Interview Steven Ruiter

Je onderwerp kennen is key

Toen ik Steven 10 jaar geleden leerde kennen lag mijn focus bij totaal andere fotografie, maar zonder het te weten werd Steven die dag verantwoordelijk voor mijn huidige liefde voor de natuur en de fotografie er van. Toen recentelijk duidelijk werd dat ik wat mocht schrijven voor Natuurfotografie.nl, wist ik ook direct dat Steven mijn eerste kandidaat moest zijn om te interviewen. Steven komt uit een artistiek nest. Hij kreeg de liefde voor dieren en alles wat groeit en bloeit met de paplepel ingegoten. Zijn opleiding biologie was dan ook niet verrassend.

Wanneer ben je dan gaan fotograferen?

Als tienjarige ruilde ik een zelfgemaakt versterkertje voor een oude camera en daarmee schoot ik mijn eerste plaatjes. Op 17-jarige leeftijd nam ik deel aan een biologie-excursie op de wadden. Een daar gemaakte foto van een visser die zijn netten binnenhaalde, werd door Paul Huf uitgekozen als winnaar. Deze erkenning was een enorme stimulans om verder te gaan in de fotografie.

Dat ene beeld was geen toevalstreffer?

Nee, mijn werk begon op te vallen en steeds vaker werd ik gevraagd om fotografie te verzorgen. Zo heb ik voor KLM hoofdkantoren in Parijs en Milaan reportages verzorgd en verschenen er steeds vaker artikelen van en over mij in magazines. Grasduinen, Kijk, Zoom en andere magazines publiceerden regelmatig over mijn werk. Ik bleef meedoen aan fotowedstrijden waarbij ik vaak eindrondes haalde. In 2012 werd ik zelfs genomineerd voor “BBC Wildlife Photographer of the Year”.

Had Canon jou toen al ontdekt?

Ja, sinds 2004 ben ik Ambassadeur Natuurfotografie voor Canon. Voor hen verzorg ik workshops, masterclasses en seminars. Mijn eigenlijke beroep, docent biologie, komt hierbij mooi van pas, ik breng graag kennis over. Het leidde er uiteindelijk toe dat ik dit ook voor andere partijen in de fotografie ben gaan doen. Wie bedoel je dan? Nou, natuurlijk voor Colorwood Bergschenhoek, maar ook voor Konijnenberg, CameraNU en magazines als Zoom en Focus etc.

Heb je een eigen stijl hebt, zijn jouw foto’s herkenbaar?

Dat weet ik niet, voor een deel wel denk ik. Ik leg in mijn werk graag de interactie tussen dieren vast, of op zijn minst het dier in zijn natuurlijke habitat. Een foto met daarop enkel een dier zonder iets van zijn omgeving, vertelt geen verhaal, dat is een te statisch plaatje.

Daarmee moet je wel geluk hebben toch?

Nee, je moet vooral weten wat je gaat fotograferen, je moet jezelf daarop voorbereiden. Het gedrag van dieren en de natuur er omheen zijn bekend. Een luipaard kan in een boom slapen, maar ook boven op een antilope of gazelle springen als ze jagen. Een dier dat drinkt waar alligators zitten, is mogelijk prooi en dus een fotomoment. Door je te verdiepen in je onderwerp, weet je wat er gaat gebeuren. Kennis van je onderwerp is wellicht het belangrijkste onderdeel in onze tak van fotografie.

Grijp je dan nooit in, het is toch zielig als zo’n alligator een jong dier pakt?

Nee, nooit. Zo werkt de natuur, die alligator moet ook eten. Als ik er niet ben gebeurt het ook. Mensen bemoeien zich al te veel met de natuur en dat heeft ons nog geen goeds gebracht. Moderne landbouw met al hun gif, stropers in o.a. Afrika, op sommige plekken is er nog geen 20% over van de wildpopulatie. Hobbyjagers die onder het mom van ‘wildbeheer’ jagen. Dieren zijn inmiddels doodsbang voor mensen en zeker de jacht. Ook die commotie rondom de komst van de wolf. Die wolf pakt schapen, niet omdat hij graag schaap lust, maar wolven zijn opportunisten, ze pakken wat het makkelijkst is. Het natuurlijke dieet, hert of zwijn, is door de jacht echter vaak verdreven. Dieren zijn daar waar ze voedsel en water kunnen krijgen, is het voedsel weg, dan zijn de dieren ook weg. Gebruik van lokvoer en aas om fotomomenten te creëren staat ook ter discussie, bijvoorbeeld vogelfotohutten, wat vind je daarvan? Ik weet het, maar ik vind het helemaal prima. De fotograaf wordt vaak gelukkig met een mooi beeld en zo’n vogel heeft een makkelijk verkregen maaltje. Maar, is dat geen verstoring van de natuur? Nee, natuurlijk niet. Het blijven gewoon wilde dieren. De verstoring is veel erger als je een natuurgebied in loopt waar verder nooit iemand komt, die beesten daar schrikken zich rot dat er ineens een mens loopt, of als mensen moedwillig nesten gaan fotograferen.

Je verzorgt ook veel foto- excursies en reizen, staat er al weer wat op de planning?

Jazeker. Voor dit jaar is de agenda alweer behoorlijk vol. Begin maart reis ik weer af naar Chili met een groep fotografen. Van al die reizen die je hebt gemaakt, is er dan één die er echt uitspringt? Moeilijk, maar dan zou ik toch zeggen de reizen naar de Pantanal in Brazilië, wat een geweldige natuur en wat een enorm aanbod aan dieren waaronder de indrukwekkende jaguar, echt waanzinnig. Ja, wat mij betreft het summum voor natuurfotografen.

Waar zou je zelf graag nog eens gaan fotograferen?

Ik zou graag in het Poolgebied gaan fotograferen, dit ontbreekt nog in mijn repertoire. Recentelijk zag ik een foto van een gewone vos in het Arctisch gebied met een poolvos als prooi in zijn bek. Prachtig, veel symboliek gelet op het veranderende klimaat.

Is symboliek in een foto belangrijk?

Je wilt vooral de essentie van een dier vastleggen, door het beeld echter gelaagd te maken met bijvoorbeeld enige symboliek vertelt het nog meer een verhaal.

Zijn er fotografen die jou kunnen inspireren?

Ik heb veel respect voor het werk van Frans Lanting maar kijk ook graag naar het werk van Jasper Doest.

Hoe kijk je naar je eigen werk?

Bijzonder kritisch. Je wilt graag dat alles klopt, het moment, de lichtval en de juiste omstandigheden. Mijn foto’s moeten technisch en esthetisch verantwoord zijn. Ze moeten een verhaal vertellen, gelaagd met symboliek of een extra creatief element. Is Canon een bewuste keuze daarin? Ik koos voor Canon toen ze met USM lenzen op de markt kwamen. De focussnelheid nam daarmee enorm toe. Tegenwoordig zijn er meer merken die niet veel onderdoen voor Canon.

Wat zijn die juiste omstandigheden, heeft dat met het weer te maken?

Dat zeker ook, ik fotografeer graag bij sneeuw en ijs, winterse omstandigheden of in voor en najaar. Van november tot en januari maak ik minder beeld.

Wat kun je onze lezers meegeven, wat is je advies aan hen?

Tja, het belangrijkste is jezelf voorbereiden op je onderwerp. Ga je bijvoorbeeld visarenden fotograferen in de Biesbosch, bestudeer dan het gebied waar ze zitten. Wanneer jagen of slapen ze? Waar is de perfecte setting of achtergrond en wanneer is daar het mooiste licht etc. etc. Dergelijke voorbereiding geeft een grotere kans dat je met een foto terugkomt waar je blij van wordt.

Steven Ruiter