Gelukkig wordt de bacterie lang niet altijd door de teek overgedragen. Als je een teek binnen 24 uur verwijderd, is de kans dat je besmet wordt erg klein.

Wat zijn de risico’s

Gemiddeld is de kans dat je de ziekte van Lyme oploopt na een tekenbeet ongeveer 2%. Dat lijkt niet zoveel maar omdat tekenbeten vaak voorkomen, zeker bij natuurfotografen, is het risico dat je vroeg of laat een keer Lyme oploopt best groot.

Als de ziekte van Lyme vroegtijdig met een eenvoudige antibioticakuur wordt behandeld, is de kans op late complicaties erg klein. Als de ziekte van Lyme niet vroegtijdig wordt behandeld, is de kans dat je late ziekteverschijnselen ontwikkeld ongeveer 15-20%. De late ziekteverschijnselen kunnen behoorlijk ernstig zijn. Adequate vroegtijdige behandeling is dus erg belangrijk.

Irritatie reactie

Op de plaats van een tekenbeet ontwikkelt zich kort na de beet vaak een kleine irritatie reactie. Dat is een rode wat irriterende plek van 1-2 centimeter. Bij sommige mensen zijn deze plekken groter, vaak hebben die personen ook veel last van muggenbeten. Deze irritatieplek is na een paar dagen weer verdwenen en heeft niks te maken met de ziekte van Lyme.

Teek met irritatie reactie.

Hoe herken je Erythema migrans?

Het eerste symptoom van de ziekte van Lyme is meestal een langzaam groter wordende rode ring of vlek die enkele dagen tot maanden (gemiddeld 17 dagen) na de tekenbeet ontstaat. Deze afwijking heet erythema migrans (afgekort EM). Belangrijk is dat bij EM lang niet altijd sprake is van een rode ringvormige huidafwijking (slechts bij 50%!) maar dat ook rode langzaam groter wordende vlekken (die dus niet ringvormig zijn) op de plaats van de tekenbeet op de ziekte van Lyme duiden. Soms zijn zelfs blaren in deze vlekken aanwezig. Ook kunnen ze branderig aanvoelen. Soms zijn de afwijkingen heel subtiel, de infectie kan dan makkelijk worden gemist.

De plekken zijn meestal in de plooien gelokaliseerd, maar kunnen ook op andere plaatsen zitten. Op het moment dat de plekken worden ontdekt zijn ze meestal 10-15 cm groot. Onbehandeld kunnen de huidafwijkingen veel groter worden, wel 50 cm of nog meer. Na verloop van tijd vervagen de plekken maar dat is geen teken dat de infectie genezen is!

Meerdere erythema migrans plekken.

Hier zie je verschillende voorbeelden van erythema migrans:

Andere symptomen van Lyme

Mogelijke andere verschijnselen van het eerste stadium van de ziekte van Lyme kunnen zijn:

  1. Griepachtige verschijnselen (koorts, spierpijn, hoofdpijn, gewrichtsklachten). Soms neurologische klachten (zenuwontsteking met pijnklachten, zenuwuitval in het gelaat).
  2. Zelden meerdere ronde vlekken verspreid over het lichaam.
  3. Zelden een lokale rode zwelling van vooral de oorlel, tepel of scrotum.

Wat is de beste strategie?

Natuurlijk moet je vooral proberen te voorkomen dat je door een teek wordt gebeten. Als je toch een tekenbeet hebt opgelopen moet je de volgende strategie volgen:

  1. Fotografeer de teek en verwijder de teek daarna met een tekentang.
  2. Schrijf in je agenda waar en wanneer de tekenbeet heeft plaatsgevonden.
  3. Controleer de plek van de tekenbeet wekelijks gedurende bijvoorbeeld 6 weken.

Bezoek je huisarts!

