Menu

Onderdeel van Pixfactory

Gebruik een controlelaag voor de helderheid

Voor de serie van vier artikelen over het gebruik van de wildcamera aan bod kwam, betrof het laatste artikel over beeldbewerking het aanmaken van een ‘controlelaag’ voor verzadiging. Dit keer halen we een soortgelijke truc uit voor het bepalen van helderheidsverschillen in de foto.
HELDER NA: In overwegen donkere delen zijn her en der wat planten opgelicht om zo de lichte delen beter over de foto te verdelen. Meer balans is het resultaat.
HELDER NA: In overwegen donkere delen zijn her en der wat planten opgelicht om zo de lichte delen beter over de foto te verdelen. Meer balans is het resultaat. Fotograaf: Marijn Heuts

Je denkt misschien dat je de helderheden (licht en donker) in je foto zo ook wel kan zien, maar vergis je niet in de mate waarin kleur, verzadiging en kleurcombinaties effect hebben op onze perceptie van donker en licht. Je kent allemaal wel van die testjes op internet waar twee cirkels de exact zelfde helderheid hebben, maar door plaatsing in een ander kleurvak en verschillende groottes toch compleet verschillend lijken te zijn. Wij gaan ons brein niet langer laten foppen.

HELDER VOOR: Niks mis mee, de controlelaag laat zien dat de lichte delen wat ongelijk over de foto zijn verdeeld.
HELDER VOOR: Niks mis mee, de controlelaag laat zien dat de lichte delen wat ongelijk over de foto zijn verdeeld. Fotograaf: Marijn Heuts

Aanpassingslaag

De manier waarop is heel eenvoudig. Maak in Photoshop een nieuwe aanpassingslaag. Dat kan een verzadigingslaag zijn of een volle kleur laag. Maak je een verzadigingslaag aan, trek dan de schuif voor verzadiging helemaal naar links zodat een zwartwit afbeelding resteert. Kies je voor de volle kleur aanpassingslaag, kies dan wit als vulkleur. Welk van beide lagen je ook kiest, zet de overvloeimodus op kleur. Doe je dat niet, dan wordt de helderheid toch nog beïnvloed door de onderliggende kleur en verzadiging. Je hebt nu dus een zwartwit-afbeelding die is gebaseerd op de daadwerkelijke helderheden in de foto.

HELDER LAGEN: De controlelaag (selectieve kleur) eerst, daaronder de curvenlaag.
HELDER LAGEN: De controlelaag (selectieve kleur) eerst, daaronder de curvenlaag. Fotograaf: Marijn Heuts

Op grond van deze weergave kun je goed beoordelen welke delen van je compositie het lichtst zijn en zo alle aandacht op zich vestigen. Als dat lichtvlekken in een onscherpe achtergrond zijn, terwijl de lichtere delen van je onderwerp minder helder zijn, moet je misschien een aanpassing doen om te zorgen dat de aandacht meer naar dat onderwerp gaat en minder naar die achtergrond. Hoe doe je dat?

Curven-laag

Onder de net aangemaakte laag maak je nu een nieuwe aanpassingslaag aan. Bijvoorbeeld een curven-laag. Selecteer bij de eigenschappen van die laag het handje. Klik in de foto op zo’n heldere vlek en sleep de muis of pen naar beneden. Je trekt nu een punt op de curve naar beneden dat de lichte tonen representeert en maakt ze zo donkerder. Andere delen van de foto worden ook donkerder als je de hele curve naar beneden trekt. Klik dan elders in de foto, bijvoorbeeld op je onderwerp, en trek de curve omhoog om die tonen weer lichter te maken. Zo kun je de helderheden over de hele foto gelijker trekken, of juist de aandacht vestigen op een specifiek deel van de foto. Soms werkt het beter elke aanpassing op een eigen curven-laag te doen. Dus een curven-laag voor die achtergrondvlekken, en een verse curven-laag voor het onderwerp. Eventueel gebruik je de laagmaskers die bij de curven-lagen horen om het effect er uit te schilderen op plekken waar je het niet wil.

HELDER curve: Kies het handje, klik in de foto en sleep omhoog om delen lichter te maken. Een zwart laagmasker verbergt de aanpassing, met een wit penseel is het effect er goed verspreid lokaal ingeschilderd. De dekking van de curvenlaag is naar zo’n 50% verlaagd omdat het effect wat te sterk was.
HELDER curve: Kies het handje, klik in de foto en sleep omhoog om delen lichter te maken. Een zwart laagmasker verbergt de aanpassing, met een wit penseel is het effect er goed verspreid lokaal ingeschilderd. De dekking van de curvenlaag is naar zo’n 50% verlaagd omdat het effect wat te sterk was. Fotograaf: Marijn Heuts

Ben je klaar, klik dan op het oogje voor de controlelaag om deze onzichtbaar te maken. Je kunt het resultaat van je arbeid nu beoordelen op een kleurenfoto. Ben je tevreden, gooi de controlelaag dan weg door deze naar de prullenbak te slepen. Voeg de andere lagen samen en sla je foto op, of ga verder met bewerken.

HELDER controlelaag: De controlelaag schakelt alle informatie over kleur en verzadiging uit en uit en toont enkel de helderheden in je foto.
HELDER controlelaag: De controlelaag schakelt alle informatie over kleur en verzadiging uit en uit en toont enkel de helderheden in je foto. Fotograaf: Marijn Heuts

8 reacties

  1. In principe ens met BjB.
    Ik denk echter dat veel fotografen van oudsher LR en Photoshop gebruiken. Daarbij denken nogal wat mensen dat je niet zonder die twee kunt en dat de rest minder goed is. En bij zo’n artikel ben je toch ook afhankelijk van wat degene die het stukje schrijft gebruikt. Logisch dat iemand software gebruikt die hij/zij echt kent. Ik gebruik zelf ART en RawTherapee als RAW verwerkers en affinity photo als alternatief voor photoshop. Ik ben nog niets tegengekomen wat in LR en Photoshop wel kan en in de software die ik gebruik niet. Soms wel op een iets andere manier, maar ik vind het altijd snel.

    1. Precies. Ik weiger te schrijven over software die ik zelf niet ken en gebruik. Het zou goed zijn als andere software ook aandacht krijgt, maar dan ben je wel afhankelijk van iemand die op vrijwillige basis dit soort artikelen er over kan en wil schrijven.

  2. Leuk zo’ n advies, maar het is wéér de combi Lightroom/Paintshop; hetlijkt -ook hier- wel alsof er niets anders bestaat.

    Wanneer komt er aandacht voor Darktable, Pixelmator (Pro) ?

    1. Hoi BjB,

      Je hebt helemaal gelijk. Het probleem is niet dat we dit niet willen. Het probleem is om iemand te vinden die het programma goed genoeg kent en het leuk vind om er over te schrijven. Dus mocht je nog een natuurfotograaf kennen, die goed kan schrijven en bedreven is met deze programma’s, dan houden wij ons zeker aanbevolen.

      met vriendelijke groet,
      Bjorn van Lieshout
      redactie natuurfotografie.nl

  3. Waardeer je artikelen over fotobewerking altijd, steek er het nodige van op. vind het alleen lastig om de voorbeelden uit te proberen omdat jouw PS instelling in het engels is en die van mij in het Nederlands.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

8 reacties

  1. In principe ens met BjB.
    Ik denk echter dat veel fotografen van oudsher LR en Photoshop gebruiken. Daarbij denken nogal wat mensen dat je niet zonder die twee kunt en dat de rest minder goed is. En bij zo’n artikel ben je toch ook afhankelijk van wat degene die het stukje schrijft gebruikt. Logisch dat iemand software gebruikt die hij/zij echt kent. Ik gebruik zelf ART en RawTherapee als RAW verwerkers en affinity photo als alternatief voor photoshop. Ik ben nog niets tegengekomen wat in LR en Photoshop wel kan en in de software die ik gebruik niet. Soms wel op een iets andere manier, maar ik vind het altijd snel.

    1. Precies. Ik weiger te schrijven over software die ik zelf niet ken en gebruik. Het zou goed zijn als andere software ook aandacht krijgt, maar dan ben je wel afhankelijk van iemand die op vrijwillige basis dit soort artikelen er over kan en wil schrijven.

  2. Leuk zo’ n advies, maar het is wéér de combi Lightroom/Paintshop; hetlijkt -ook hier- wel alsof er niets anders bestaat.

    Wanneer komt er aandacht voor Darktable, Pixelmator (Pro) ?

    1. Hoi BjB,

      Je hebt helemaal gelijk. Het probleem is niet dat we dit niet willen. Het probleem is om iemand te vinden die het programma goed genoeg kent en het leuk vind om er over te schrijven. Dus mocht je nog een natuurfotograaf kennen, die goed kan schrijven en bedreven is met deze programma’s, dan houden wij ons zeker aanbevolen.

      met vriendelijke groet,
      Bjorn van Lieshout
      redactie natuurfotografie.nl

  3. Waardeer je artikelen over fotobewerking altijd, steek er het nodige van op. vind het alleen lastig om de voorbeelden uit te proberen omdat jouw PS instelling in het engels is en die van mij in het Nederlands.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: