Hoe maak je de perfecte print.

Verscherpen voor social media, website en beamer

In Lightroom verscherp je door je bewerkte bestand te exporteren. In het dialoogvenster kun je aangeven welk formaat de geëxporteerde afbeelding moet hebben, maar ook of de afbeelding verscherpt moet worden. En zo ja, voor scherm of papier, en veel of weinig. Is de foto voor internet, kies dan voor verscherping voor scherm, en experimenteer met de instelling voor de hoeveelheid verscherping. Je kan kiezen uit weinig, gemiddeld of veel. Bekijk eens welke instelling bij welk soort foto’s het beste uitpakt. Een foto met fijne details zoals de blaadjes aan een boom zal baat hebben bij veel verscherping, terwijl een portret van een baby, met weinig details in de huid, er beter uit zal komen met weinig verscherping. De algoritmes van Lightroom zijn zeker niet slecht, maar je mist de mogelijkheid de hoeveelheid verscherping precies in te stellen, en, misschien nog wel belangrijker, kan je de verscherping niet toepassen op slechts een deel van je foto. Daarom heeft verscherpen in Photoshop de voorkeur.

Een misverstand is dat je de eindverscherping kunt toepassen in de ontwikkelmodule. Hier zit weliswaar een tabje genaamd verscherping, maar dat is alleen bedoeld om de basisonscherpte die over elke foto ligt te corrigeren. De verscherping wordt namelijk op de afbeelding in volledig groot formaat toegepast. Zou je de afbeelding nu optimaal verscherpen en vervolgens verkleinen, ben je de verscherping door het in elkaar drukken van de pixels alsnog weer kwijt. Zoals gezegd is de mate van verscherping één op één afhankelijk van het formaat van je afbeelding en zul je dus voor elk eindgebruik een aparte kopie van je foto moeten verscherpen en opslaan.

In Photoshop heb je meer mogelijkheden om te verscherpen zoals jij dat wil. Via Filter>Verscherpen>Onscherp masker kun je alles naar wens instellen. Verklein eerst de foto naar het uiteindelijke formaat (tip: check de websites van Facebook en Instagram voor de optimale groottes, want beide platforms comprimeren je foto voor het uploaden wat de kwaliteit niet ten goede komt!). Vervolgens ga je verscherpen. Je hebt drie schuiven om mee te werken: de hoeveelheid, de straal en de drempel.

Nu is het goed te weten wat verscherping eigenlijk is. Je kan een onscherpe foto immers niet scherp maken, nietwaar? Verscherpen is het opvoeren van de contrasten langs bestaande contrastranden. Daar waar donker en licht elkaar raken, wordt donker donkerder gemaakt en licht lichter. Het verhoogde contrast houdt onze hersenen voor de gek, want wij denken dat de foto scherp is geworden.

Met de hoeveelheid regel je hoeveel donkerder en lichter de pixels langs de contrastranden worden gemaakt, met de straal bepaal je hoeveel pixels breed de ‘verscherping’ wordt toegepast (dus hoe breed de aangezette contrastlijnen worden). De drempel tenslotte bepaalt hoe groot het bestaande contrast moet zijn, wil het voor verdere aanzetting in aanmerking komen. Hiermee voorkom je dat delen met weinig details zoals vage achtergronden en huid worden verscherpt. Begin met een hoeveelheid op maximale waarde, en pas daarna de straal aan. Je kan nu goed zien hoe breed de verscherpingsranden worden. Een foto met fijne details heeft een dunnere rand nodig dan een foto met weinig en grove details. Als de straal naar wens is, kun je de drempel opvoeren om bepaalde delen van de foto te ontzien. Als dat ook in orde is verlaag je pas de hoeveelheid tot het er perfect uit ziet. Bekijk je foto daarbij op 100% om het resultaat goed te kunnen beoordelen, je uiteindelijke publiek bekijkt de foto immers ook op 100% op hun scherm.

Als je niet de hele foto wil verscherpen en bijvoorbeeld de lucht wil ontzien, is het handig de verscherping op een kopie van de laag met je foto toe te passen. Selecteer daarvoor de laag met je foto en ga naar Laag>Dupliceren. Verscherp deze nieuwe laag zoals hiervoor beschreven. Voeg vervolgens een laagmasker toe via Laag>Nieuw>Nieuw Masker en selecteer de kwast. Zorg dat je voorgrondkleur zwart is en schilder de verscherping er uit waar je hem niet wil hebben. Ben je klaar, dan voeg je de lagen samen via Laag>Samenvoegen. Sla vervolgens je foto als JPG bestand op. Let op: overschrijf niet je originele foto op volledig formaat, dat zou zonde zijn. Sla liever een kopie op in een aparte map met verkleinde en verscherpte JPG-bestanden.