Als je op de plaats van een tekenbeet een huidafwijking ziet die zou kunnen passen bij EM moet je naar de huisarts om de plek te laten beoordelen. Als inderdaad sprake is van de ziekte van Lyme word je behandeld met een antibioticakuur (meestal doxycycline). NB: het komt regelmatig voor dat men een rode vlek of ring ziet die verdacht is voor EM terwijl men zich geen tekenbeet kan herinneren. Ook in dat geval moet je natuurlijk naar de huisarts. Als enkele weken tot maanden na een tekenbeet griepachtige verschijnselen, gewrichtsklachten of neurologische klachten optreden, is een bezoek aan de huisarts ook verstandig. Kijk dan ook je huid nog een keer goed na!

Is bloedonderzoek nodig?

Heel belangrijk is om te weten dat bloedonderzoek (waarbij wordt gekeken of je antistoffen in je bloed hebt) in een vroeg stadium van de ziekte van Lyme niet betrouwbaar is. Het duurt namelijk meerdere weken tot maanden voordat je, na het moment van de besmetting, antistoffen gaat vormen. De huisarts moet de diagnose EM (en dus de diagnose ziekte van Lyme) stellen op grond van de huidafwijking en niet op grond van bloedonderzoek! Bij enige verdenking moet worden behandeld, ook als de huisarts niet helemaal zeker is van de diagnose.

Huisartsen vinden dat soms vervelend en willen dan toch eerst bloedonderzoek doen. In een vroeg stadium van de ziekte van Lyme wordt de diagnose dan echter in 50% van de gevallen gemist! Als je alleen griepachtige verschijnselen hebt en geen EM, is de diagnose veel moeilijker te stellen. Bloedonderzoek kan dan wel behulpzaam zijn maar moet bij een negatieve uitslag na een aantal weken worden herhaald. Ook kan worden gekozen voor een zekerheidskuur met antibiotica.

Samenvattend:

  1. Voorkom dat je door een teek gebeten wordt.
  2. Noteer bij een tekenbeet het moment en de plaats op je lichaam (foto) en controleer.
  3. Verdachte afwijkingen zijn ronde of ovale rode ringen en vlekken.
  4. Bij het ontstaan van huidafwijkingen ga je naar de huisarts.
  5. Bij griepachtige verschijnselen, gewrichtsklachten of neurologische klachten na een eerdere tekenbeet ga je naar je huisarts.
  6. Als de diagnose Lyme wordt gesteld word je behandeld met antibiotica.
  7. Bloedonderzoek is in een vroege fase niet betrouwbaar.

 


Zie ook het artikel: 9 tips om de kans op een tekenbeet te minimaliseren

Voor meer informatie kijk je ook op de site van de Lyme vereniging.

 


Wil je nog meer weten over ziekte van Lyme? In Natuurfotografie Magazine #41 (editie 3 van 2019) staan een paar zeer nuttige artikelen over de teek en ziekte van Lyme. Hoe voorkom je een tekenbeet en hoe verwijder je het beste een teek? Wat als het toch raak is? Dit magazine is nog na te bestellen als losse editie.

7 reacties

  1. Jammer dat de -volgens mij en vele lymedeskundigen- meest adequate reactie niet genoemd wordt: laboratoriumonderzoek op de teek zèlf! Als de teek zelf immers borelia-drager is, is de kans groot dat je besmet raakt. Is het een onbesmette teek, dan weet je direct dat je je geen zorgen hoeft te maken. De uitslag van het lab-onderzoek heb je binnen 10 dagen, en dan is slechts een korte doxycycline-kuur nodig.
    Bloedonderzoek is inderdaad hachelijk, maar teekonderzoek is relatief eenvoudig (kost ± €40,-)

