Maak je eigen jaarplanning

Het luistert allemaal best nauw, om net die éne foto te maken waar je al zo lang van droomt. Het juiste onderwerp, de juiste plaats, de juiste tijd, het juiste licht, de juiste lens, de juiste instellingen van je camera en op het juiste moment afdrukken. Teveel om aan het toeval over te laten. Hoe kun je jouw kansen vergroten om toch dat ultieme moment te bereiken? Eén van de hulpmiddelen om het toeval een handje te helpen is het maken van een plan. Denk vooruit!
Cypripedium calceolus
Drie jaar heeft dit vrouwenschoentje op mijn lijst heeft gestaan. Eindelijk was het moment er: eind mei, drie uur rijden, zacht licht, de bloemen vers in bloei. Fotograaf: Ron Poot

Ken jezelf

Het begint allemaal bij jezelf. Wat is de aanpak die bij jou past? Ben je een jager die eindeloos achter die ene soort aanjaagt? Of ben je een spin in het web die geduldig onder een camouflagenet wacht tot een soort binnen bereik is? Misschien ben je een struiner die ronddwaalt en open staat voor alles wat voorbij komt. Maak alleen een jaarplanning die past bij jouw interesses en jouw manier van werken. Alleen dan ben je voldoende gemotiveerd om jezelf de opofferingen te getroosten die je nodig hebt om je doel te bereiken.

Ontdek je onderwerp

Wat je onderwerp ook is, het is belangrijk om je er in te verdiepen om te weten hoe je het plantje, beestje of landschap op de foto kunt krijgen. Of beter gezegd: er op wílt krijgen. Want jouw gedachtegang over wat je wilt laten zien is de handtekening op de foto. Je eigen signatuur! Het gedrag bestuderen leert je waar een zangvogel regelmatig een liedje zingt, wat de jachtroute van een vleermuis is of waar een libel zijn uitkijkposten heeft. Ook voor landschappen geldt dit, als je nadenkt over de compositie, het lijnenspel en de lichtinval. De sfeer in je foto bepaalt veel, dus de omgeving en lichtsituatie die je wilt hebben spelen een belangrijke rol in je overwegingen. Voor soorten geldt ook dat je moet weten welk seizoen en welk tijdstip van de dag (of nacht) ze te zien zijn. Kortom, goede natuurkennis is een vereiste voor goede natuurfotografie.

jaarplanning
Blauwgroene trechterzwam. Overal gezocht… uiteindelijk vond ik ze nog geen kilometer van mijn huis, blauw in de kou. Fotograaf: Ron poot

Weet je plekken

Hoe vaak gebeurt het niet dat je een mooi landschap ziet of een interessante soort, maar je net op dat moment niet je fotospullen bij je hebt. Of dat de weersomstandigheden niet meewerken of je in het verkeerde seizoen zit. Noteer die plekken in je jaarplanning! En denk alvast na over periode en tijdstip van de dag dat je er wilt terugkomen. Al duurt het nog jaren, eens komt die zorgvuldig bewaarde informatie je van pas. Richt je vooral ook op de plekken in de buurt waar je vaker komt en die je als je broekzak kent. Als op een goede dag de omstandigheden ideaal zijn moet je er ook snel kunnen zijn en de plekjes kennen.

Een punt van aandacht is de toegankelijkheid van terreinen. Natuurterreinen zijn niet altijd vrij te betreden, bijvoorbeeld na zonsondergang of in het broedseizoen. Wil je er toch in dan zul je tijdig een vergunning bij de beheerder of eigenaar moeten regelen en ook duidelijk moeten maken hoe je verstoring voorkomt.

jaarplanning
De weersvoorspelling was een koude nacht en helder windstil weer. Ideaal voor een laagjeslandschap. Fotograaf: Ron Poot

Begrijp de seizoenen

Elk jaargetijde heeft zijn kenmerkende details die waardevol zijn voor je foto. De ochtenddauw van de heldere zomerochtend, de nachtvorsten, de lange schaduwen van de winter, de grondnevels van de herfst. Bepaal voor jezelf welke belangrijk zijn in jouw beeld. Betrek ze in je jaarplanning en noteer ze.

Op tijd

Het tijdstip van de dag bepaalt veel. Het blauwe uurtje, de warme avondzon, het harde zomerlicht, uiteindelijk is het licht dat de sfeer van je foto bepaalt. Daarom is het belangrijk in je jaarplanning rekening te houden met welk tijdstip de meeste kansen biedt voor het licht dat jij nodig hebt voor je ultieme foto. En daar hoort ook bij dat je ruim op tijd bent op je locatie. Zeker ’s morgens vroeg, het is elke keer verrassend hoe snel die zon opkomt.

jaarplanning
Deze ijsvogel is ver na zonsondergang met een onverantwoord hoge ISO waarde gefotografeerd. Fotograaf: Arno ten Hoeve

Accepteer het weer

Het weer bepaalt in grote mate de lichtomstandigheden. Nu laat het weer zich nooit met zekerheid voorspellen. Welke planning je ook maakt, de afhankelijkheid van het weer blijft een onzekere factor. De weersverwachtingen zijn dus dagelijkse verplichte kost om bij te houden wanneer jouw moment er aan komt. Een strategie om wat minder afhankelijk te zijn is meerdere doelen te bepalen, liefst voor elke weertype één. Zodat als je eerste plan niet lukt, je nog altijd kunt terugvallen op een alternatief: plan B.

