Dronefotografie in de winter

Vliegen vanaf 0°C?

In de gebruiksaanwijzing van veel drones zul je lezen dat de aanbevolen gebruikstemperatuur begint bij 0°C. Tijdens matige vorst is er een groter risico op problemen en gaan de accu’s minder lang mee. Het is dan ook een goed idee om tijdens een vorstperiode extra voorzichtig te zijn en rekening te houden met de bijzondere omstandigheden. Ervaringen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst, maar ik heb tientallen dronevluchten gemaakt tijdens vorstperiodes in Nederland en IJsland (bij temperaturen tussen -15°C en +5°C) zonder noemenswaardige problemen.

Vooral de accu’s kunnen problemen geven als ze te koud zijn. Daarom houd ik ze zo lang mogelijk warm, bijvoorbeeld goed ingepakt in een tas of onder mijn jas. Anderen gebruiken handwarmers of speciale accuwarmers die voor sommige modellen te koop zijn. Mijn drone waarschuwt me als de accutemperatuur lager is dan +15°C. In dat geval probeer ik de accu op te warmen met mijn handen of ik start de motoren zonder op te stijgen. Ook laat ik bij deze temperaturen mijn drone ongeveer een minuut vlak voor me zweven aan het begin van de vlucht. De accu’s zullen verder opwarmen en ik kan checken of mijn drone stabiel vliegt. Als ik twee vluchten na elkaar maak gebruik ik de inmiddels opgewarmde accu van de eerste vlucht om de tweede accu te verwarmen, door ze een paar minuten tegen elkaar te houden. Bij kou gaan de accu’s minder lang mee. Ik neem geen risico’s en laat mijn drone minder lang vliegen dan in de zomer. Vooral als er een stevige koude wind staat is het raadzaam ook tijdens de vlucht de accutemperatuur af en toe te checken (dat kan op afstand met je smartphone/tablet).

Ook de accu van de smartphone/tablet waarmee je je drone bedient houdt niet van de kou. Bij een te lage temperatuur kan het apparaat zichzelf automatisch uitschakelen. Daarom houd ik ook mijn smartphone zo lang mogelijk warm en gebruik ik meestal een zonnekap om de smartphone. Die houdt niet alleen de schittering van de zon tegen, maar ook de koude wind. Het is belangrijk te weten hoe je je drone veilig aan de grond kunt zetten als het beeld toch uitvalt – met de afstandbediening die het dan nog wel doet.
Een drone kan ook niet goed tegen water. Daarom vermijd ik het vliegen tijdens sneeuw- of regenbuien. Maar vocht kan ook ontstaan door condensatie, vooral als je je drone vanuit een warme ruimte of tas in de buitenlucht plaatst. Om die reden laat ik mijn drone (maar nog niet de accu) in de winter altijd een paar minuten acclimatiseren in de open lucht voordat ik hem aanzet.

Opstijgen en landen vanuit je hand

Normaal gesproken zul je opstijgen vanaf en landen op de grond. Maar als er een dik pak verse sneeuw ligt (of – in andere seizoenen – lang nat gras) kan het lastig zijn een geschikte plek te vinden om op te stijgen. Je wilt immers geen vocht in je drone of op de lens. Een landingsmat kan uitkomst bieden.
Een andere mogelijkheid is opstijgen en landen vanuit je hand. Waarschuwing: draaiende propellers kunnen ernstige verwondingen veroorzaken. Bekijk verschillende video’s voordat je dit zelf gaat proberen (zoek bijvoorbeeld op YouTube maar ‘hand launch and catch’). Ik doe dit altijd schuin boven mijn hoofd en vermijd natuurlijk de propellers. Als ik de drone terughaal vlieg ik hem tot een meter afstand op een hoogte boven mijn hoofd en loop dan naar de drone toe (in plaats van te proberen de drone helemaal naar mij toe te vliegen). Wees zeer voorzichtig!

IJsvorming op de propellers

Na een mistige nacht kunnen gras en takkken bedekt zijn met rijp. Heel erg fotogeniek natuurlijk, ook vanuit de lucht. Maar wacht wel tot de mist (grotendeels) is opgetrokken. Niet alleen omdat je je drone in de meeste landen altijd in het zicht moet houden, maar ook vanwege een bijzonder risico: ijsvorming (“icing”) op de propellers. Als je vliegt in mist, regen, ijzel of in een zeer hoge luchtvochtigheid, bij temperaturen onder of net boven het vriespunt, kan ijsvorming ontstaan – vooral op de snel draaiende propellers. Het extra gewicht en onregelmatige vormen kunnen je drone moeilijker bestuurbaar maken en zelfs leiden tot een crash. Wees dus extreem voorzichtig bij de combinatie van hoge luchtvochtigheid en temperaturen tot ongeveer +5°. Bij twijfel is het raadzaam om na enkele minuten (of zodra je vreemd vlieggedrag constateert) je drone te laten landen en de propellers te inspecteren.

Fotografietips

In de winter gelden natuurlijk nog steeds de basisregels over ‘Compositie vanuit de lucht’. Als er veel sneeuw ligt kan je automatische belichting er nog wel eens naast zitten. Houdt deze dus goed in de gaten, door de overbelichtings-waarschuwing en het histogram aan te zetten. HDR gebruik ik nooit: het dynamisch bereik van mijn dronecamera is verrassend groot, zeker als je in RAW fotografeert.

Bij zonnig weer geeft de laagstaande zon mooi warm licht en lange schaduwen (zeker aan het begin en eind van de dag). Maar ook donkere wolkenluchten kunnen mooie beelden opleveren. Bevroren water laat vaak mooie structuren zien en als het water nog wel open is contrasteert dat mooi met het witte landschap erlangs. Bij besneeuwde bergen kun je spelen met de spiegeling in het water. Een dik pak sneeuw kan indrukwekkend zijn, maar ook een dun laagje sneeuw is interessant, omdat het de kleuren en vormen van het landschap nog goed laat zien.

Dieren hebben het extra moeilijk in de winter. Veel dieren reageren niet op een drone, maar voor de zekerheid vlieg ik liever wat hoger zodat ze er helemaal geen last van hebben. Zitten er vogels in dat open stukje water dat ik eigenlijk graag op de foto had gezet, dan vlieg ik toch maar ergens anders heen. Gelukkig zijn er genoeg mooie plekken te vinden zonder dat je dieren hoeft te storen.
Winterse omstandigheden lenen zich ook goed voor bijzondere technieken: bijvoorbeeld voor 360° panorama’s. Als er snel stromend water in beeld is kun je zelfs met lange sluitertijden fotograferen. Meer over deze technieken kun je binnenkort lezen in mijn volgende tutorials.