Veel landschapsfotografen willen dat zowel de voorgrond als de achtergrond van de foto scherp wordt weergegeven. Hierbij zijn alle details en structuren duidelijk zichtbaar. Wanneer zowel voorgrond als achtergrond scherp zijn, spreken we van een grote scherptediepte in de foto. De scherptediepte is dat deel van de foto wat scherp wordt weergegeven. Maar hoe maak je nu scherpe landschapsfoto’s? Dat lees je in dit artikel.
Diafragma en objectief
Een factor die van belang is bij het maken van scherpe foto’s is het gekozen diafragma. Een kleiner diafragma (hoger f-getal) geeft vaak een grotere scherptediepte dan een groter diafragma (lager f-getal). Per lens zal het iets verschillen, maar de meeste objectieven geven de grootste scherpte bij diafragma’s tussen f/8 en f/16. Daarnaast is het gekozen objectief van invloed of een foto van voor- tot achtergrond scherp wordt weergegeven. Zo geeft een groothoekobjectief een grotere scherptediepte dan een teleobjectief. Bij gebruik van een teleobjectief zal je dus wellicht eerder gebruik moeten maken van technieken als focus stacking (zie verderop in het artikel) om alles scherp in beeld te krijgen.
Scherpstelpunt
Het punt waarop je scherpstelt is erg bepalend voor het maken van een scherpe foto. Welk punt je kiest is afhankelijk van je onderwerp en van de afstand tot je onderwerp. In onderstaande foto is er slechts sprake van één hoofdonderwerp: de eik. Deze moest van mij scherp overkomen. De voorgrond vond ik hierbij minder belangrijk. Een eventuele onscherpte hiervan was acceptabel en droeg mooi bij aan de dromerige en zachte sfeer van de ochtend. Daarom heb ik bij het maken van de foto scherpgesteld op de boom.
Focus op 1/3 en hyperfocale afstand
Wanneer je te maken hebt met meerdere belangrijke elementen in zowel voor- als achtergrond wil je dat alles in focus is. Bovenstaande scherpsteltechniek is dan niet meer toepasbaar. Een algemene regel stelt dat je een scherpe foto krijgt wanneer je scherpstelt op een punt op ongeveer een derde deel van het te fotograferen landschap, gezien vanuit de fotograaf. Je bereikt hierbij een globale scherptediepte waarbij het grootste deel van de foto acceptabel scherp wordt weergegeven. Hoe groot je scherptediepte daadwerkelijk is, hangt weer af van de lengte van het gebruikte objectief en het gekozen diafragma.
Wanneer je bij de gekozen instellingen precies wilt weten welk scherpstelpunt je moet gebruiken om alles scherp in beeld te krijgen, zou je de hyperfocale afstand kunnen berekenen. Op natuurfotografie.nl zijn hier al meerdere artikelen over geschreven zoals het artikel: Wat is hyperfocale afstand? van Ron Poot. Kort gezegd komt het er op neer dat dit de afstand is waarop je scherp moet stellen om een maximale scherptediepte te bereiken. Gelukkig bestaand er verschillende apps die je kan gebruiken bij het berekenen van de hyperfocale afstand. De foto bovenaan dit artikel is een voorbeeld waarbij scherp gesteld is op de hyperfocale afstand.
Focus stacking
Zelfs bij gebruik van de hyperfocale afstand is het niet altijd mogelijk om alles perfect scherp in beeld te krijgen. Dit geldt vooral wanneer de voorgrond zich erg dicht bij de camera bevindt, zoals het geval is bij onderstaande foto. Graag wilde ik zowel de bloemen op de voorgrond als de molen op de achtergrond in de foto benadrukken. Vanwege het perspectief was het hierdoor noodzakelijk om zeer dicht (circa 30 cm) op de bloemen te fotograferen. Om zowel voorgrond als achtergrond scherp te krijgen heb ik daarom gebruik gemaakt van de techniek focus stacking. Hierbij maak je meerdere beelden met een verschillend scherpstelpunt die je in de nabewerking combineert tot één eindresultaat dat van voor tot achter scherp is.
Onscherpte creatief toegepast
Tot slot nog het volgende. Soms is het vanuit creatief oogpunt wenselijk om niet alles scherp in beeld te hebben. Zoals bijvoorbeeld in onderstaande foto het geval is. Door bewust een geringe scherptediepte te kiezen, leg je de nadruk op je hoofdonderwerp (de wandelaar en de hond), waarop selectief is scherpgesteld. Daarnaast geeft het verschil in scherpe delen een gevoel van diepte aan de foto. Het is dus zeker de moeite waard om hier eens mee te spelen wanneer je weer aan het fotograferen bent.
Geef een reactie