Je herkent het misschien wel: je probeert een vogel te fotograferen die zich schuil houdt in een boom of in het riet. De achtergrond is erg onrustig. Het lukt je niet scherp te stellen met de ontspanknop. Het scherpste punt ligt dan voor of achter het onderwerp, waardoor de vogel net niet scherp wordt vastgelegd. Zo wordt de kans op een foto van die zeldzame vogel verprutst.
Wat is het?
Om de kans op een scherpe foto te vergroten, koppel je het scherpstellen en afdrukken los van elkaar. Het afdrukken blijf je met de ontspanknop doen, maar het scherpstellen doe je met een speciale knop achter op je camera. Deze manier van scherpstellen wordt ook wel ‘back button focus’ genoemd.
Vrijwel alle grote cameramerken hebben hun camera’s voorzien van deze functie. Zo wordt de knop bij Canon AF-ON genoemd. Bij Fujifilm en Nikon: AF-L. En bij camera’s van Sony: AEL.
Voor het gemak spreek ik in dit artikel verder over de AF-ON knop.
Hoe werkt het?
In het instellingenmenu van je camera stel je eerst in dat de autofocus alleen geactiveerd wordt wanneer je de AF-ON knop indrukt. Raadpleeg de handleiding van je camera om te achterhalen hoe je dit moet doen.
Het scherpstellen doe je vervolgens met de AF-ON knop achter op je camera. Omdat de knop rechts op je camera zit, gebruik je hiervoor je duim. Na het scherpstellen bepaal je de compositie door te herkaderen. Wanneer je herkadert houdt je camera de scherpstelling vast op het punt waar je hebt scherp gesteld. Met je wijsvinger druk je vervolgens de ontspanknop in om af te drukken.
Het voordeel van deze manier van scherpstellen is dat je gebruik maakt van je middelste scherpstelpunt, waardoor je een grotere kans hebt op een scherpe foto. Bovendien kan je veel sneller afdrukken, doordat scherpstellen niet meer via de ontspanknop gebeurt.
Het is in het begin misschien even wennen, maar als je er eenmaal aan gewend bent dan wil je niet meer anders!
6 reacties
Ik heb dit ook een paar weken uitgeprobeerd maar ik heb het voordeel hiervan niet kunnen ontdekken. Vogels bewegen de hele tijd dus moet je constant scherpstellen. Ik geloof niet dat ik een shot gemist heb daardoor.
Herkaderen doe je gewoon door je focuspunt te verplaatsen. Dat lijkt me niet zo’n probleem. Ik doe niet anders.
Ik weet van de meeste dier- en vogelfotografen dat ze op deze manier werken. Ik ben het dus ook gaan proberen. Toen kwam ik op twee hele grote nadelen:
1) normaal werk ik gewoon met de ontspanknop die ook scherpstelt, ik moet dan onder verschillende omstandigheden op verschillende manieren scherpstellen. Dat is natuurlijk te voorkomen door alles met de AF-on knop te doen. Snap ik.
2) ik werk vanuit hutten vaak met meerdere camera’s waarbij ik er één m.b.v. draadontspanner bedien. Een draadontspanner heeft geen AF-on en dus stelt hij dan niet scherp. Oplossing daarvoor: zet hem in dat geval dan weer op normaal.
Toch zinde het mij niet en toen ik op de voor mij ideale oplossing: ik heb de AF-on ingesteld als AF-off. Dan fotografeer ik altijd op de ‘normale’ manier maar in geval van continue scherpstelling kan ik de AF onderbreken waarna ik kan herkaderen. Ook blijft de boel met draadontspanner prima werken. Misschien niet volgende de regels der kunst maar voor mij veel prettiger…
Hi Johan,
Dank voor je reactie. Leuk om ook ervaringen van andere fotografen met de AF-ON knop te lezen.
Groet,
Rudy
Op zich een prima (korte) uitleg van het gebruik van de back-button-focus. Een kleine kanttekening hierbij: herkaderen werkt in veel gevallen prima, maar bij zeer kleine scherptedieptes (zeker bij macrofotografie) is dit niet aan te raden. Omdat je dan je camera weer wat beweegt kan je onderwerp weer net buiten je scherpstelvlak vallen, en daardoor kan de focus toch net verkeerd komen te liggen.
Verder is het bij veel moderne camera’s ook niet meer zo dat alleen het middelste scherpstelpunt het meest nauwkeurig is. Vroeger was dat inderdaad zo: dan was het middelste scherpstelpunt van het type ‘kruissensor’, en dat werkte het snelste en meest accuraat. Maar tegenwoordig hebben veel camera’s meerdere (en vaak zelfs heel veel) scherpstelpunten van dit type en is het scherpstelpunt ook makkelijk te verplaatsen. Het is aan te raden dit na te kijken in de handleiding van de eigen camera, en dan ook liever het scherpstelpunt snel te leren verplaatsen dan de herkadermethode te gebruiken.
Hoi Willemijn,
Dank voor je reactie. Ik kan mij goed voorstellen dat scherpstellen met de AF-ON knop niet zo geschikt is voor macrofotografie.
Groet,
Rudy
Toevallig is macrofotografie nu juist de enige situatie waarbij ik wél de AF-on-knop gebruik. Dan staat de camera in principe op handmatige scherpstelling. Soms wil je dan echter toch even snel automatisch kunnen scherpstellen en dat kan dan met de AF-on-knop.