Geef je onderwerp de ruimte

Het onderwerp

Allerlei dieren behoren tot mijn favoriete onderwerpen. Libellen, vlinders, spinnen, vogels en zo nu en dan zoogdieren, ik kan er uren mee bezig zijn. Aanvankelijk was ik vaak louter gericht op het onderwerp en nam het dier een groot deel van de foto in beslag. Voor de omgeving had ik geen of nauwelijks oog. Trots liet ik mijn beste foto’s – ik noem ze inmiddels registratiefoto’s – aan mijn maatje zien.  Regelmatig was er teleurstelling na het horen van het commentaar: “Veel te krap, de omgeving doet er ook toe, neem die mee!”.

Hardleers

Dat meenemen van de omgeving bleek makkelijker gezegd dan gedaan. Ik heb er toch nog best lang over gedaan om het dicht op het onderwerp willen kruipen, los te laten. Zelfs al nam ik meer afstand in het veld dan betrapte ik me erop dat ik in de nabewerking toch nog graag bijsneed.

Meerwaarde

Inmiddels heeft de hardleersheid ruimte gemaakt voor, nou ja, ruimte dus. Maar wat is dan de meer- of toegevoegde waarde daarvan? Voor mij is dat de verrijking van de foto. Het onderwerp in de context van de omgeving fotograferen geeft soms letterlijk maar altijd figuurlijk, lucht. Het dier zit niet krap ingekaderd – vergelijk het met een dier in een kooitje – maar het heeft de ruimte, de vrijheid. De kijker krijgt een totaalbeeld dat niet alleen prikkelt tot langer kijken maar ook tot het ‘zien’ van het geheel, van samenhang in de natuur, van een verhaal of zelfs tot het ‘voelen’ van sfeer. Daarvoor hoeft overigens niet alles in de ruimte van de voor- of achtergrond scherp in beeld te zijn. Iets wat vaag herkenbaar is laat zich raden en dat maakt het interessant.

Scherptediepte

Een bijkomend voordeel van meer afstand tot het onderwerp is de grotere scherptediepte (mits ik die ook wil natuurlijk). Het onderwerp komt zo makkelijker helemaal scherp in beeld.

Telelens

Sinds ik een 200-600mm telelens bezit gebruik ik die steeds vaker voor het fotograferen van insecten en spinnen. Met 600mm is de afstand die ik tot het onderwerp moet aanhouden minimaal 2.40 meter. Per definitie is er dan altijd ruimte om het onderwerp. En toch is die ruimte ook weer beperkter dan je misschien denkt. Dat komt omdat de beeldhoek bij 600mm erg klein is en dat vind ik een voordeel. De achtergrond is door die beperktheid namelijk vaak minder druk en leidt dus minder of niet af.  Een ander en groot voordeel is dat ik niet dicht bij het onderwerp hoef te komen. Soms kan dat gewoon niet anders. Bovendien wordt de kans kleiner dat de vlinder er vandoor gaat of dat ik de kikker verstoor.

Elke andere lens

Het geven van ruimte aan het onderwerp kan natuurlijk met iedere lens, van groothoek tot tele. Hoe kleiner het aantal mm brandpuntsafstand hoe groter de beeldhoek ofwel de ruimte én de scherptediepte. De totale leefomgeving neem ik zo mee. Met de 90mm macrolens kan ik natuurlijk heel dichtbij en geeft een stapje terug juist lucht.

De moraal van dit verhaal: ga vaker voor M&M!

Nee, het betreft hier niet de zoete betekenis, ik doel op heel iets anders. Misschien geeft deze tutorial wel een prikkel tot het geven van (meer) ruimte aan je onderwerpen, tot Minder Macro dus. Trouwens ook een aanrader: Met Maatje. Liefst eentje die kritisch meekijkt!

Ben je vaak buiten en heb je behoefte om dat wat je ontdekt op een mooie manier vast te leggen? Dan zijn er talloze kleine foefjes die je kunt toepassen om het beeld te optimaliseren. Tegelijk kan het nog wel eens beginnen te duizelen wanneer je net start met (natuur)fotografie. Diafragma, witbalans, autofocus, … Veel termen, maar wat betekenen ze? En vooral, hoe gebruik je ze?

Ontdek de basis van natuurfotografie in dit e-book van maar liefst 26 pagina’s.