Interview Franka Slothouber

Een paar jaar geleden ben je voor Natuurfotografie.nl ook geïnterviewd. Voor degenen die het niet gelezen hebben, wie is Franka en wat is het verschil met de Franka van toen (2017) en nu?

Wie is Franka?

Een vrouw van 60 inmiddels. Klinkt heel raar: Ik? 60? Onbegrijpelijk dat het zover heeft kunnen komen, haha. Ik kan het fysiek ook steeds beter voelen, die leeftijd. Mentaal voel ik me jonger, in de zin van: open blik, gretig brein, altijd zin om iets nieuws te leren. Het verschil met de Franka uit 2017 is dat ik het roer radicaal heb omgegooid.

In die tijd was je voornamelijk bezig met vogelfotografie, inmiddels maak je meer creatieve en abstracte beelden. Kun je uitleggen hoe je daartoe gekomen bent en hoe dat proces zich ontwikkeld heeft?

Dat ging vrij plotseling. Eind 2018 maakte ik mijn laatste pinguïnreis, helemaal naar de keizers, een fantastisch sluitstuk van in totaal 3 reizen naar (sub)Antarctica.
Toen ik klaar was met het uitzoeken en nabewerken van al mijn materiaal voelde ik ineens heel sterk dat ik klaar was met de vogelfotografie en dat het tijd was om fotografisch een andere weg in te slaan.

Dat had deels te maken met mijn lijf. Fysiek kachelde ik steeds verder achteruit en ik merkte dat ik de dingen die ik in de 10 jaar daarvoor had gedaan simpelweg niet langer aankon.
Ook mentaal was ik rijp voor een andere manier van kijken en begin 2019 begon ik te experimenteren met een variëteit aan onderwerpen en technieken.

Het eerste waarmee ik aan de slag ging was het water in mijn buurt. Ik keek naar de reflecties van gebouwen, woonboten en bruggen, verrast door de mooie abstracties die ze in het altijd bewegende water vormden. Waarom had ik daar nooit eerder oog voor gehad?
Creatieve fotografie zag ik natuurlijk wel om me heen van anderen en ik vond dat ook fascinerend om te bekijken, maar ik dacht dat dat soort fotografie niet bij mij paste of dat ik het niet zou kunnen.
Kennelijk moest ik er langzaam naar toe groeien. Toen ik dat punt dan eindelijk had bereikt was de ommezwaai resoluut en onomkeerbaar.

Het thema van Natuurfotografie Magazine editie 59 (mei/juni 2022) is ‘fotograferen met obstakels’, kun je uitleggen wat dat voor jou en jouw fotografie betekent?

Ik heb te dealen met een groot aantal fysieke problemen. Ik was door meerdere burn-outs al flink wat van mijn veerkracht kwijt geraakt, maar in de jaren die volgden op mijn volledige arbeidsongeschiktheid zijn er dingen gebeurd die nog verder op mijn gestel hebben ingrepen. Alles bij elkaar heeft dat ertoe geleid dat ik momenteel in een intensief pijnrevalidatietraject zit, waarin ik leer beter naar mijn lichaam te luisteren en mijn activiteiten af te stemmen op de signalen die mijn lijf afgeeft.

Voor mijn fotografie betekent het dat ik nog minder moet willen dan ik al deed. Bijvoorbeeld: als ik wil fotograferen in de Amsterdamse Waterleidingduinen, dan weet ik dat ik de rit heen en weer moet incalculeren, maar ook de tijd die ik er wandel en fotografeer. Ik moet geen uren achter elkaar willen lopen, dat is een overbelasting voor mijn lijf. Ik moet pauzeren zodra mijn lichaam de eerste zwakke signalen begint af te geven en dat vereist een voortdurende bereidheid om te wíllen luisteren naar die signalen. Ontzettend lastig om dit leren, vooral om oude dingen af te leren en ingesleten patronen te doorbreken. Daarom is het revalidatietraject ook zo intensief, met meerdere afspraken per week en huiswerk in de vorm van oefeningen en meditaties om het brein en het centrale zenuwstelsel te ‘resetten’.

Hoe heb jij leren kijken vanuit jouw beperkingen en hoe ben je daarin gegroeid?

Er is een ander vermogen gegroeid en dat is dat ik kijk naar wat er wél mogelijk is. Oké, dus ik moet niet te lang willen lopen? Dan loop ik in mijn eigen buurt, rustig en geconcentreerd, met een zo licht mogelijke set. In mijn directe woonomgeving heb ik zo talloos veel dingen ontdekt die ik daarvoor helemaal niet zag. En het grappige is dat dat zo blijft. Ik zie altijd weer iets nieuws dat zich leent als onderwerp. En dat is alleen nog maar in Amsterdam, waar je misschien niet meteen aan denkt als het over natuurfotografie gaat. Ga ik iets verder weg, een stukje rijden met de auto en een natuurgebied in, dan zijn de mogelijkheden eindeloos.

Als je nu terugkijkt, in hoeverre heeft je eerdere manier van (vogels) fotograferen bijgedragen aan je fotografie van nu?

Ik merk dat ik inmiddels kan drijven op mijn ervaring. De kunst van het kijken en het maken van composities zit er bij mij helemaal in. Dat was al een beetje zo door mijn opvoeding, maar door de 15 jaar fotografie die nu achter me liggen is dat vermogen flink toegenomen. Verder merk ik in mijn creatieve werk van de afgelopen jaren dat ik steeds bewuster zoek naar rust en orde in de chaos. Ik hou van een heldere beeldtaal en van strakke composities, elementen die ik eerder ook bij mijn koeienportretten en de vogels inzette.
Onlangs liet iemand op Instagram me weten dat mijn foto’s van nu net zo herkenbaar van mij zijn als mijn foto’s van vroeger. Dat vond ik een geweldig mooi compliment, te horen dat ik voor anderen een zichtbaar eigen signatuur heb, ongeacht het onderwerp.

Hoe weet je je inspiratie steeds te vinden?

Ik laat me leiden door de seizoenen, de weersomstandigheden en de ideeën die in me opkomen als ik een plek bezoek. Ik vind het leuk om me te laten verrassen door wat ik toevallig tegenkom.
Verder laat ik me graag inspireren door andere fotografen. Ik ben sinds een paar jaar lid van een leuke fotoclub (VNF20) en er zit zoveel talent in de afzonderlijke leden dat ik ook door hen steeds weer opnieuw geïnspireerd word. Heel stimulerend.

Hoe ga je te werk als je gaat fotograferen, wat heb je nodig om de beelden te maken die je maakt?

Steeds minder. Ik neem een zo licht mogelijke combinatie mee en ga met een open blik struinen.

Kun je concluderen dat je beperkingen en obstakels nodig hebt om tot een bepaalde mate van creativiteit te komen en kun je dat uitleggen?

In feite wel. Misschien zijn al die beperkingen waarmee ik te maken heb juist wel een bron van extra creativiteit. Het dwingt me steeds om na te denken over wat ik wil en hoe ik dat kan bereiken. Omdat ik zuinig moet zijn met mijn energie word ik steeds preciezer in mijn mikken.

Kun je een tip(je van de sluier) geven aan fotografen die ook soortgelijke beelden willen maken?

Denk na over wat je zo aantrekt in wat je ziet of ervaart en probeer dat in beeld om te zetten. Dan wordt je fotografie vanzelf heel persoonlijk.

In dit interview vertelt Franka openhartig hoe ze omgaat met haar fysieke beperkingen tijdens het fotograferen. Beperkingen kunnen zich op veel verschillende manieren voordoen binnen de natuurfotografie. In Natuurfotografie magazine nummer 3 van 2022 lees je hier alles over.
Wordt abonnee, of bestel het losse magazine hier.