Menu

Onderdeel van Pixfactory

Hoe film je fladderende vlinders?

De afgelopen weken was het prachtig zomerweer en na de junidip kwamen de vlinders weer te voorschijn: soorten als dagpauwoog, groot koolwitje en de zomergeneratie van zwartgekleurde landkaartjes waren volop te zien. Ik wilde een filmpje maken waarin de uitbundige zomersfeer tot uitdrukking kwam: met veel zon en veel vlinders in beeld.
Het belichten van een dagpauwoog in tegenlicht is een uitdaging. Fotograaf: Monique Smulders

Een veldje met akkerdistels

Ik zocht een akkerdistelveldje op waar het letterlijk zoemde van de insecten. Want niet alleen vlinders zijn dol op de akkerdistel, ook hommels, bijen en zweefvliegen laten zich het stuifmeel van de mannelijke bloemetjes goed smaken en laven zich aan de nectar die de bloemhoofdjes te bieden hebben. De zon stond achter het veldje, dat omgeven was door struiken, bomen en slootjes. Die beslotenheid zorgde ervoor dat de vlinders al in de vroege ochtend voldoende opgewarmd waren om te gaan fladderen.

Belichten met tegenlicht

Het tegenlicht zorgde er voor dat de zon mooi door de witte vleugels van het koolwitje scheen, en dat de witte vlekjes van het landkaartje fraai oplichtten op de donkere vleugels. Voor een donkere vlinder als de dagpauwoog was de lichtsituatie minder gunstig. De kans dat het één donkere vlek zou worden, was groot. Afhankelijk van mijn standpunt was de achtergrond donker of juist lichter groen. Al met al een hele uitdaging. Want waar je bij een foto ‘alleen’ maar hoeft te zorgen dat de belichting van die ene plaat perfect is, moet je bij filmen ervoor zorgen dat de verschillende shots zo belicht zijn dat ze logisch bij elkaar passen en een mooi geheel vormen.

Bij close ups van het koolwitje belichtte ik wat over om de witte kleur doorschijnend te houden. Fotograaf: Monique Smulders

Ik film altijd vanaf statief. Met zo’n grillig onderwerp als insecten is dat behoorlijk hectisch: een vlinder strijkt ergens neer en dan is het maar hopen dat-ie lang genoeg blijft zitten om de volgende handelingen te verrichten: de vlinder ‘vinden’ met de camera in het geharrewar van planten en insecten, de uitsnede bepalen, de belichting bijstellen, starten met filmen en eventueel meebewegen met het onderwerp. Ik heb na afloop veel waardeloze opnamen waar de vlinder na 1 of 2 seconden opvliegt, nog afgezien van de keren dat ik niet eens begin te filmen omdat de vlinder al weer weg is voordat ik hem op de goede manier in beeld heb. Behalve de ‘recordknop’, gebruik ik de knop om over of onder te belichten het allermeest op mijn camera. In dit geval belichtte ik 1/3 of 2/3 stop over als ik de dagpauwoog in beeld had. Zo kwamen de kleuren beter uit en zag je nog reliëf in de donkere onderkant. Als de lichtsituatie overigens anders was geweest en ik licht mee had gehad, zou ik deze soort juist hebben onderbelicht om de donkere kleur beter te laten uitkomen. Hoe ik de koolwitjes belichtte wisselde: als ik ze heel close nam, belichtte ik iets over om de witte kleur doorschijnend te houden, in een totaalplaatje belichtte ik standaard of soms zelfs 1/3 stop onder om te voorkomen dat het een uitgebeten witte vlek werd in het geheel.

Vlinders zitten niet lang stil. Fotograaf: Monique Smulders

Overzicht en details

Natuurlijk wilde ik de schoonheid van de vlinders in detail laten zien: de kleurrijke vleugels van de dagpauwoog, het ijle wit van het koolwitje en de landkaart op de onderzijde van de gelijknamige vlinders. Maar daarnaast wilde ik het grote plaatje laten zien: hoe het veldje bezocht werd door bezige bijtjes en vlijtige hommels, hoe de vlinders rondfladderden in het zonnige weitje. Om de tegenlichtsituatie hier te benadrukken, heb ik die overzichtsbeelden vrijwel allemaal 2/3 tot 1 stop onderbelicht.

Muziekkeuze

Omdat het veldje vrij besloten lag, kon ik de natuurlijke geluiden opnemen, zonder invloed van de wind. Het geluid van de vogels was echter niet in alle shots te horen. Ik heb daarom gekozen voor een mix van natuurlijke geluiden (inclusief een pratend langsfietsend jongetje) en achtergrondmuziek. Met de muziek wilde ik vooral het haastige gedrag van de insecten benadrukken: het gretige eten door de bijtjes en zweefvliegen, het klapperen met de vleugels door de vlinders. De compositie ‘Crystal echoes’ van de Russische Sergey Chereminisov vond ik het meest passend.

Wil je verder lezen over macrofotografie?
Hier zetten we alles over macrofotografie voor je op een rij.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: