Hoe gebruik je levels in Photoshop? (deel 2)

Heb je het eerste deel van deze tutorial over levels nog niet gelezen? Klik dan hier.

Laat de levels-presets links liggen

Als we kijken naar het menu dat tevoorschijn komt als je een niveaus laag opent, hebben we nog niet alle mogelijkheden behandeld. Zo zie je bovenaan een uitklapmenu met de naam ‘presets’. Hieronder vind je een aantal voorinstellingen voor je niveaus laag die doen wat de naam doet veronderstellen. Het zijn echter maar presets wat betekent dat ze zelden exact goed zijn voor jouw foto. Mijn advies: links laten liggen en zelf met de driehoekjes schuiven om het gewenste effect te behalen. Datzelfde geldt voor de knop ‘auto’. Photoshop doet dan zelf een poging de niveaus aan te passen en dat levert zelden een goed resultaat op.

Een andere manier om het zwartpunt en witpunt in te stellen

Links tref je een drietal pipetjes aan, een voor zwart, een voor wit en een voor de middentonen. Als je met een van deze pipetjes op een plek in je foto klikt, vertel je Photoshop dat de pixels waarop je klikte de eigenschappen moeten krijgen die aan het pipetje zijn gekoppeld. Klik maar eens dubbel op het zwart pipet en je zult zien dat de kleurenwaaier opent, met een RGB-waarde van 0,0,0. Dat is volledig diepzwart. Klik je met het pipet actief op pixels in de foto waarvan jij vindt dat ze neutraal van kleur en volledig detailloos zwart moeten zijn, dan krijgen die pixels de waarde 0,0,0. Zo kun je het zwartpunt op het oog instellen, in plaats van met de ingedrukte Alt-toets te slepen. Dat kan handig zijn als je foto delen bevat die hoe dan ook zwart zullen uitpakken, bijvoorbeeld een diepe schaduw onder een rots. Je wilt het zwartpunt dan het liefst instellen op pixels die zich wel in het licht bevinden en alsnog diepzwart mogen zijn. Denk aan de kop van een koolmees of de iris van een zoogdier. Overigens, met het pipet actief kun je links bovenin de eigenschappen van het pipet aanpassen. Kies hier voor 3×3 of 5×5 om te voorkomen dat je net op die ene afwijkend gekleurde pixel in je foto klikt.

Hetzelfde geldt natuurlijk voor het witte pipetje, klik dubbel en je zult zien dat er een waarde van 255,255,255 aan hangt: spierwit zonder details. Klik met het pipet actief op pixels die wit moeten worden, en de niveaus worden aangepast. Handig als je delen hebt die sowieso uitgebeten zijn zoals reflecties op water en ijs, en je het witpunt liever instelt op iets dat in regulier licht valt maar toch wit moet worden. Denk aan de wangen van koolmees of ijsvogel, of een egaal vlak sneeuw. Wil je geen absoluut zwart of wit, maar tonen die net iets gedempter zijn, dan kun je na dubbel klikken op het pipetje de waarden veranderen naar bijvoorbeeld 10,10,10 voor het zwarte pipet en 245,245,245 voor het witte pipet.

Het grijze pipet gebruik ik zelden, maar kun je gebruiken om pixels precies een middentoon te maken. Het gebeurt in de natuurfotografie niet vaak dat je iets treft waarvan je zeker weet dat het exact een waarde van 128,128,128 moet vertegenwoordigen. Beter pas je de middelste slider daarom handmatig naar smaak aan.

De overvloeimodus

Als je een van de pipetjes gebruikt, maak je de tonen niet alleen pikzwart of spierwit qua helderheid, je maakt ze ook neutraal van kleur. Want een waarde van 0,0,0 of 10,10,10 voor het zwarte pipet betekent dat er evenveel rood als groen en blauw in die pixels komt te zitten, en dat is een grijstint. Je kunt het pipet dus ook gebruiken om een kleurzweem te verwijderen. Mocht er nu een kleureffect ontstaan dat je niet bevalt, dan is er geen man overboord. Zet in dat geval de overvloeimodus (blending mode) van de niveaus laag op luminosity (lichtsterkte) in plaats van normaal. De laag heeft dan enkel een effect op de helderheden van de pixels en niet op de kleurtint ervan. Wil je juist alleen en kleurzweem verwijderen en de helderheden met rust laten, zet de overvloeimodus dan op kleur.

Colorgrading met levels

De laatste optie zit achter het dropdown menu dat RGB is getiteld. Alle aanpassingen die we tot nu toe deden worden losgelaten op het samengestelde histogram, en dus de combinatie van rood, groen en blauw waarden. Soms wil je nou net een kleuraanpassing doen aan een van deze afzonderlijke kanalen, en dat kan prima met een niveaus laag. Als je het dropdown menu opent zie je de afzonderlijke kanalen voor rood, groen en blauw om uit te kiezen. Klik bijvoorbeeld op het rode kanaal. Als ik nu het linker driehoekje onder het histogram naar rechts verschuif, haal ik rood uit de schaduwen en voeg ik de tegenovergestelde kleur toe. Voor rood is dat cyaan. Voor groen is dat overigens magenta en voor blauw is dat geel. Trek ik het rechter driehoekje naar links, dan voeg ik rood toe aan de hoge lichten. Trek ik het middelste driehoekje naar links, dan voeg ik rood toe aan de middentonen, trek ik ’m naar rechts, haal ik rood eruit. Met de twee driehoekjes onder het verloop bereik ik het tegengestelde. Trek ik de linker naar rechts, voeg ik rood toe aan de schaduwen, en trek ik de rechter naar links, haal ik rood uit de hoge lichten. Speel er eens mee om er een gevoel voor te krijgen.

Een typisch voorbeerbeeld van de color grading die je hiermee kan behalen is het toevoegen van blauw aan de schaduwen en geel aan de hoge lichten. Ga hiervoor naar het blauwe kanaal, trek het link driehoekje onder het verloop (dus niet onder het histogram, dat doet het omgekeerde) naar binnen, en doe hetzelfde met het rechter driehoekje onder het verloop. Mocht er nu naast het kleureffect een helderheidsverandering optreden die je niet bevalt, zet de overvloeimodus van de niveaus laag dan op kleur in plaats van normaal.

Wil je het eerste deel van dit tutorial nog eens terug lezen? Klik dan hier.