Interview Clemens van der Werf

Wie is Clemens en hoe ben je begonnen met fotografie?

Ik ben opgegroeid in Nederland en heb in Hilversum op school gezeten en ben daarna in Rotterdam bedrijfskunde gaan studeren. Ik had vroeger een elektrische trein. Die heb ik verkocht om met de opbrengst mijn eerste fototoestel te kopen, een Olympus OM2. Vaak fietste ik door de omgeving van het Gooi om foto’s te maken van oude landhuizen of ik fotografeerde zeilwedstrijden op het water en verkocht de foto’s aan de zeilers. Ik ontwikkelde zelf mijn zwart-wit foto’s in een donkere kamer op zolder.

Je woont in de USA, mis je iets fotografisch van Nederland?

Ik woon sinds 2003 in Florida en ben eigenlijk pas serieus gaan fotograferen in 2010 met de nadruk op vogels en natuur. Toen ik nog in Nederland woonde deed ik heel weinig met fotografie, behalve foto’s maken van onze pasgeboren dochter. Ik mis dus eigenlijk niets, alhoewel ik het nu wel leuk zou vinden om Nederland ook weer fotografisch te ontdekken.

Jouw beelden kenmerken zich door fantastische landschappen en dito fauna. Heb je daar een favoriet gebied of diersoort bij?

Ik heb altijd een zwak gehad voor koude gebieden, bij voorkeur met sneeuw. Witte sneeuw is zo’n mooi canvas om mee te werken. Meerdere malen ben ik naar Antarctica en South Georgia Island geweest. De laatste keer zelfs een maand lang op een 18 meter zeilboot. Ook Alaska is één van mijn favoriete plekken. Naast pinguïns zijn beren en zeearenden mijn favoriete dieren.

Je bent op bijzondere plekken geweest en hebt bijzondere onderwerpen voor je lens gehad. Staat er toch nog iets op je bucketlist?

Er is nog zoveel te fotograferen in de wereld, maar je kunt niet alles doen. Ik kies er bewust voor om meerdere malen naar dezelfde plaats terug te gaan om een beter portfolio van beelden te creëren. Ik heb Afrika nog niet gedaan, dus dat is wel een bucketlist bestemming, maar ik ken mezelf goed genoeg om te weten dat als ik daar één keer naar toe ga, ik ieder jaar terug wil. Ik blijf me dus voorlopig nog maar even concentreren op de koude gebieden.

Je hebt gefotografeerd in bizarre omstandigheden zoals extreme kou en onder water. Hoe bereid jij je voor op dit soort situaties?

Ik bedenk vooraf wat voor beelden ik wil creëren op een bestemming. Vaak beelden die ik nog niet eerder gemaakt heb. Ik zorg dan dat ik alle apparatuur en kleding meeneem die onder die omstandigheden van pas komen. Vaak neem je dan weer veel te veel mee, wat ook weer een uitdaging op zich is met reizen. Omdat je vaak in remote gebieden zit is het wel belangrijk dat je niets vergeet, want je kunt niet even naar de winkel om iets te kopen.

Is er een boodschap of verhaal wat je wilt vertellen met je beelden en zo ja welke?

Ik probeer altijd een connectie te creëren waardoor de kijker in het beeld getrokken wordt. Met dieren werkt dat voornamelijk door oogcontact en op hetzelfde niveau te zijn als het dier. Ik lig dus vaak in de modder, pinguïnpoep of sneeuw om die intimiteit te creëren die bij veel mensen een reactie oproept. Daarnaast probeer ik met mijn beelden meer bewustzijn bij mensen op te roepen over de schoonheid van onze natuurlijke wereld zodat er hopelijk wat beter mee wordt omgegaan en volgende generaties er ook nog van kunnen genieten.

Welke foto is voor jou bijzonder door het verhaal wat er achter zit?

Ik heb wel een paar foto’s die bijzonder zijn, maar de foto van de zeearend die met z’n klauwen door de top van een golf sleept bij zonsondergang is wel één van mijn favorieten. Op weg terug van het fotograferen van zeearenden nam de wind toe en stonden er flinke golven waardoor de boot behoorlijk te keer ging. Ik moest mezelf schrap zetten tegen de stuurhut en de reling om niet om te vallen. Het was ook belangrijk dat ik zo laag mogelijk zat om de oranje ondergaande lucht in beeld te krijgen. Scherpstellen in deze positie met een zwaar rollende boot valt ook niet mee, dus ik was superblij dat ik de zeearend op deze manier in het beeld kreeg. Tot overmaat van ramp waren de andere passagiers zeeziek door het gerol van de boot en de vissen aan het voeren.

Waar ben je trots op en wat wil je nog bereiken in de fotografie?

Ik ben met name trots op het feit dat mijn beelden emoties losmaken bij mensen. Dat is toch uiteindelijk waarom je het doet en waardoor je iedere keer weer probeert je grenzen te verleggen. Er zijn nog zo veel verschillende vormen van fotografie die compleet anders zijn dan natuurfotografie en waar nog zoveel te leren is.

Hoe ver ga jij om die ene foto te maken?

Ik ga letterlijk heel ver om die ene foto te maken die ik in m’n hoofd heb, maar zal altijd respect hebben voor de dieren en hun omgeving. Ik zit rustig een uur in ijskoud water in Antarctica om een voorbij zwemmende pinguïn te fotograferen.

Wat is je grootste fotografieblunder?

Er zijn zat blunders, maar wat me al een paar keer is overkomen, dat nadat ik de firmware van de camera geüpdatet heb, de instellingen veranderd zijn zonder dat je het in de gaten hebt. Na de shoot kom je erachter dat je in single-shot gefotografeerd hebt of dat de format op kleine jpg’s staat in plaats van RAW. Notitie aan mezelf: check de belangrijkste instellingen altijd voordat je gaat fotograferen.

Hoe bereid je je voor op een fotoshoot?

Ik maak altijd een lijstje van het type foto’s die ik wil maken op een bepaalde locatie. Dit is een goede geheugensteun, want als je eenmaal bezig bent dan vergeet je nogal eens wat je eigenlijk van plan was om te doen. Vooral met dieren in de natuur komen momenten vaak onverwacht en word je vaak meegesleept door de actie en vergeet je wat je eigenlijk van plan was.

Tenslotte, wat zou je andere fotografen nog mee willen geven?

Ik kijk heel veel naar het werk van andere fotografen, niet alleen natuur maar ook andere genres. Hierdoor kun je heel snel leren en zien wat werkt of wat niet werkt. Daarbij geeft het ook inspiratie om weer eens wat anders te proberen. Het houdt je fris. Daarnaast vind ik het belangrijk om meerdere malen naar dezelfde plek terug te gaan om onder verschillende omstandigheden en tijden van het jaar te fotograferen. Hierdoor krijg je een portfolio dat meer diepte en variatie heeft.