Wie is Otto en waar komt je passie voor natuurfotografie vandaan?
Otto Heijst, 52 jaar. Vader van twee kinderen. Directeur-bestuurder van een grote Amsterdamse kinderopvangorganisatie. Woon in het bos op de Utrechtse heuvelrug.
Als jong kind ging ik regelmatig met mijn moeder de natuur in. We liepen door de weilanden in Friesland, op zoek naar zoveel mogelijk vogelsoorten. En in de bergen gingen we in de avond op pad om te kijken of we herten en/of gemzen konden spotten. De liefde voor de natuur ontstond op die plekken, als onderdeel van het grote avontuur. Pas in 1998, tijdens een soloreis door Noorwegen, ontstond het idee om de ervaringen in de natuur vast te leggen. Om op die manier te proberen de ervaringen vast te leggen en op een later moment met ‘de thuisblijvers’ te kunnen delen. De meer dan 25 jaar ervaring met natuurfotografie leverde mij een ‘dagboek’ van de meest inspirerende en intense ervaringen van mijn leven.
Op je website zeg je, dat je door je verbondenheid met de natuur meer rust en spiritualiteit hebt gevonden. Kun je dit uitleggen?
In mijn hectische leven, ligt het tempo hoog, om gestelde doelen te behalen en ambities te realiseren. Hierbij lijkt harder werken altijd te leiden tot meer resultaat. Dit is iets waar ik me heel senang bij voel. Echter, de verbondenheid met de natuur laat me ervaren dat dit slechts een beperkt deel van de werkelijkheid laat zien. Die verbondenheid met de natuur laat me zien dat mijn eigen invloed slechts zeer beperkt is, en dat ik slechts een onderdeel vorm van iets dat veel groter is dan ik, veel groter dan ‘de mens’. De bewegingen van de natuur laten zich niet beïnvloeden en maken me bescheiden. Het zijn in de natuur maakt dat je tot deze natuur moet zien te verhouden. Dat is uiteraard spannend, zeker waar de omstandigheden grote verschillen kunnen maken, maar geeft ook rust; je kunt het uit je hoofd zetten dat de natuur maakbaar is. Je bent eraan overgeleverd en zult de juiste keuzes voor jezelf moeten maken. Soms kunnen de keuzes het verschil maken tussen leven en dood.
In de lijn daarvan, hoe zijn jouw beelden in de loop der jaren gegroeid tot wat ze nu zijn?
De eerste jaren van mijn fotografische reis was ik voornamelijk bezig met ‘trophy hunting’. Oftewel: ik was op zoek naar een beeldvullende weergave van een dier. Dat is inmiddels 180 graden veranderd. Ik wil ‘het grotere’ laten zien. Door een dier ín het landschap te laten zien. In de omstandigheden die kenmerkend zijn voor dat landschap, waarbij ik een voorliefde heb voor slechtere weersomstandigheden. Menselijke invloeden houd ik ten allen tijden buiten beeld.
Je maakt verre reizen waarbij je diverse ontberingen hebt doorstaan. In hoeverre brengen jou die de rust en de resultaten die je wilt in je foto’s?
Het is eigenlijk andersom. De ervaringen op die verre reizen, inclusief de ontberingen en andere avonturen, zijn de resultaten waar ik naar op zoek ben. Zoals in eerdere vragen aangegeven, geven die ervaringen mij rust doordat ik gedwongen ben me over te geven aan iets dat groter is dan waar ik invloed op heb. Door daar te zijn en te weten dat mijn keuzes bepalend zijn voor mijn veiligheid, voel ik het leven volop stromen. De foto’s geven mij de mogelijkheid iets van deze ervaring vast te houden en te kunnen delen met anderen. Dit doel van deze foto’s maakt dat ik op zoek ga de essentie van deze ervaringen vast te leggen. Een close-up van een hert, genomen met een telelens vervreemdt het beeld van de ervaring en ik ben hier dan ook steeds minder mee bezig.
En hoever ga jij voor die ene foto?
Voor de foto wil ik noch het dier, noch de omgeving, noch mezelf in werkelijk gevaar brengen. Ik ben dan ook altijd voorzichtig. Wel ben ik bereid grote offers in energie, en geregeld ook in centen, te brengen om de beelden vast te kunnen leggen. Ik sleep dan ook met regelmatig vele kilo’s apparatuur achter me aan naar de mooiste plekken om de werken.
Wat heb jij nodig om je foto’s te kunnen maken zoals je ze voor ogen hebt?
Om beelden te maken zoals ik ze voor ogen heb, heb ik tijd, focus en rust nodig. Ik zal langere tijd op één plek moeten doorbrengen om de plek te doorleven, en me steeds beter in te kunnen leven in de essentie van deze plek voor mij. Het helpt als er geen druk op zit om de beelden te maken. Ik merk dan ook vaak als ik al een aantal min of meer geslaagde beelden heb kunnen maken, dat ik dán pas de rust en ruimte vind om nog verder te gaan verdiepen.
Heb je een anekdote met bijhorende foto van een bijzondere ervaring in de natuur die je wilt delen?
Ik fotografeerde muskusossen op de Dovrefjell. Een plek waar ik al vele jaren kwam, en de muskusossen kende ik al goed. Deze keer was het extreem koud, en stond ik alleen, met niemand in de buurt, bovenop een bergkam. Het uitzicht was prachtig. De muskusossen waren weinig actief en ik wachtte uren met een grotere lens op wat actie. Tot het moment dat ik de camera neerlegde, en een kop thee ging maken. Ik vroeg me zelf hardop af wat me nu werkelijk zo raakte aan de plek waar ik was. Dat was het moment waarop ik me realiseerde dat het niet alléén om de ossen ging, maar om die prachtige combinatie tussen achtergrond en muskusos. Na een snelle lenswissel maakte ik een van mijn meest favoriete beelden.
Hoe zorg je ervoor dat je jezelf blijft uitdagen in je fotografie?
Dat doe ik op twee manieren. Ik stel doelen van plekken waar ik nog naartoe wil, en in welke omstandigheden ik daarheen wil. Zo staat er op mijn lijstje om naar Ellesmere Island te gaan, in de winter om daar de witte wolven te zien. Dat staat gepland voor 2026.
Daarnaast, en dat geeft fotografisch nog meer uitdaging en voldoening, ga ik met regelmaat terug naar dezelfde locaties in vergelijkbare omstandigheden. De plek leer ik kennen als een tweede thuis en ik leer daardoor op een andere manier kijken, ervaren én fotograferen.
Heb je nog uitdagingen in je fotografie, wat wil je nog ontdekken of bereiken?
Witte wolven in Ellesmere, wilde rendieren in Noorwegen, ijsberen op Baffin Island, Afrikaans wild in het regenseizoen. En de lijst groeit eigenlijk alleen nog maar.
Tenslotte: wat zou je andere natuurfotografen nog willen meegeven?
Zie de fotografie van de natuur als een middel en niet als een doel. Geniet in de eerste plaats van de natuur, zorg dat je hierin ondergedompeld wordt. Neem de tijd, voel de energie en geef je er volledig aan over. Dat lukt niet als je jaagt op de beelden die je voor je ziet. Laat je camera soms wat langer in je tas, ga zitten en kijk om je heen. De ervaringen die je dan opdoet zijn waardevoller dan de mooiste natuurfoto’s denkbaar.
