Making of: zandpatronen

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt als je naar het strand gaat, maar ik denk dat bijna iedereen die met een camera op het strand rondloopt wel eens aan de slag is geweest om zandpatronen te fotograferen! Je hebt ze in allerlei vormen, zoals ribbels en golfjes die na een flinke storm weer netjes  zijn ‘opgepoetst’. Dichterbij de vloedlijn vind je patronen die als gevolg van eb en vloed steeds door het water worden ververst. En er zijn stranden waar je prachtige patronen kunt vinden die door verschillende kleuren / tinten zand zijn ontstaan. Kortom; naast een plek voor foto’s van woeste golven, een prachtige zonsondergang of een verstild beeld met lange sluitertijden is het ook een héél grote speeltuin voor fotografen die het leuk vinden om meer abstracte foto’s te maken!
Spelen met licht en vormen op het strand
Spelen met licht en vormen op het strand. Fotograaf: Johan van de Watering

Net even wat anders!

Tijdens het eerste februari weekend van dit jaar was ik op Texel en na weken van saai grijs winterweer werden we het hele weekend getrakteerd op zon, ochtendmist, nachtvorst en prachtige luchten! Omdat het een familieweekend was waren de fotomogelijkheden beperkt, maar de camera ging wél mee tijdens de strandwandelingen die we maakten. Zo ook tijdens één van die wandelingen vanaf ‘Paal 12’.  Bij de ‘overgang’ van de parking richting het strand viel mijn oog op een soort wit zand en toen ik ernaartoe liep zag ik dat er nog rijp lag op de stukken duinrand die in de schaduw waren gebleven en ook aan de schaduwzijde van ribbels en heuveltjes waardoor bijzondere patronen ontstonden. Dat triggerde me want dat had ik nog niet vaak gezien en het was dus net even wat anders!

Als een soort poedersuiker ligt de rijp in de schaduwdelen van het duin. Mijn oog viel direct op het heuveltje in het midden.
Als een soort poedersuiker ligt de rijp in de schaduwdelen van het duin. Mijn oog viel direct op het heuveltje in het midden. Fotograaf: Johan van de Watering

De eerste foto

Ik denk graag in vormen en mijn eerste gedachte was om iets te doen met die grote ovale vorm waarbij de rand bedekt was met een héél dun laagje glinsterend ‘ijs’. De overgang naar de heel subtiele zandgolfjes aan de rechterkant sprak me aan en het geheel deed me denken aan een soort ‘zandgolf’. Bij een wandeling heb ik meestal maar 1 lens op m’n camera en nu was dat (toevallig) een 50mm f/2.5. Een ideale lens voor dit soort werk!

Hieronder de eerste foto die ik maakte en ik zag al direct een hele serie verbeterpunten:

  • Onderbelichten zou de witte rand veel meer accentueren
  • Een andere kadering zou een aantal storende elementen uit beeld houden
  • Een kleinere diafragmaopening zou zorgen voor meer scherptediepte
  • Een iets koelere witbalans zou de sfeer passender maken

Doorpakken

1 stop onderbelichting zorgde al direct voor een beter effect. Het accent kwam nu duidelijk bij de ovale rand te liggen en mede door het prachtige strijklicht rechts op het zand kreeg de foto voor mij iets mysterieus. Om licht op het zand wat meer ruimte en aandacht te geven kaderde ik iets meer naar rechts zodat een aantal storende elementen niet meer te zien waren:

Ik twijfelde alleen nog aan die grote zwart ‘vlek’ linksonder in de foto. Zou die de balans niet verstoren?
Daarom toch weer terug naar de compositie van foto 2 maar dan 2 stops onderbelicht. De opbouw van de foto werd m.i. rustiger en er ontstond een betere balans in de foto. Ik controleer dat vaak door de foto als thumbnail te bekijken of met m’n ogen half dicht geknepen waarbij je alleen nog de grotere patronen ziet en niet wordt afgeleid door details. De schuine lijn van de ovale rand komt mooi uit de hoek en loopt naar het strijklicht op het zand. En lichte hellingshoek geeft iets dynamisch aan het beeld:

Nog even een ander perspectief

Alhoewel ik al blij was met de vorige foto wilde ik toch nog even een ander perspectief en andere kadering proberen. Iets meer boven het heuveltje, de camera schuin gekanteld en wat ‘strakker’ gekaderd. Bijkomend effect was dat de lichtval in het middendeel van de ovale rand nu beter zichtbaar werd. Ik kreeg het gevoel of ik naar een soort kraterrand op het maanoppervlak keek waar het zonlicht laag overheen scheert.

Zoals gezegd waren we bezig met een mooie strandwandeling dus echt veel tijd had ik niet. Ik zag dat er tussen de eerste en de laatste foto 1 min en 58 seconde en bijna 40 foto’s zaten met bijna allemaal een (iets) ander scherptepunt, diafragma of belichting. In mijn beleving had ik daar veel langer gestaan en kan ik me nu een week later bijna alle handelingen nog herinneren. Zo krachtig kan dus een goede flow zijn!

Nabewerking

In de nabewerking heb ik de witbalans nog enigszins aangepast en ietsje meer blauw toegevoegd. Ook de verzadiging + levendigheid wat extra’s gegeven (alles met mate) en met de kleurenmixer de kleuren oranje en geel ietsje meer verzadigd en wat lichter gemaakt zodat het zand beter afsteekt tegenover het donkere delen van de foto.

TIPS

Tips voor wie zandpatronen gaat fotograferen:

  • Ná een korte periode met harde wind of ná een storm is het zand vaak weer helemaal netjes opgepoetst! Alle voetsporen zijn dan verdwenen en de keuze aan nieuwe, verse patronen is dan enorm.
  • Fotografeer je patronen in het gebied tussen eb en vloed dan is fotograferen bij afgaand water het handigst omdat je dan een ‘schoon’ strand hebt. Doe je dat op een tijdstip dat het (nog) niet druk is op het strand dan kun je daar extra lang gebruik van maken.
  • Denk goed na vóór je begint. Vanaf een afstandje eerst goed kijken wat interessant is om te fotograferen en vanuit welk standpunt. Daarmee voorkom je dat je eigen voetafdrukken precies op de plaats staan waar je ze niet wilt hebben.
  • Schaduw verstrekt de contrastwerking van de patronen en daarom ga ik graag op een zonnige dag tussen eind oktober en half maart naar het strand. De zon staat dan laag en dan is de schaduw werking groter. Lekker hard licht is dan eigenlijk perfect!

3 reacties

  1. Mooie foto, en leerzaam artikel.
    Bij volgende strand wandelingen in praktijk brengen.
    Dankjewel voor de tips.

  2. Bedankt Johan, voor dit boeiend en leerrijk artikel. Zelfkritisch blijven bij iedere foto, en goed weten waar je mee bezig bent, leidt tot goede – mooiere – nog mooiere resultaten. Al vrees ik dat het bij mij wel ‘net iets langer’ zou duren dan jouw 2 minuutjes (als ik al niet gestopt zou zijn bij ‘gewoon mooi’).

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: