Menu

Onderdeel van Pixfactory

Jakkes, er staat een mens in beeld

Een onderwerp dat ik jarenlang als natuurfotograaf heb proberen te vermijden zijn mensen in mijn foto’s. Dat hoort niet bij mijn beleving van de natuur, hoewel we als mens zijnde een wezenlijk onderdeel van de natuur uitmaken. En zelfs grotendeels verantwoordelijk zijn voor de meeste veranderingen binnen die natuur.
Over het algemeen zijn mountainbikers niet mijn vrienden als ik aan het fotograferen ben, maar zo heel nu en dan dragen ze wat bij aan het beeld. Fotograaf: Jan Dolfing

De hele wereld voor mij alleen

Hoewel ik een enorme hekel heb aan het absurd vroege opstaan in de zomer om bij het mooiste licht foto’s te maken zit hier wel een groot voordeel aan. Ik kom niemand tegen. Als ik om pak-em-beet half vijf ’s ochtend door de natuur banjer heb ik de hele wereld voor mij alleen. En als ik al iemand tegenkom dan is het een collega fotograaf, die mij bijna net zo angstvallig vermijd als ik hem of haar. Tegen de tijd dat het half acht wordt komen de eerste andere mensen in het terrein, de hondenuitlaters, joggers en mijn allergrootste vrienden de mountainbikers. Voor mij het teken om in te pakken en naar huis te gaan.

Wat heb ik een giga-hekel aan mensenmassa’s, zoals hier op de Preikestolen in Noorwegen. Gelukkig was ik hier al een paar uur eerder naar toe geklommen voor er iemand op de rots aanwezig was. Fotograaf: Jan Dolfing

En dan zijn er opeens mensen

Heb ik dan zo’n hekel aan mensen? Nee, ik werk de hele dag met mensen en vind dat sociale contact hartstikke leuk. Maar niet in de natuur. Daar wil ik de hele wereld voor mezelf hebben. Heerlijk egoïstisch. Dat gevoel van even alleen op de wereld te zijn, geen stress en geen gezeur aan de kop. Fantastisch.

Helemaal alleen op de wereld aan het fotograferen, voor mij het ultieme genieten. Fotograaf: Jan Dolfing

Voor mij valt het fotograferen van mensen volledig buiten mijn comfortzone. Ik doe het liever niet dan wel ondanks dat ik de toegevoegde waarde er wel van kan inzien. Met als gevolg allerlei vragen: moeten mensen herkenbaar in beeld of juist niet, moet ik toestemming vragen aan de personen in verband met mogelijke publicaties, moet ik mensen laten poseren zodat ze op de meest ideale positie en stand in beeld komen. Stel dat ze me zien fotograferen en vragen komen stellen? Ik moet er niet aan denken, ik wil juist rust en persoonlijke beleving in de natuur. En ik wil dit voor mezelf houden.

Maar soms heeft een mens in beeld een toegevoegde waarde, bijvoorbeeld om de grootte van iets aan te geven. Fotograaf: Jan Dolfing

“Mensopkomst”

Fotografeer ik later op de dag of kan ik in verband met de wintertijd niet voor “mensopkomst” op stap dan probeer ik altijd de camera zo te draaien dat er geen mensen meer in beeld te zien zijn. Het stoort me enorm. Echter zo nu en dan ontkom ik er niet aan om mensen in beeld te zetten. Het heeft soms wel degelijk een toegevoegde waarde aan de zeggingskracht van een beeld. Als ik al eens een persoon in beeld breng dan is het als onderdeel van het landschap. Nog niet geweldig, maar daar kan ik mee leven.

Zo breng ik de schoonheid van de natuur het liefst in beeld… zonder mensen. Fotograaf: Jan Dolfing

Grootsheid door mensen

Het besef dat ik zo nu en dan mensen nodig heb binnen mijn natuurfotografie kwam jaren geleden toen ik in Noorwegen aan het fotograferen was. Samen met mijn vrouw en dochter wandelden we naar een van de grootste gletsjers in Scandinavië, de Briksdalsbreen. Prachtig om hier foto’s te maken. Een immense ijsmasse met hemelsblauwe kleuren. Hele mooie opnames maar ik kreeg continu het gevoel dat ik de grootsheid van het geheel niet goed in beeld kreeg. Zonder te beseffen waar dit nu aan lag.

De grootsheid van de gletsjer laat zich pas goed zien door een mens als maatstaf in te voegen. Fotograaf: Jan Dolfing

Maar dan, terwijl ik aan het fotograferen ben, zie ik in mijn zoeker opeens twee mannen over de gletsjer lopen. En ineens is het plaatje compleet. Door de mannen krijgt de gletsjer de dimensie die het werkelijk heeft. De verhoudingen komen duidelijk in beeld. Ik had het nooit gedacht, maar de mannen stoorden me helemaal niet. Sterker nog, ik begon bewust opnames te maken om beide mannen zo tactisch mogelijk in beeld te zetten.

Zonder mens een saaiere foto, ook mooi maar zonder blikvanger. Fotograaf: Jan Dolfing

Hulpstukken

Sinds dat moment ben ik me veel beter bewust van de kracht van “mens in beeld” en neem ik vaker mensen op in mijn foto’s. Ben ik dan van mensen gaan houden in de natuur? Nee absoluut niet, het zijn hulpstukken, meer ook niet. Ik kan ze in 99% van de gevallen missen als kiespijn.

Mens en natuurrecreatie, hier mooi dubbel in beeld gebracht. Fotograaf: Jan Dolfing

Rotmensen

En dat werd twee weken terug nog maar weer eens bevestigd. Ik was eind van de middag in het Lankheet aan het fotograferen. Langs het pad zie ik twee groepjes oranje gekleurde paddenstoelen staan. Mooi licht op de paddo’s en een omgeving die perfect bijdraagt aan de compositie. Een echte macro-uitdaging. Dus plat op de buik ervoor. Ik heb net de eerste serie opnames gemaakt en wil van positie wisselen als er een echtpaar met hun loslopende hond (natuurlijk) aan komt lopen. De hond wordt gauw aan de lijn geklikt en meneer probeert een vriendelijk praatje aan te knopen.

Prachtig gekleurde paddenstoelen, een minuut later waren ze lomp platgestampt. Grrr. Fotograaf: Jan Dolfing

Platgestampt

“Bent u macro-opnames aan het maken? ” Ik antwoord bevestigend en meneer kijkt rond wat ik dan op de foto aan het zetten ben. Mevrouw vindt het duidelijk maar niks, zo’n op de grond liggende kerel en banjert zonder wat te zeggen langs mij heen. En nog voor ik “pas op” kan roepen stapt ze midden op het achterste groepje paddenstoelen. Waarna vervolgens de hond op het voorste groepje stapt. Gauw loopt het echtpaar door, mij in totale verbijstering achterlatend.
Voorlopig hoef ik even geen mensen meer op mijn foto’s, dat begrijp je natuurlijk wel. Helaas duurt het nog een paar maanden voor ik weer zo vroeg op stap kan dat ik niemand meer tegenkom. Met uitzondering van een andere fotograaf misschien, maar die zal niet op mijn paddenstoelen stappen. Wie weet kom ik u een keertje tegen, of houdt u wel van mensen op de foto en gaat u niet zo vroeg op stap?

Fotogroet Jan

Geef een reactie

15 reacties

  1. Uit het hart gegrepen. Met Oudjaar was ik ‘s middags op de Veluwe bemoste eiken aan het fotograferen. Keurig vanaf het pad. Met een korte tele op statief. Om eens te kunnen experimenteren met HDR maakte ik tussentijds ook korte series met verschillende belichtingstijden. Ineens voel ik iemand in mijn nek hijgen en die staat – spiegeltje spiegeltje aan de camerawand – mee te kijken op het lcd-scherm, toen ik wat opnames maakte. Groeten of iets zeggen? Ho maar. Glibbert die vrouw met knalwitte jas en trendy, maar inmiddels bemodderde laarzen over het natte zandpad naar haar man toe. ‘Snap jij dat nou? Wat zie je in zo’n boom? Dat is toch maar gewoon een dikke beuk.’…
    Een jaar of vier, vijf terug zat ik in een vrij toegankelijke observatiehut, waar verder nauwelijks iemand kwam. Heerlijk rustig. Tegen de tijd dat het grofwild op pad zou gaan, komt er ineens een man voor de hut staan, zegt ‘hallo’ en monstert mijn camera. Op dat moment ontplofte ik bijna, want het was de zoveelste keer in een paar maanden tijd, dat er een of andere ‘brave burger’ door het rustgebied kwam banjeren. Ik heb echter geen woord gezegd. De afgelopen jaren heb ik tijdens urenlang geduldig aanzitten meer struiners voor de lens gehad dan wild. Sinds de pandemie is het op veel plaatsen beredruk. Hoezo drukte mijden? En dan lopen of atb’en er zat dwars door bosvakken heen of rakelings langs anderen op bospaden heen, al groetend kwistig coronavirusloten in het rond uitdelend. En van honden aan de lijn wil men ook niks weten. Totaal geen respect voor de natuur.
    De boeken met de mooiste fotolocaties maken de zaak er niet beter op. Ik woon niet ver van het Bargerveen. Sinds dat boek over Noord-Nederland er is, zie ik veel meer volk in dat gebied en raakt de vegetatie op oevers strak langs het veen meer en meer platgestampt, waardoor pheel wat planten definitief het loodje leggen. Heel erg jammer.
    Dus eh… mensen in de natuur kan ook ik missen als kiespijn.

  2. Zo enorm herkenbaar. Ook ik wil geheel opgaan in de natuur liefst zonder anderen, hoeft niet eens specifiek voor foto’s maar ook voor de natuurgeluiden die vaak door de mens wordt verstoord. Ooit eens meegemaakt dat jongeren hun drones volop lieten rondcirkelen, een hels kabaal. Vaak weet ik wel paden en plekjes te vinden waar weinig of geen mensen komen. Echter, inderdaad , heel soms is z’n poppetje mooi op het plaatje. Verder als ik mensen aan zie komen ga ik op mijn camera of telefoon kijken alsof ik druk ben om zo een gesprek te mijden of alleen een” hallo ” te zeggen. In mijn werk ben ik ook continu in contact met mensen en is de natuur een oplaadpunt voor mij.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

15 reacties

  1. Uit het hart gegrepen. Met Oudjaar was ik ‘s middags op de Veluwe bemoste eiken aan het fotograferen. Keurig vanaf het pad. Met een korte tele op statief. Om eens te kunnen experimenteren met HDR maakte ik tussentijds ook korte series met verschillende belichtingstijden. Ineens voel ik iemand in mijn nek hijgen en die staat – spiegeltje spiegeltje aan de camerawand – mee te kijken op het lcd-scherm, toen ik wat opnames maakte. Groeten of iets zeggen? Ho maar. Glibbert die vrouw met knalwitte jas en trendy, maar inmiddels bemodderde laarzen over het natte zandpad naar haar man toe. ‘Snap jij dat nou? Wat zie je in zo’n boom? Dat is toch maar gewoon een dikke beuk.’…
    Een jaar of vier, vijf terug zat ik in een vrij toegankelijke observatiehut, waar verder nauwelijks iemand kwam. Heerlijk rustig. Tegen de tijd dat het grofwild op pad zou gaan, komt er ineens een man voor de hut staan, zegt ‘hallo’ en monstert mijn camera. Op dat moment ontplofte ik bijna, want het was de zoveelste keer in een paar maanden tijd, dat er een of andere ‘brave burger’ door het rustgebied kwam banjeren. Ik heb echter geen woord gezegd. De afgelopen jaren heb ik tijdens urenlang geduldig aanzitten meer struiners voor de lens gehad dan wild. Sinds de pandemie is het op veel plaatsen beredruk. Hoezo drukte mijden? En dan lopen of atb’en er zat dwars door bosvakken heen of rakelings langs anderen op bospaden heen, al groetend kwistig coronavirusloten in het rond uitdelend. En van honden aan de lijn wil men ook niks weten. Totaal geen respect voor de natuur.
    De boeken met de mooiste fotolocaties maken de zaak er niet beter op. Ik woon niet ver van het Bargerveen. Sinds dat boek over Noord-Nederland er is, zie ik veel meer volk in dat gebied en raakt de vegetatie op oevers strak langs het veen meer en meer platgestampt, waardoor pheel wat planten definitief het loodje leggen. Heel erg jammer.
    Dus eh… mensen in de natuur kan ook ik missen als kiespijn.

  2. Zo enorm herkenbaar. Ook ik wil geheel opgaan in de natuur liefst zonder anderen, hoeft niet eens specifiek voor foto’s maar ook voor de natuurgeluiden die vaak door de mens wordt verstoord. Ooit eens meegemaakt dat jongeren hun drones volop lieten rondcirkelen, een hels kabaal. Vaak weet ik wel paden en plekjes te vinden waar weinig of geen mensen komen. Echter, inderdaad , heel soms is z’n poppetje mooi op het plaatje. Verder als ik mensen aan zie komen ga ik op mijn camera of telefoon kijken alsof ik druk ben om zo een gesprek te mijden of alleen een” hallo ” te zeggen. In mijn werk ben ik ook continu in contact met mensen en is de natuur een oplaadpunt voor mij.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Jan Dolfing

Jan Dolfing

Als dierenarts en gepassioneerd natuurfotograaf is Jan nauw verbonden met dieren en natuur. Een passie die hij graag laat zien.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: