Is IJsland het beloofde land voor landschapsfotografie?

Als moderne vrijetijdsfotograaf met een passie voor natuur- en landschapsfotografie kun je er al jaren niet om heen: IJsland. Wie kent de prachtige IJslandse beelden van Nederlandse fotografie iconen zoals bijvoorbeeld Theo Bosboom, Albert Dros en Ellen van den Doel niet. Zomaar drie fotografen waaraan ik op dit moment dacht terwijl ik er onderweg naar toe ben.

Dromen van…

Dacht ik dat IJsland vooral onder fotografen populair was, direct had ik het mis. Op mijn werk kondigde ik aan dat ik in maart negen dagen IJsland ging bezoeken. Direct kwam naar voren of ik dan wel natuurverschijnselen zoals geisers, vulkanen en watervallen ging fotograferen. Maar bij iedereen die ik sprak ging het ook over het Noorderlicht. Zelfs mijn kinderen zeiden; “Pap, prima dat je gaat, maar je moet wel even een paar plaatjes sturen van het Noorderlicht!”. Net alsof ik dat had mee geboekt zoals in een all-inclusive vakantie. Maar ja, zij zijn van de generatie Instagram, TikTok en BeReal. Het lijkt haast alsof het er dagelijks is. Ook wij natuur- en landschapsfotografen kunnen maar zo het idee hebben dat, als je naar de tijdlijnen van bevriende fotografen kijkt, ‘epic condities’ de normaalste zaak van de wereld zijn. IJsland, de hemel voor landschapsfotografen. Althans zo stelde ik het me voor; weidsheid, vrije natuur, dun bevolkt, bergen en een ruige kust. Vooral dat laatste trok mij enorm aan als jongetje van de Veluwe toen ik bedacht waarom ik naar dit beloofde fotoland wilde.

Moet ik er nog wel naar toe?

Vanaf het moment dat ik de beelden van Theo, Albert, Ellen en die van fotobuddies Sander en Julien had gezien wist ik het zeker. Hier moet ik naartoe op fotografie reis. Maar de Dolomieten, de paarse heuvels van de Posbank, de Waddeneilanden en de Vogezen trokken meer mijn aandacht. Meer ook omdat ik mezelf steeds vaker afvroeg; “Moet ik nog wel naar IJsland? Iedereen is er al geweest! Wat ga ik er dan nog doen?” En zo raakte IJsland in de vergetelheid. Maar met Sander en Julien maakte we nieuwe fotoreisplannen. De wens om naar IJsland te gaan kwam zo weer terug op de agenda. Vandaag is het dan zover. We zijn onderweg naar het beloofde landschapsfotografie land. Onderweg om nieuwe herinneringen te maken, wat al sinds het ontstaan van mijn fotografie passie in de vorm van “Make Your Memory Today”, mijn foto motto is.

Ontwijken van content

De weken voordat ik op reis ging heb ik heel bewust de ritmes van social media ontweken met betrekking tot IJsland. Mijn tijdlijn stond op mijn vertrek vol met dansende honden, kittens en paradijselijke stranden. Zo werkt het nu eenmaal als je actief bent op social media. Dus zonder verwachtingen ben ik, anders dan eerder genoemd, het vliegtuig uitgestapt om het zelf te gaan vastleggen en te beleven vooral.

Op de terugweg

De negen dagen IJsland zitten erop. Daar zit ik weer, op dezelfde rij 20, alleen in plaats van links zit ik nu rechts in het vliegtuig. Tijd om deze column af te ronden en antwoord op mijn eigen vraag te geven: ‘was ik in het beloofde landschapfotografie land?’. De herbeleving is gestart.

Het plan

Stapten we dan blanco uit het vliegtuig? Nee hoor! Sinds onze gezamenlijke fotoreis in de Vogezen van najaar 2021 hadden we het er voortdurend over in onze ‘whatsappgroep’. Eerst moesten we natuurlijk het moment plannen, waarin al snel duidelijk werd dat het eind winter 2023 (februari-maart) zou worden. Immers een witte wereld op IJsland zou een mooie beleving kunnen zijn. Het volgende was overleggen waar we naar toe zouden willen. Conclusie: het Oosten met een tussenstop in het welkbekende Vik. Om van daaruit de volgende dag door te reizen naar Höfn om hier vervolgens een dag of vier te blijven met als doel nog verder het oosten te kunnen verkennen en meerdere momenten bij Stokksnes door te brengen. Kortom, we zijn niet voor zoveel mogelijk locaties gegaan, maar om 2 gebieden in rust te kunnen ontdekken, te fotograferen en vooral te genieten van wat er is en dan zien wat ’t ging worden.

Een diepe buiging

Dat genieten sloeg direct om in hard werken, heel hard werken. Vooral om te dealen met wat dit beloofde landschapsfotografie land ook met zich meebrengt. IJsland is zo bruut. De indrukken van het landschap, het buiten zijn, de rust, weidsheid en ruigheid van de zee is dermate adembenemend dat een foto ervan maken opeens niet vanzelfsprekend meer was. Met temperaturen steeds verder onder het vriespunt, een constante windkracht 5 à 6 en serieuze windvlagen, was het letterlijk en figuurlijk je best doen om overeind te blijven. Laat staan als je vanaf statief werkt scherpe foto’s te kunnen maken. Letterlijk klapperde mijn filterhouder op mijn lens, dat had ik nog nooit eerder zo meegemaakt. Met onder andere storm Corrie dacht ik wel iets te hebben meegemaakt qua omstandigheden. Maar IJsland heeft mijn stoutste verwachtingen overtroffen en niet alleen daardoor. Niets was vanzelfsprekend qua fotografie en al helemaal niet als het gaat om het landschap. Soms heb ik gewoon de camera weggelegd omdat het simpelweg niet vast te leggen was in een foto.

Antwoord op de vraag

Tot slot kan ik niet helemaal beantwoorden of IJsland ook echt het beloofde landschapsfotografie land is. Want zoals je al leest zijn het de condities zoals het licht maar vooral de optelsom van wat eraan voorafgaat, wat er tijdens het fotograferen gebeurt en wat erna. De conclusie voor mij is als je negen dagen met twee vrienden door mag brengen met de verbindende factor landschapsfotografie het niet uitmaakt of je dit doet in IJsland of aan de Zeeuwse kust waar we vier jaar geleden waren. Het draait voor mij om meer dan alleen de foto maken. Het is vooral beleving met al je zintuigen. Het is het samen met elkaar beleven en herbeleven zoals we nu al 3 weken na dato iedere dag elkaars foto’s bespreken en zodoende de herinnering aan dat schitterende land samen in leven houden.