De kracht van zwart-wit fotografie

Zwart-witfotografie is overigens een wonderlijke term want tussen wit en zwart zitten heel wat grijstinten. Van die grijstinten hoef je overigens geen gebruik van te maken. Je kunt je beperken tot zwart en wit. Er ontstaan dan grafische beelden met lijnen en vormen die heel expressief kunnen zijn.

Waar moet je op letten

De wereld om ons heen is kleurrijk. Voor het vinden van geschikte onderwerpen voor zwart-witfotografie moet je vooral zoeken naar onderwerpen met lichte en donkere partijen. Contrasten zijn belangrijk. Kleuren moet je in gedachten omzetten in grijstinten. Dat vergt, zeker voor hen die weinig met zwart-wit werken, gewenning. Voor grafische beelden moet je vooral letten op vormen, lijnen en structuren.

Bij sterk tegenlicht kan onderbelichten juist noodzakelijk zijn, afhankelijk van de situatie tot meerdere stops. Dit hangt natuurlijk ook samen met de methode die je gebruikt voor lichtmeting. Zelf gebruik ik meestal een integrale meting en controleer het beeld op mijn LCD. Zo nodig pas ik de belichting aan. Je kunt natuurlijk ook gebruik maken van spotmeting.

RAW

Ik fotografeer altijd in RAW en zet de beelden op de computer om in zwart-wit. Bij de omzetting kun je namelijk per kleur bepalen hoe licht of hoe donker de betreffende kleur in het zwart-wit beeld moet worden. Soms kun je de camera zo instellen dat de preview op je display wel een zwart-wit beeld toont. Dat geeft je een idee hoe het uiteindelijke beeld eruit zal zien. Zelf gebruik ik die optie niet.

Nabewerking

Voor de nabewerking gebruik ik meestal Lightroom, soms Photoshop en af en toe plug-ins als Silver Efex pro. In de nabewerking moet je zeker niet kinderachtig zijn en de grenzen van de bewerkingsmogelijkheden regelmatig opzoeken. Het gaat immers om het uiteindelijk gewenste resultaat en dat is een beeld met veel zeggingskracht.

Welke onderwerpen

Voor zwart-witfotografie zijn onderwerpen met veel contrast het meest geschikt. Hard licht en donkere schaduwpartijen zijn daarom voor het maken van zwart-wit foto’s meestal geen bezwaar en vaak zelfs wenselijk omdat het noodzakelijke contrast dan groter is. Toch kunnen ook grauwe, regenachtige dagen interessant zijn en sfeervolle beelden mogelijk maken.

Belichting

Voor de belichting bij zwart-wit fotografie maak ik het volgende onderscheid:

1. beelden met veel grijstinten
2. grafische beelden
3. situaties met sterk tegenlicht

Bij zwart-witfotografie met de nadruk op grijstinten is een standaard belichting met behulp van het histogram meestal de beste oplossing. Meestal belicht ik ietsje over en gebruik ik een zo laag mogelijke ISO. Als dat wenselijk is, kan in de nabewerking wat ruis worden toegevoegd.

Voor het maken van grafische beelden is een egale achtergrond noodzakelijk. Meestal is dat een blauwe of egaal bewolkte lucht maar rimpelloos water, een wit papier en natuurlijk sneeuw zijn ook zeer geschikt. Tegenlicht is meestal noodzakelijk voor het benodigde contrast. Om de achtergrond voldoende op te helderen moet je meestal 1 á 2 stop over belichten.

Wil je nog meer weten over zwart-witte natuurfotografie? In onze nieuwste Natuurfotografie Magazine kunt u meer vinden over zwart wit fotografie.

Wl je meedoen met de Photo Challenge zwart wit? Insturen kan t/m zondag 17 maart.