    1. Op zich een prima suggestie maar er zijn wel een paar kanttekeningen bij te plaatsen Astrid. Allereerst herinnert lang niet iedere patiënt met erythema migrans zich de tekenbeet. Er is dan dus ook geen teek om te onderzoeken. Een tweede probleem is het zeer grote aantal teken (tekenbeten komen immers heel erg vaak voor) dat dan moet worden onderzocht. Dit stuit praktisch en financieel (op zich een slecht argument maar toch ..) op problemen. Verder is het bekend dat gemiddeld 20% van de teken met borrelia besmet is (en dus de ziekte kan overdragen) maar dat de kans dat je Lyme oploop na een tekenbeet ongeveer 2% is. Dus niet iedere tekenbeet (ook niet van besmette teken) veroorzaakt de ziekte van Lyme.
      Een optie zou kunnen zijn om iedereen na een tekenbeet preventief een korte kuur doxycycline (een antibioticum) te geven. Die korte kuur moet dan wel snel na de tekenbeet worden gestart, anders werkt zo’n korte kuur onvoldoende. Dit beleid heeft natuurlijk ook nadelen. Heel veel antibiotica wordt dan onterecht gegeven. In Nederland is er voor gekozen (door mensen die daar verstand van hebben) dat niet standaard te doen. Op verzoek kan de huisarts natuurlijk wel zo’n kuur voorschrijven.

  2. Teken zijn i.d een vervelende bijkomstigheid bij onze mooie hobby .
    Zeker gezien de vele uren dat ik in het veld ben. Zo ben ik dan met name als Sovon vrijwilliger cq vrijwilliger landschap overijssel echt in het ruige veen habitat actief en word op deze wijze met grote regelmaat geconfronteerd met teken.
    Een Tip is voorkomen is beter, sinds twee jaar draag ik zomers een anti teken broek ! Deze werkt goed kan ik u melden ,Wat ook werkt is echt na het veldbezoek een goeie douche nemen ,met dien verstande je geheel goed en hard te schrobben met een grof washandje .Daarna goed afspoelen ,Een douche alleen zonder de schrobactie werkt niet voldoende kleine teken hechten zich al vrij snel op je huid door te schrobben komen ze los voor dat ze zich echt vast zetten in je huid . Soms zie ik ze na een schrob douche de teken voor mijn ogen verdwijnen in het afvoer putje .
    Echt voorkomen is beter dan genezen want dit kan I.D tot heftige problemen zorgen weet ik uit ervaring bij collega”s.
    Dus wees alert , Hopelijk hebt u wat aan dit advies en wens ik een ieder vanaf deze kant veel veld plezier toe .
    vr gr Kees Rosenbrand .

  3. Ik ga bij een tekenbeet al jaren naar mijn homeopaat en laat via een vegatest testen of ik besmet ben. Als ik besmet ben, en dat is al een paar keer gebeurd, krijg ik speciaal daarop gerichte homeopatische korrels, die me zo al jaren onder controle houden.
    De (meeste) huisartsen weten er nog te weinig van en volgen alleen een vast protocol. 1x was ik bij een huisartsassistente, die voor de teek verwijderd werd, er eerst een iets overheen smeerde wat juist niet moet! Dat zorgt juist dat de teek zijn gif in je bloedbaan spuugt, met alle gevolgen van dien.
    Een andere huisarts vond het niet nodig om de uitslag van mijn man, die toevallig wel via een bloedtest uit kwam, aan ons door te geven, en kwam ik er pas na een maand, toen ik zelf maar eens belde, achter….
    Dus voor mij geen huisartsen meer als er een tekenbeet is!
    Antibiotica is niets voor mij, zorgt ervoor dat je darmen, die het belangrijkste zijn voor je weerstand, die je juist dan zo hard nodig hebt, juist minder worden, omdat ook de goede bacterien dood gaan. Daarnaast zal je ook juist probiotica moeten nemen, om de darmflora weer te laten herstellen.

    1. Onvoldoende kennis bij huisartsen over de ziekte van Lyme komt voor maar dit wordt de laatste jaren gelukkig snel beter.
      Door homeopaten worden worden verschillende niet goed gevalideerde testen gebruikt. Het is dus onzeker of de diagnose van de homeopaat echt klopt.
      Het advies te volstaan met homeopatische korrels is absoluut onjuist en zelfs gevaarlijk. Bij een bewezen besmetting met de Borrelia bacterie zijn antibiotica absoluut noodzakelijk om een ernstig verlopende ziekte van Lyme te voorkomen. Sommige mensen verdragen antibiotica vrij slecht maar doxycycline (het antibioticum wat meestal voor Lyme wordt voorgeschreven) wordt meestal goed verdragen.

    2. Mijn beste vriend heeft door het weigeren van antibiotica nu chronische lime klachten die echt heel ernstig zijn. Hij kan zelfs geen zak chips meer openen, en loopt als een bejaarde man! Ik snap dat veel mensen sceptisch zijn over antibiotica, maar in dit geval had veel leed bespaart kunnen blijven als hij toch de kuur had genomen.

      Ikzelf heb laatst een krentebaard op mijn hoofd gekregen door dat ik iets had open gekrapt en wat ben ik blij dat ik een antibiotica kuur heb genomen /gekregen want de bulten die ik had waren enorm. In mijn geval kreeg ik flucloxacilline en is speciaal gericht op de stafylokok bacterie. Dus het valt allemaal wel mee dat het ook gezonde bacteriën dood. Want ik ben toch snel genezen ervan. Dus maak voor jezelf wel even de juiste afweging zou ik zeggen met de ziekte van lyme valt niet te spotten en is echt vreselijk als je hier chronische klachten van over houd.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

7 reacties

  1. Jammer dat de -volgens mij en vele lymedeskundigen- meest adequate reactie niet genoemd wordt: laboratoriumonderzoek op de teek zèlf! Als de teek zelf immers borelia-drager is, is de kans groot dat je besmet raakt. Is het een onbesmette teek, dan weet je direct dat je je geen zorgen hoeft te maken. De uitslag van het lab-onderzoek heb je binnen 10 dagen, en dan is slechts een korte doxycycline-kuur nodig.
    Bloedonderzoek is inderdaad hachelijk, maar teekonderzoek is relatief eenvoudig (kost ± €40,-)

    1. Op zich een prima suggestie maar er zijn wel een paar kanttekeningen bij te plaatsen Astrid. Allereerst herinnert lang niet iedere patiënt met erythema migrans zich de tekenbeet. Er is dan dus ook geen teek om te onderzoeken. Een tweede probleem is het zeer grote aantal teken (tekenbeten komen immers heel erg vaak voor) dat dan moet worden onderzocht. Dit stuit praktisch en financieel (op zich een slecht argument maar toch ..) op problemen. Verder is het bekend dat gemiddeld 20% van de teken met borrelia besmet is (en dus de ziekte kan overdragen) maar dat de kans dat je Lyme oploop na een tekenbeet ongeveer 2% is. Dus niet iedere tekenbeet (ook niet van besmette teken) veroorzaakt de ziekte van Lyme.
      Een optie zou kunnen zijn om iedereen na een tekenbeet preventief een korte kuur doxycycline (een antibioticum) te geven. Die korte kuur moet dan wel snel na de tekenbeet worden gestart, anders werkt zo’n korte kuur onvoldoende. Dit beleid heeft natuurlijk ook nadelen. Heel veel antibiotica wordt dan onterecht gegeven. In Nederland is er voor gekozen (door mensen die daar verstand van hebben) dat niet standaard te doen. Op verzoek kan de huisarts natuurlijk wel zo’n kuur voorschrijven.

  2. Teken zijn i.d een vervelende bijkomstigheid bij onze mooie hobby .
    Zeker gezien de vele uren dat ik in het veld ben. Zo ben ik dan met name als Sovon vrijwilliger cq vrijwilliger landschap overijssel echt in het ruige veen habitat actief en word op deze wijze met grote regelmaat geconfronteerd met teken.
    Een Tip is voorkomen is beter, sinds twee jaar draag ik zomers een anti teken broek ! Deze werkt goed kan ik u melden ,Wat ook werkt is echt na het veldbezoek een goeie douche nemen ,met dien verstande je geheel goed en hard te schrobben met een grof washandje .Daarna goed afspoelen ,Een douche alleen zonder de schrobactie werkt niet voldoende kleine teken hechten zich al vrij snel op je huid door te schrobben komen ze los voor dat ze zich echt vast zetten in je huid . Soms zie ik ze na een schrob douche de teken voor mijn ogen verdwijnen in het afvoer putje .
    Echt voorkomen is beter dan genezen want dit kan I.D tot heftige problemen zorgen weet ik uit ervaring bij collega”s.
    Dus wees alert , Hopelijk hebt u wat aan dit advies en wens ik een ieder vanaf deze kant veel veld plezier toe .
    vr gr Kees Rosenbrand .

  3. Ik ga bij een tekenbeet al jaren naar mijn homeopaat en laat via een vegatest testen of ik besmet ben. Als ik besmet ben, en dat is al een paar keer gebeurd, krijg ik speciaal daarop gerichte homeopatische korrels, die me zo al jaren onder controle houden.
    De (meeste) huisartsen weten er nog te weinig van en volgen alleen een vast protocol. 1x was ik bij een huisartsassistente, die voor de teek verwijderd werd, er eerst een iets overheen smeerde wat juist niet moet! Dat zorgt juist dat de teek zijn gif in je bloedbaan spuugt, met alle gevolgen van dien.
    Een andere huisarts vond het niet nodig om de uitslag van mijn man, die toevallig wel via een bloedtest uit kwam, aan ons door te geven, en kwam ik er pas na een maand, toen ik zelf maar eens belde, achter….
    Dus voor mij geen huisartsen meer als er een tekenbeet is!
    Antibiotica is niets voor mij, zorgt ervoor dat je darmen, die het belangrijkste zijn voor je weerstand, die je juist dan zo hard nodig hebt, juist minder worden, omdat ook de goede bacterien dood gaan. Daarnaast zal je ook juist probiotica moeten nemen, om de darmflora weer te laten herstellen.

    1. Onvoldoende kennis bij huisartsen over de ziekte van Lyme komt voor maar dit wordt de laatste jaren gelukkig snel beter.
      Door homeopaten worden worden verschillende niet goed gevalideerde testen gebruikt. Het is dus onzeker of de diagnose van de homeopaat echt klopt.
      Het advies te volstaan met homeopatische korrels is absoluut onjuist en zelfs gevaarlijk. Bij een bewezen besmetting met de Borrelia bacterie zijn antibiotica absoluut noodzakelijk om een ernstig verlopende ziekte van Lyme te voorkomen. Sommige mensen verdragen antibiotica vrij slecht maar doxycycline (het antibioticum wat meestal voor Lyme wordt voorgeschreven) wordt meestal goed verdragen.

    2. Mijn beste vriend heeft door het weigeren van antibiotica nu chronische lime klachten die echt heel ernstig zijn. Hij kan zelfs geen zak chips meer openen, en loopt als een bejaarde man! Ik snap dat veel mensen sceptisch zijn over antibiotica, maar in dit geval had veel leed bespaart kunnen blijven als hij toch de kuur had genomen.

      Ikzelf heb laatst een krentebaard op mijn hoofd gekregen door dat ik iets had open gekrapt en wat ben ik blij dat ik een antibiotica kuur heb genomen /gekregen want de bulten die ik had waren enorm. In mijn geval kreeg ik flucloxacilline en is speciaal gericht op de stafylokok bacterie. Dus het valt allemaal wel mee dat het ook gezonde bacteriën dood. Want ik ben toch snel genezen ervan. Dus maak voor jezelf wel even de juiste afweging zou ik zeggen met de ziekte van lyme valt niet te spotten en is echt vreselijk als je hier chronische klachten van over houd.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: