Het hoofd niet laten hangen
Door de stikstofproblematiek die wij allemaal kennen, is onder andere vergrassing van de heide een zichtbaar feit. Net als de toenemende verschijning van berkenboompjes en grove dennen op de heide. Wij kennen en onderkennen allemaal de gevolgen van de stikstofneerslag. Heidegebieden die langzaamaan veranderen in steppen. Niettemin moeten wij toch ook nu genieten van onze heidegebieden. Niet ons hoofd laten hangen, maar juist ons steentje blijven bijdragen aan het behoud ervan. Zo kunnen we hopelijk nog langer genieten van dit cultuurgebied. Dus, ga naar de heide en neem je camera mee. Want laten wij eerlijk zijn, het huidige kleurenpalet op de heide is ook best mooi. Mooi en interessant ook vanuit fotografisch oogpunt gezien.
Persoonlijk vind ik het mooiste moment om, onder andere, op de heide te fotograferen het moment rond zonsopkomst. Wanneer de natuur dan ook nog gewikkeld is in een neveldeken en omgeven wordt door mooie kleuren van de zonsopkomst, dan is dàt het moment voor mij.
Afgezien van het feit dat de vergrassing een ramp is voor de heidegebieden, levert het ook interessante beelden op. Zo zijn de kleuren van de vegetatie goed voor een mooi kleurenpalet. Daarentegen zorgen de door elkaar groeiende planten en bomen ook voor verrassende structuren. Door de verschillende kleuren en structuren in één beeld te vangen, wordt de foto het bekijken waard.
De abnormaliteiten in de huidige begroeiing op de heide kunnen verrassende foto’s opleveren. Zowel als detail of als onderdeel van het grotere geheel kun je deze tegenstellingen goed in het oog laten springen. Zorg hierbij dat de abnormaliteit veel aandacht krijgt.
Door gebruik te maken van een telelens of een zoomlens haal je, in dit geval in een heidegebied, niet alleen wat ver weg is dichtbij. Je drukt ook het perspectief als het ware plat. Onderwerpen lijken in je beeld nu bij of naast elkaar te liggen. Door in te zoomen zorg je ervoor dat structuren, vormen en lijnen meer nadruk krijgen.
Wanneer je op de heide door de knieën gaat en met de neus op de grond ligt, ervaar je de schoonheid van de heide heel dichtbij. Daarom loont het zeker om naast de telelens of zoomlens ook de macro- en de groothoeklens te gebruiken. Of het nu een insect is, zoals het heideblauwtje, of een takje bloeiende heide, het is hoe dan ook een bron voor creatieve beelden.
Begrazers
Een van de methoden om het vergrassen van de heide tegen te gaan is al jarenlang de inzet van begrazers. Van oudsher zijn het de schapen die het gras tussen de heide eten. Daarnaast verspreiden zij zaadjes die zij meevoeren in hun vacht. Op verschillende heidegebieden in Nederland kun je in het voorjaar en in de zomer een kudde schapen tegenkomen. Een schaapherder en diens hond(en) leiden de kudde schapen over de heide. Een kudde kan bestaan uit wel enkele honderden schapen. Zo’n enorme groep grazers kan dus op een dag een flink gebied grasvrij houden.
Een schaapskudde is, samen met de schaapsherder en honden, natuurlijk ook geweldig om te fotograferen. Fotografeer daarbij eens vanaf een zo laag mogelijk standpunt en bij voorkeur net over de heidestruiken heen. Vraag wel even aan de herder of zij of hij het bezwaarlijk vindt dat jij foto’s maakt.
Een andere welbekende beheerder van de heide is de Schotse hooglander. Het rode langharige rund met zijn enorme horens werd in 1986 voor het eerst in Nederland ingezet. En, met succes, want momenteel lopen er nu meer Schotse Hooglanders dan in het land van herkomst: Schotland.
De Schotse hooglander is naast een nuttig dier ook erg fotogeniek. Het laat zich, mits je je houdt aan de veiligheidsregels, goed en gemakkelijk fotograferen. Het is, wat sommigen wel beweren, van nature absoluut niet agressief. Zolang je maar afstand tot de dieren houdt en geen onverwachte bewegingen maakt, zullen zij jou niets doen. Sterker nog, zij zullen zich dan op hun gemak voelen wat goed is voor spontane foto’s van de dieren. Wanneer er echter ook kalfjes zijn, houd dan extra afstand.
Een Schotse Hooglander is op zijn mooist als je deze op ooghoogte of lager fotografeert. Hierdoor wordt duidelijk hoe imposant het dier is. Maar, ook het dier als onderdeel van het geheel gefotografeerd, kan interessante foto’s opleveren.
Met elkaar, voor elkaar
Je ziet, ondanks dat heidegebieden aan veranderingen onderhevig zijn, is het daarom niet minder fotogeniek. Als je er oog voor hebt, zie je eindeloos veel onderwerpen op en in de heide die de moeite van het fotograferen waard zijn. Velen doen er alles aan om het tij te keren of in ieder geval de natuur te behouden. Ook jij kunt als natuurfotograaf of als bezoeker jouw bijdrage leveren aan het behoud van het cultuurlandschap de Nederlandse heide. Je kunt dit al doen door simpelweg op de daarvoor bestemde paden te blijven. Mocht jouw plantje of beestje wat verder weg van het pad zitten, gebruik dan een tele- of zoomlens. Laten wij met elkaar en voor elkaar zorgen dat wij allen nog lang kunnen genieten van de Nederlandse natuur.
12 reacties
Mooie foto’s Hans
Interessant artikel en mooie foto’s, Hans!
Bij ons op de veluwe is dit jaar de heidde niet zo paars
Klopt W, dit jaar helaas geen mooie paarse heide. Gelukkig had ik nog foto’s van vorig jaar.
Dank je wel voor je positieve reactie Laura!