Over het algemeen zul je in een landschapsfoto met heuvels of bergen graag de hoogteverschillen willen accentueren. Een heuveltop die je vanuit een laag standpunt tegen de lucht fotografeert, lijkt heel wat hoger dan wanneer hij omringd wordt door hogere heuvels. Om hoogte (of diepte als je zelf hoog staat) goed tot uitdrukking te brengen, moet je zorgen dat de hogere en lagere delen goed met elkaar contrasteren. Dit kun je bereiken door met een geringe scherptediepte te werken en de scherpte te beperken tot het gewenste hoge of lage onderwerp. Bijkomend voordeel is dan je dan met een relatief korte sluitertijd kunt werken zodat je minder kans hebt op bewegingsonscherpte.
Heuvels en bergen lenen zich ook bij uitstek als onderwerp voor landschapsfotografie op dagen met mist of laaghangende bewolking. Wanneer de voet of juist de top van een heuvel verdwenen is in de mist versterkt dit de suggestie van hoogte.
Camera
Wanneer je in de bergen gaat fotograferen telt iedere kilo foto-apparatuur die je mee moet sjouwen. Stel dat je vanaf een bergtop de zonsopkomst wilt fotograferen en daarvoor in alle vroegte in het donker honderden meters omhoog moet klimmen over een lastig begaanbaar bergpad. Dan doe je dat natuurlijk liever met een lichte compacte uitrusting dan met een rugzak die zo zwaar is dat je mogelijk de top niet eens op tijd kunt bereiken. Maar ook wanneer je ‘gewoon’ een hele dag in de bergen wandelt en zowel landschapsfoto’s als macrofoto’s wilt maken kies je het liefst voor minder kilo’s dan de traditionele spiegelreflexcamera met een setje verschillende objectieven. Sommige moderne spiegelloze systeemcamera’s en bridgecamera’s bieden al vrijwel dezelfde kwaliteit in een veel compactere behuizing. Ga je echt extreem klimmen en wil je toch een camera mee dan zal je zelfs wellicht kiezen voor een hoogwaardige robuuste compactcamera of actioncam.
Statief
Een degelijk stabiel statief is een belangrijk hulpmiddel voor geslaagde landschapsfoto’s. Niet alleen omdat je ook wel eens een langere sluitertijd wilt (of moet) gebruiken, maar ook omdat het je de mogelijkheid geeft om je beelduitsnede en compositie in alle rust te bepalen. Helaas geldt dat hoe minder pootdelen een statief heeft en hoe zwaarder het is de stabiliteit toeneemt. Toch draag je het liefst een zo compact en licht mogelijk statief mee naar boven. In de bergen valt de keuze dan al snel op een (duurder) carbon-statief. Daarbij kun je de stabiliteit nog aanzienlijk vergroten door de pootdelen niet helemaal uit te schuiven en vooral GEEN gebruik te maken van een eventuele middenzuil.
Behalve een driepootstatief is er uiteraard ook nog het eenpootstatief. Minder stabiliteit, maar beter dan niets. Wanneer je er voor kiest om zonder statief te werken kun je uiteraard baat hebben bij het gebruik van camera’s en objectieven die voorzien zijn van stabilisatie. Tot slot helpt het aanzienlijk om bewegingsonscherpte te voorkomen door je camera goed vast te houden met één hand onder de lens, enigszins wijdbeens stevig te gaan staan en af te drukken terwijl je rustig uitademt.
Filters
In het analoge fototijdperk was je in de bergen bijna verplicht om een UV-filter te gebruiken. Rolfilm is zo gevoelig voor ultraviolet licht dat je zonder zo’n filter sterk vertekende kleuren krijgt. De sensor van je digitale camera heeft hier gelukkig geen last van. Een UV-filter is hierdoor niet meer nodig en heeft dan ook hoogstens zin als bescherming van je frontlens. Bedenk wel dat veel goedkopere UV-filters de kwaliteit van je dure lenzen behoorlijk nadelig kunnen beïnvloeden.
Een polarisatiefilter kan goed van pas komen in de bergen, maar heeft zijn beperkingen wanneer je op grotere hoogte komt. Ook grijsverloopfilters zijn in de bergen slechts beperkt bruikbaar omdat je maar zelden een enigszins rechte horizon zult hebben. Gelukkig bieden digitale grijsverloopfilters een goed alternatief.
Nabewerking
In de bergen zul je regelmatig last hebben van wat heiige omstandigheden doordat er zich vochtige lucht bevindt tussen jou en je onderwerp dat vaak kilometers verderop staat. Dit kan natuurlijk in je voordeel werken en de sfeer in de opname verhogen, maar minstens zo vaak zal het leiden tot een ongewenst verlies aan contrast en kleur in je landschapsfoto. Bij de nabewerking van je foto’s kun je zelf kiezen of en in welke mate je dit compenseert. De functie nevel toevoegen/verwijderen in lightroom is hiervoor bij uitstek geschikt. Gebruik je niet de abonnementsversie van Lightroom of Photoshop maar de standalone Lr dan kun je via dit omweggetje deze handige functie toch eenvoudig toevoegen.
