Scherptediepte
Scherptediepte is bij 1:1 macro al beperkt en wordt bij nog sterkere vergrotingen minimaal – denk daarbij eerder aan tienden van millimeters dan aan hele millimeters. Voor een overzichtje zie de tabel verderop in dit artikel. De MP-E 65 begint waar andere macrolenzen stoppen, namelijk bij 1:1 vergroting. Je kunt dus ook nooit een onderwerp fotograferen dat groter is dan de sensor van je camera.
Scherpstellen kan uitsluitend handmatig en gebeurt door de hele combinatie van body plus objectief te verplaatsen ten opzichte van het onderwerp. Een scherpstelslede is hierbij bijzonder handig, maar je kunt ook scherpstellen door je statief of onderwerp voorzichtig ten opzichte van elkaar te bewegen tot je een redelijk scherp beeld ziet en dan, voor de ultieme scherpte, ingezoomd op live-view de vergroting een heel klein beetje aan te passen. Op deze manier kun je een zeer scherpe micro-foto maken.
Focus-stacking
Hoewel bij lagere diafragmawaardes de optische prestaties van de lens zeer goed zijn, zal de scherptediepte dan meestal onvoldoende zijn. Anderzijds zijn diafragma’s van F13 en hoger niet aan te bevelen omdat hierbij de scherpte afneemt. Wil je meer scherptediepte dan is focus-stacking de oplossing. Daarbij kun je de F-waardes gebruiken waarop de lens het best presteert (F2.8 – F8 afhankelijk van de vergroting), maar voor de vereiste subtiele scherpstelling van een reeks foto’s heb je wel een scherpstelslede nodig. Een praktijkvoorbeeld van het maken van onderstaande focus-stack vind je in dit artikel.
Het zoekerbeeld van het objectief is behoorlijk donker, maar gelukkig is op alle recente Canon-body’s live-view beschikbaar. Daarmee kun je bovendien op het LCD-scherm van je camera inzoomen, waardoor je binnen de beperkte scherptediepte de scherpte wel precies op de goede plaats kunt leggen. Uiteraard werkt dit alleen vanaf een solide statief en bij onderwerpen die zelf volstrekt niet bewegen.
Flitsen
De effectieve diafragmawaarde is afhankelijk van de gekozen vergroting en kan eenvoudig worden berekend: effectief diafragma = diafragma x (vergroting + 1). Dat betekent dat bij 1:1 de laagste diafragmawaarde al F5.6 is en dat bij de grootste vergroting op F16 het effectieve diafragma F96 is (met alle voorspelbare gevolgen voor de zichtbaarheid van sensorvlekjes). Het zal duidelijk zijn dat je in de praktijk vrijwel nooit genoeg licht zult hebben om bij dergelijk hoge F-waarden zonder extra (flits-)licht te fotograferen. Zeker omdat bij de maximale vergroting de werkafstand tussen het onderwerp en de frontlens van het objectief slechts 41 mm bedraagt, zodat je al heel snel in je eigen licht werkt.
Op zo’n moment kun je niet zonder flitslicht, en omdat je zo dicht op je onderwerp zit, zelfs niet zonder macroflitser, of op zijn minst een externe flitser met een reflectieschermpje. Een macroflitser heeft scherpstellampen, wat het weer mogelijk maakt om door de zoeker scherp te stellen, maar in mijn ervaring werkt de live-view functie ook bij gebruik van flitslicht beter. Fotograferen met een macroflitser vereist overigens ook oefening. Dat je schaduwloos kunt fotograferen lijkt een voordeel, maar is vaker een nadeel omdat zonder schaduwen alle diepte verdwijnt. Iedere goede macroflitser biedt gelukkig de mogelijkheid om richting en verdeling van de hoeveelheid licht te variëren.
6 reacties
Beste Kees, iedere full frame zal in jouw geval een forse stap omhoog betekenen vanaf je 2000D. Zelf heb ik de MP65e gebruikt met de Canon 5DII en de 6D, maar ben inmiddels naar volle tevredenheid geheel over op Sony. Wil je bij Canon blijven kun je overwegen om een gebruikte body van bijvoorbeeld een 5DII/III of 6D aan te schaffen. In tegenstelling tot je MP65e dalen dergelijke bodies behoorlijk snel in prijs. Ik raad wel aan om bij een betrouwbare winkel te kopen die garantie geeft op gebruikte apparatuur.
Groet,
Jaap
Goed artikel. Ik heb net de MP65 lens gekocht. Ik heb een nogal “oudere/eenvoudige” camera: de Canon 2000D. Ik ben voornamelijk bezig met insectjes te fotograferen. Ook vaak met stacken. Overschakelen op en full frame is een optie. Welke types zijn voor dit soort werk geschikt en betaalbaar? Ik ben een amateur… 🙂
Beste Rob,
In principe kun je iedere camera gebruiken in combinatie met dit objectief. Omdat het objectief geschikt is voor full frame zou ik het wat zonde vinden om er een crop-camera achter te plaatsen. Je gebruikt dan in feite maar een deel van het glaswerk waar je wel het volle pond voor betaalt. Het is een hoogwaardig objectief dus hoe beter de camera die je gebruikt hoe meer profijt je er van zal hebben. Omdat een objectief in principe veel langer mee gaat dan een camera kan je natuurlijk ook gewoon de camera gebruiken die je al hebt en wanneer je na een paar jaar een keer upgrade zul je nog meer plezier hebben van dit speciale objectief.