Behoud het overzicht in je jaarplanning

Als je al die factoren tegelijk in beeld wilt hebben, is het aan te raden ze overzichtelijk bij elkaar te zetten in een schema. Het handige van een dergelijk overzicht is, dat je het kunt bewaren, zelfs jarenlang. Het is namelijk heel goed mogelijk dat het jaren duurt voordat je je kans kunt grijpen en het is jammer als je je goede ideeën vergeten bent als de omstandigheden opeens ideaal zijn. Geen bucketlist dus die je in een jaar moet afwerken, maar meer een kansenkaart.

jaarplanning
Er zijn natuurlijk allerlei soorten schema’s te bedenken – zoek vooral de vorm die bij je past – maar een voorbeeld van mijn jaarplanning kan je misschien op weg helpen.

11 reacties

  1. Een goed voorbeeld, ga ik navolgen. Nu laat ik alles nog teveel van het toeval afhangen. ga hem aanvullen met mijn eigen locaties, nu gebeurt het vaak dat ik denk: dan en dan terugkomen, maar daar komt dan toch weer niets van.

  2. Dag Gede, er zijn vast meer voorbeelden, maar ik heb ze niet voorhanden. Ieder zal daar zijn eigen vorm aangeven die het best bij hem/haar past. Groet, Ron

  3. Ron, prachtig, een jaarplanning. je hebt zelf deze lijst gemaakt en ben je bekend met de gebieden waar je vaak komt en dikwijls gaat fotograferen. Bestaan er overzichten van andere omgevingen ?

      1. Wat erg. Creativiteit en eigenheid wordt helaas niet gestimuleerd door pixfactory… allemaal hetzelfde plaatje schieten…..

        1. Kennis is niet verkeerd, een oranjetipje fotografeer je nu eenmaal niet in de herfst. Maar … de jaarlijkse, bijna eindeloze opeenvolging van min of meer identieke foto’s van bosanemonen – oranjetipjes – juffers en libellen – edelherten en paddenstoelen is zo langzamerhand behoorlijk saai. Die saaiheid ligt volgens mij niet alleen aan de hier verstrekte onderliggende kennis maar voor een belangrijk deel ook aan het gebrek aan creativiteit. Tja, blijkbaar heeft niet iedere fotograaf de behoefte en de kunde iets echt eigens te maken. Vrijheid blijheid toch? Daarnaast denk ik dat veel natuurfotografen dergelijke lijsten erg handig vinden.

          1. Ik snap deze reactie niet helemaal…deze tutorial gaat voornamelijk over het maken van een jaarplanning en heeft niks te maken met gebrek aan creativiteit of het maken van bijna indentieke foto’s van bosanemonen, oranjetipjes, enz. Deze tutorial stimuleert juist om bewuster met je fotografie bezig te zijn.

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

11 reacties

  1. Een goed voorbeeld, ga ik navolgen. Nu laat ik alles nog teveel van het toeval afhangen. ga hem aanvullen met mijn eigen locaties, nu gebeurt het vaak dat ik denk: dan en dan terugkomen, maar daar komt dan toch weer niets van.

  2. Dag Gede, er zijn vast meer voorbeelden, maar ik heb ze niet voorhanden. Ieder zal daar zijn eigen vorm aangeven die het best bij hem/haar past. Groet, Ron

  3. Ron, prachtig, een jaarplanning. je hebt zelf deze lijst gemaakt en ben je bekend met de gebieden waar je vaak komt en dikwijls gaat fotograferen. Bestaan er overzichten van andere omgevingen ?

      1. Wat erg. Creativiteit en eigenheid wordt helaas niet gestimuleerd door pixfactory… allemaal hetzelfde plaatje schieten…..

        1. Kennis is niet verkeerd, een oranjetipje fotografeer je nu eenmaal niet in de herfst. Maar … de jaarlijkse, bijna eindeloze opeenvolging van min of meer identieke foto’s van bosanemonen – oranjetipjes – juffers en libellen – edelherten en paddenstoelen is zo langzamerhand behoorlijk saai. Die saaiheid ligt volgens mij niet alleen aan de hier verstrekte onderliggende kennis maar voor een belangrijk deel ook aan het gebrek aan creativiteit. Tja, blijkbaar heeft niet iedere fotograaf de behoefte en de kunde iets echt eigens te maken. Vrijheid blijheid toch? Daarnaast denk ik dat veel natuurfotografen dergelijke lijsten erg handig vinden.

          1. Ik snap deze reactie niet helemaal…deze tutorial gaat voornamelijk over het maken van een jaarplanning en heeft niks te maken met gebrek aan creativiteit of het maken van bijna indentieke foto’s van bosanemonen, oranjetipjes, enz. Deze tutorial stimuleert juist om bewuster met je fotografie bezig te zijn.

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: