Menu

Onderdeel van Pixfactory

Jouw foto gebruikt zonder toestemming? Dit kun je doen!

Kom je erachter dat iemand jouw foto heeft gebruikt zonder er toestemming voor te vragen? Welkom bij de club! Inbreuk op auteursrechten is aan de orde van de dag en er is veel onwetendheid over dit onderwerp. Het komt best nauw wat je wel en niet moet doen. Tijd voor een grondig artikel over wat jij hieraan kunt doen.
Wordt jouw foto gebruikt zonder toestemming? Dit kun je er aan doen. Een artikel over auteursrecht.
Wordt jouw foto gebruikt zonder toestemming? Dit kun je er aan doen. Een artikel over auteursrecht. Fotograaf: Daan Schoonhoven

Auteursrecht

Eerst even iets over auteursrecht in het algemeen. Als maker van jouw foto’s ben jij de auteur en heb jij alle rechten over jouw foto’s. Formeel staat wel in de wet dat de foto origineel moet zijn, er moet iets van jou in de foto zitten. Dit is al heel snel het geval door de gekozen compositie, belichting en andere keuzes die je als fotograaf maakt.

Dit betekent dat niemand jouw foto’s mag publiceren zonder jouw expliciete toestemming, ook niet als jouw foto’s op social media staan.

De officiële term is voor dit vergrijp is inbreuk maken op auteursrechten. In de auteurswet staat onder andere dit:

Als inbreuk op het auteursrecht op het gansche werk wordt beschouwd het verveelvoudigen of openbaar maken van eenig daarin opgenomen afzonderlijk werk, waarop auteursrecht bestaat, door een ander dan den maker daarvan of diens rechtverkrijgenden.

Samen met wat er nog meer in deze wet staat betekent dit dat iedereen die jouw foto gebruikt zonder jouw expliciete toestemming, inbreuk pleegt.

Hoe stel je het vast?

In de meeste gevallen zul je het toevallig tegenkomen of iemand anders wijst je erop. Je kunt er echter ook zelf naar op zoek gaan. Als je naar Google afbeeldingen gaat kun je een afbeelding uploaden en Google laten zoeken waar deze afbeelding nog meer op het internet staat. Je zou dit bijvoorbeeld kunnen doen voor een aantal veel gebruikte foto’s of een aantal van je beste beelden.

Het eerste wat je moet doen is het maken van een screenshot van de pagina waar jouw foto staat. Maak altijd een screenshot van de gehele pagina inclusief de url-balk, zodat je de gehele context hebt. In Google Chrome bestaat een extensie waarmee je een full-page-screenshot kunt maken, hoe je dit doet lees je hier. Om een welles-nietes spelletje te voorkomen dat je foto in de betreffende pagina hebt gekopieerd, is het van belang om ook een screenshot van de code van de website te maken. Klik met je rechtermuisknop op de pagina, kies voor ‘Inspecteren’ en maak een screenshot van de code waaruit blijkt dat de foto daadwerkelijk op de server van de eigenaar van de website staat.

Contact opnemen

Vervolgens kun je bijvoorbeeld via email contact opnemen met de eigenaar van de website. Ga er niet direct met gestrekt been in, maar kies voor een vriendelijke, zakelijke toon, daar kom je meestal het verst mee.

Bedenk van te voren wat je wilt bereiken. Je hoeft niet per se een schadevergoeding te eisen. Je zou bijvoorbeeld ook kunnen eisen dat er een link komt naar je website of misschien kun je de eigenaar zover krijgen dat ie in de toekomst foto’s van je afneemt. In veel gevallen zal het mede afhangen van de partij die inbreuk heeft gepleegd. Is het een blogger, een stichting of een commerciële organisatie? Dat kun je allemaal laten meewegen in wat jij als gewenste uitkomst ziet.

De officiële naam voor zo’n email is een sommatiebrief voor inbreuk op auteursrecht. Wat moet er minimaal instaan?

  • Bewijs van inbreuk (screenshot zoals hierboven beschreven).
  • Beschrijving van de inbreuk.
  • Aangeven dat de publicatie zonder toestemming heeft plaatsgevonden.
  • Voorstel te betalen schadevergoeding.
  • Aangeven dat de inbreuk per direct moet stoppen.
  • Evt. mogelijkheid bieden om alsnog een licentie te kopen.

Stuur géén factuur, maar een schadevergoeding

Als je een financiële compensatie op z’n plaats vindt, is het belangrijk dat je géén factuur stuurt. Je kunt formeel namelijk geen factuur sturen, omdat je geen dienst hebt geleverd. Noem het altijd schadevergoeding. De schadevergoeding geldt uitsluitend voor de periode waarop de inbreuk heeft plaatsgevonden. Dit geeft de inbreukpleger dus geen recht om het beeld alsnog te blijven gebruiken.

De hoogte van de schadevergoeding is vrij eenvoudig te bepalen. Er zijn namelijk een aantal rechterlijke uitspraken geweest, waarbij de rechter de tarieven van FotoAnoniem als redelijke schadevergoeding heeft gezien. De tarieven van FotoAnoniem kun je via deze link downloaden via deze link.

Naast de schadevergoeding kun je eventueel nog overeenkomen dat de foto ook voor de toekomst gebruikt kan blijven worden. In dat geval stuur je wel een factuur en geef je een licentie af voor het specifieke gebruik.

Let op: je hoeft geen genoegen te nemen met het feit dat de inbreukpleger aangeeft de foto te hebben verwijderd en niet langer zal gebruiken. Dit zegt namelijk niets over het verleden.

Voorkomen is beter dan genezen

Er zijn een aantal dingen die je kunt doen die de kans op inbreuk verkleinen. Je kunt je naam aan de foto toevoegen, via Lightroom of andere fotobewerkingsprogramma’s kun je dit geautomatiseerd doen als je afbeeldingen exporteert. Je kunt ook overwegen een watermerk toe te voegen.

Wat je sowieso moet doen is dit: aan elke foto kun je metadata toevoegen; dit kan achteraf met workflow software zoals Lightroom, maar je kunt het ook direct toevoegen bij elke foto die je maakt. In je camera kun je een aantal basisgegevens standaard toevoegen zoals je naam en evt. adresgegevens en bijvoorbeeld de phrase: ‘copyright protected’ of ‘all rights reserved’. Daarmee heeft de inbreukpleger ook direct geen excuus meer; hij had hieraan kunnen zien dat de foto niet vrij van rechten is.

Wat doe je als iemand niet reageert of niet akkoord wil gaan met de schadevergoeding? Vanzelfsprekend kun je herinneren of er een telefoontje aan wagen, maar als iemand medewerking weigert kun je overwegen om juridisch advies in te winnen en/of een advocaat in de hand nemen. Iemand die hierin is gespecialiseerd is Charlotte Meindersma. Zij heeft veel gepubliceerd over alles dat te maken heeft met inbreuk op fotografische inbreuk op auteursrecht.

 


In editie 57 van Natuurfotografie Magazine staan nog veel meer tips voor professionele natuurfotografie. Zo staan er artikelen in het magazine over stockfotografie en over het fotograferen voor een opdrachtgever. Maar je leest ook hoe het is om de partner te zijn van een professionele natuurfotograaf.

 

9 reacties

  1. Als je foto’s publiceert op internet kun je er vanuit gaan dat anderen ermee aan de haal gaan, met of zonder de tips in bovenstaand artikel. Wanneer je op sociale media publiceert, zoals bijvoorbeeld facebook en Instagram, dan sta je automatisch een deel van je rechten af. Meta (moederbedrijf van facebook en Instagram) eigent zich het eigendomsrecht toe van alles wat je daar publiceert en dus ook jouw foto’s. Ze kunnen ermee doen wat ze willen, zelfs verkopen aan derden. De keus is aan de fotograaf. Probeer maar eens een schadevergoeding te krijgen van iemand in Verweggistan. Succes. Begin maar vast een spaarpotje te maken om een advocaat te betalen of er een vast te krijgen op basis van ‘no cure no pay’.

  2. Correctie van mijn reactie. Met veel interesse gelezen. Graag wil ik hetvolgende geval voorleggen. Ik maak weleens gebruik van screenshots van een tv-uitzending en bewerk die tot beelden die deel uitmaken van een nieuw geheel. De afbeelding is dan middels fotoshop bijv. aanmerkelijk veranderd. Is dit in strijd met het auteursrecht.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

9 reacties

  1. Als je foto’s publiceert op internet kun je er vanuit gaan dat anderen ermee aan de haal gaan, met of zonder de tips in bovenstaand artikel. Wanneer je op sociale media publiceert, zoals bijvoorbeeld facebook en Instagram, dan sta je automatisch een deel van je rechten af. Meta (moederbedrijf van facebook en Instagram) eigent zich het eigendomsrecht toe van alles wat je daar publiceert en dus ook jouw foto’s. Ze kunnen ermee doen wat ze willen, zelfs verkopen aan derden. De keus is aan de fotograaf. Probeer maar eens een schadevergoeding te krijgen van iemand in Verweggistan. Succes. Begin maar vast een spaarpotje te maken om een advocaat te betalen of er een vast te krijgen op basis van ‘no cure no pay’.

  2. Correctie van mijn reactie. Met veel interesse gelezen. Graag wil ik hetvolgende geval voorleggen. Ik maak weleens gebruik van screenshots van een tv-uitzending en bewerk die tot beelden die deel uitmaken van een nieuw geheel. De afbeelding is dan middels fotoshop bijv. aanmerkelijk veranderd. Is dit in strijd met het auteursrecht.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: