Theo is zelf een groot fan van de zogenoemde ‘intieme landschappen’, waarin slechts een klein deel van het landschap wordt gevangen in een foto. Dit kan een stuk van slechts 50 centimeter breed zijn, maar ook een stuk groter, tot wel tientallen meters breed. Een kenmerk van intieme landschappen is dat er meestal geen lucht en horizon in te zien zijn.
Het grote voordeel van dit soort beelden is dat ze overal te vinden zijn en dat je ze kunt maken bij elk weertype. Waar een klassieke landschapsfoto vaak leunt op mooi licht en mooie kleuren, kan een intiem landschap soms ook prima gemaakt worden bij zwaarbewolkt weer. Sterker nog, dit is juist ideaal om de details in het landschap goed over te brengen in je foto. Zonlicht geeft vaak diepe schaduwen en grote contrasten en in een detailfoto is dat meestal onwenselijk. Op zonnige dagen is het soms wel mogelijk om schaduwplekken op te zoeken en daar intieme landschapsfoto’s te maken met egaal licht, zeker bij een kust met bergen of kliffen.
Een misschien nog wel belangrijker voordeel is voor mij dat het fotograferen van intieme landschappen het eenvoudiger maakt om je werk persoonlijk te houden. Je hebt immers veel meer vrijheid bij het kiezen van je onderwerp en vooral het maken van je composities. Bij de klassieke – wat weidsere – landschappen is de beeldopbouw vaak min of meer hetzelfde: een paar voorgrondelementen, dan de zee en daarboven de lucht. Je kunt heen en weer lopen over een strand, maar je invloed op de ordening van de elementen blijft beperkt. Bij de intieme landschappen daarentegen is er bijna volledige vrijheid; je kunt vaak om je onderwerpen heen lopen om de beste invalshoek te vinden en zelf kiezen of je een element boven of onder in beeld wilt hebben.
Die grote keuzevrijheid maakt het tegelijk lastig! Want hoe moet je te werk gaan en hoe vind je een geschikt onderwerp?
Aan de ene kant struikel je aan de kust over de geschikte onderwerpen, aan de andere kant is het nog niet zo eenvoudig om uit al die mogelijkheden een paar fotogenieke elementen te pikken. Waar richt je de camera op en wat laat je links liggen? Bij mij is dit vaak een intuïtief proces: ik word aangetrokken door een onderdeel van het landschap en maak dan in mijn hoofd al automatisch een geschikte compositie. Dit komt ook doordat ik er veel ervaring mee heb en daardoor aanvoel wat kan werken en wat niet. Als je nieuw bent in deze tak van fotografie kan het wat meer moeite kosten om de juiste compositie te vinden.
Zoek een plek die niet te rommelig is en waar een aantal mooie elementen bij elkaar verzameld is. Dit kunnen kleuren zijn die bij elkaar passen of juist contrasteren, of mooie lijnen en vormen, of allebei. Probeer deze vervolgens in een compositie te vangen, waarbij je het juiste evenwicht vindt tussen spanning en voldoende interessante elementen aan de ene kant en rust en balans aan de andere kant. Goede intieme landschapsfoto’s hebben vaak de combinatie van die elementen. Als er te weinig spanning en interessante elementen in de foto’s zitten, is deze misschien wel heel rustig en perfect in balans, maar ook saai. Als een foto wel spanning en interessante elementen bevat, maar geen evenwichtige compositie, is deze niet prettig om naar te kijken en werkt hij ook niet. In mijn beelden ben ik constant op zoek naar dit evenwicht.
De less-is-more-regel kan ook hier goede diensten bewijzen. Als een foto te rommelig en te overdadig oogt, kan het helpen om het wat simpeler te houden en minder elementen in je beeld op te nemen.
Tot de intieme landschapsfoto’s behoren ook de zogenoemde all-over-composities, waarbij je het beeld vult met ritmes en patronen. Aan het strand zijn deze vaak te vinden. Dit kunnen bijvoorbeeld zandpatronen zijn, maar ook lijnen op de rotsen of rimpelingen in het water. Zorg ervoor dat de patronen evenwichtig door het beeld verdeeld zijn en dat ze het hele beeld vullen. Het gebruik van een zoomlens kan het maken van een compositie vergemakkelijken.
Bij intieme landschappen werkt het meestal het beste om alles in het beeld van hoek tot hoek scherp te hebben. Onscherpte kan het ritme verstoren of verwarrend werken. Ik gebruik dus vaak f/16 voor dit soort beelden, of maak gebruik van focus stacking.
