Wat een rondje door de tuin met mijn macrolens al niet kan betekenen voor je humeur! En meer dan een camera met macrolens had ik ook niet bij me… Geen statief, reflectieschermen of extern licht. Gewoon lekker licht bepakt. Maarre… uit de hand fotograferen bij macrofotografie hoort toch eigenlijk niet? Iedereen zegt altijd dat je voor macrofotografie écht een statief nodig hebt, dus waarom zou je dan uit de hand fotograferen? En hoe dan? Nou.. dat zijn leuke vragen! En daar heb ik best wel wat antwoorden op.
Allereerst…
Laat ik meteen even zeggen: ook ik pak af en toe het statief erbij. In de vroege ochtend, als het licht niet optimaal is of als ik aan de slag ga met tussenringen of focus stacking, neem ik ook een statief mee, meestal een kleintje. Lekker licht en laag bij de grond, hij past ook precies in het zijvakje van mijn fotorugzak! Maar het overgrote deel van mijn foto’s schiet ik gewoon uit de hand!
En ja, het is natuurlijk niet voor niets dat Johan van der Wielen bijvoorbeeld graag vanaf statief fotografeert. Het fotograferen uit de hand is zéker niet heilig. Doordat je bij fotograferen uit de hand altijd een kans hebt op bewegingsonscherpte door je eigen bewegingen, zullen de foto’s zelden zo scherp zijn als vanaf statief. Daarnaast moet ik er altijd op letten dat mijn sluitertijd kort genoeg is (minstens 1/60 in mijn geval) en dat betekent dat ik regelmatig de ISO-waarde moet opkrikken om die korte sluitertijd te bewerkstelligen. Als derde, ook niet onbelangrijk, fotografeer ik bijna alles met open diafragma (f/2,8) en dat zorgt voor een kleine scherptediepte, die ik dus wel precies op het juiste punt moet leggen. Dit is absoluut makkelijker vanaf statief, dan vanuit de hand.
En toch… vind ik zo’n statief eigenlijk maar niets. Als het even kan, laat ik hem thuis of in de auto. Waarom? Omdat het comfortabeler is, me flexibeler maakt en past bij mijn onvoorbereide manier van fotograferen. Daarnaast ga ik een uitdaging niet uit de weg en blijf ik mezelf trainen in het zo stabiel mogelijk houden van mijn camera en het maken van mooie scherpe foto’s!
Comfort en gemak
Ik ben een redelijk comfortabele fotograaf. Fotograferen in de natuur is voor mij pure ontspanning. Het rondsjouwen met een zware rugzak of een karretje vol spullen staat voor mij niet gelijk aan ontspannen. Dat kost energie en vaak ga ik juist de natuur in om energie te krijgen! Een lichte fotorugzak gevuld met mijn macro- en telelens, met een extra accu en een setje tussenringen, de camera aan een sling om mijn nek en ik ben helemaal in mijn nopjes!
Flexibiliteit
Door niet gebonden te zijn aan een statief, kan ik snel inspelen op situaties die zich voor mijn lens voordoen. Ik ben geen vroege vogel en ga vaak pas op pad als alle insecten ook ontwaken. Ze blijven dan dus niet meer mooi zitten wachten tot ik met camera en statief een goed standpunt heb gekozen. Eigenlijk trekken ze zich helemaal niets van mij aan en er zijn zelfs exemplaren die doelbewust de camera proberen te ontwijken. Door de camera in de hand te houden, kan ik inspelen op de beweeglijkheid van insecten. Ik kan ze makkelijker volgen en snel van standpunt wisselen. Er zit geen statief in de weg!
Onvoorbereid
Ik ben best wel een chaoot en bereid me zelden voor op een shoot. Ik ga naar buiten wanneer het weer goed (genoeg) is en ik zin heb in een beetje ontspanning. Dat is ook echt mijn voornaamste doel bij het fotograferen. Natuurlijk wil ik ook mooie plaatjes maken, maar het is voor mij zóveel belangrijker dat ik in alle vrijheid – zonder moeten – kan genieten van de mooiste hobby die ik ken! Hoofd leeg en sd-kaart vol. Dan heb ik een supertijd gehad! Oké, als de plaatjes na afloop ook mooi zijn, is het super in het kwadraat!
Dat onvoorbereid op pad gaan, betekent dus ook dat ik werkelijk geen idee heb met welke plaatjes ik thuis wil komen of welke onderwerpen ik op de foto ga zetten! Eigenlijk word ik juist heel blij van alledaagse kriebelbeestjes, mosjes, bloemetjes en plantjes. Ik focus steeds een beetje meer op de kleine natuur en als ik iets moois zie leg ik het vast. Dan wil ik niet eerst een statief pakken en de camera klaarzetten. Omdat ik de camera standaard om mijn nek heb hangen, kan ik direct reageren op alles wat zich voor mijn lens laat zien.
Nabewerking
Ik weet dat over dit onderwerp heel veel gezegd en gezwegen wordt, maar voor mij is het bewerken van RAW-foto’s een leuk, ontspannen en vast onderdeel van het hele fotografeerproces. Doordat ik vaak met wat hogere ISO-waarden werk, ontstaat er weleens ruis in mijn foto’s. Dit heb je minder als je vanaf statief je onderwerp op ISO 200 kan fotograferen. Er zijn tegenwoordig gelukkig erg goede programma’s om die ruis weg te werken en soms kunnen ze zelfs nog wat extra scherpte toevoegen aan een in de basis al scherpe foto!
Nog wat laatste tips?
In de online cursus macrofotografie vertel ik je alles over mijn manier van fotograferen, maar ik kan wel een tipje van de sluier oplichten. Automatisch scherpstellen en vervolgens handmatig finetunen helpt mij om snel en op de juiste plaats scherp te kunnen stellen. En heb jij toevallig focus peaking op je camera? Zet die dan aan! Hoe irritant die gekleurde lijntjes in eerste instantie ook kunnen lijken, ze helpen je enorm om de scherpte op de juiste plaats te leggen.
Ga je zelf ook proberen om vanuit de hand te fotograferen? Heel veel plezier en succes en onthoud: oefening baart kunst!
21 reacties
Leuk om te lezen dat je veelal zonder statief werkt. Ik ben van het fotograferen van de kleine beestjes. Werk zonder statief. Zelfs fotografeer ik vaak met één hand om met de andere iets anders te doen: bv een blaadje iets optillen of een steen ondersteboven houden om te fotograferen wat daar onder zit.
Die beweeglijke beestjes fotograferen met statief lijkt me sowieso niet haalbaar.
Voor mij is het ook een ontspannende bezigheid. Ik fotografeer vooral in eigen tuin…
Ben ook niet meer de jongste, maar heb gelukkig nog een stabiele hand…
Helemaal gelijk Janneke ,gewoon uit de hand foto’s maken. Met statief veel te bewerkelijk en niet vrij om te bewegen.Leuk om je berichtje te lezen
🙂 Leuk om te lezen dat jij ook uit de hand fotografeert, Rudi. Ik wens je nog een hele mooie zomer!
Groetjes,
Janneke