Biodiversiteit
Biodiversiteit is het voorkomen van verschillende levende wezens in een bepaald gebied. Er is dan een variatie van soorten dieren, planten en schimmels (paddenstoelen).
De biodiversiteit in Nederland is helaas sterk aan het afnemen. De afgelopen decennia is het verlies aan biodiversiteit ruim 70%. Vooral onder insecten is een enorme afname. Het verlies van hun leefgebieden is één van de oorzaken.
Biodiversiteitsverlies is zorgelijk, want biodiversiteit zorgt voor zuurstof, schoon water en levert een gezonde bodem voor voedselproductie.
Inheemse plantensoorten als fundament
Zelfs met een kleine tuin of een balkon kun je een bijdrage leveren aan biodiversiteitsherstel. Elke tuin of balkon is een potentieel nieuw leefgebiedje voor diersoorten. Voor meer biodiversiteit in de tuin is het belangrijk om voedselketens te creëren. Daarbij begin je bij de eerste schakel, de planten. Je vervangt tegels voor bloemperken of bloempotten. Dit is het fundament voor een tuin met een rijke biodiversiteit.

Nederlandse en Belgische insectensoorten zijn afhankelijk van plantensoorten die hier van nature voorkomen. Zij hebben specifieke inheemse planten nodig om eieren af te zetten en zich te voeden. Je helpt deze soorten als je inheemse plantensoorten zaait of plant in plaats van soorten uit verre landen. Uitheemse plantensoorten helpen vooral een uitheemse soort als de honingbij. Hierdoor krijg je minder biodiversiteit in de tuin.
Ook het kleurrijke icarusblauwtje heeft specifieke waardplanten (“gastheerplanten”). Deze informatie kun je in veldgidsen vinden. Voorbeelden van waardplanten van het icarusblauwtje zijn gewone rolklaver, rode klaver en kruipbrem.

Inheemse planten uit de eigen streek zorgen voor verschillende insecten en insectenlarven in de tuin. De insecten in jouw streek zitten namelijk ook op inheemse planten uit de eigen streek. De insecten in de tuin vormen dan samen met andere planteneters de tweede schakel van een voedselketen. Bepaalde vogels voeden zich ook met inheemse planten. Zo houden putters erg van distels.
De derde schakel kunnen vogels, zoogdieren en spinnen zijn. Zij voeden zich met de insecten uit de tweede schakel. Een egel die insecten eet is daar een voorbeeld van. Egels komen graag in tuinen waar veel insecten te vinden zijn.

Wees niet te netjes!
Met het zaaien en planten van inheemse planten is het fundament van een tuin met biodiversiteit gelegd. Het goede nieuws is dat de tuin verder weinig onderhoud vraagt.
In een tuin met biodiversiteit bestaat onkruid niet. Als er toch ergens planten groeien die je daar niet wil hebben dan trek je deze eruit met de hand of gebruik je een borstel. Werkt dat niet, gebruik dan biologische bestrijdingsmiddelen. Deze behouden de plant- en diersoorten die jij graag in je tuin wil hebben. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen is één van de oorzaken van de enorme afname van het aantal insecten.
Je hoeft de tuin niet winterklaar te maken. De afgestorven planten hoeven niet weggehaald te worden. Afgestorven planten bieden voor veel insecten een overwinteringsplaats. Spinnetjes en kleine kevertjes verstoppen zich tussen deze planten en wachten hier rustig het voorjaar af.

Laat in de herfst en het voorjaar de dorre bladeren onder de bomen en struiken liggen. Zo stoort u geen egels in winterslaap. Onder deze bladeren leven ook weer insecten. Het onder macrofotografen populaire springstaartje is hier een voorbeeld van. De dorre bladeren composteren na verloop van tijd, wat ook voor planten als natuurlijke meststof werkt.
Ook rommelhoekjes zijn ideaal. Juist de plekjes waar we als mens niet te veel ingrijpen zijn de plekjes waar egels hun nest bouwen of waar vlinders hun eitjes kunnen leggen. Een stapel stenen of hout zijn een schuilplaats voor insecten en amfibieën. Zelfs met het laten liggen van slakkenhuizen kun je eventueel een slakkenhuisbij helpen.

Extra acties voor meer biodiversiteit
Naast een sterk fundament en weinig onderhoud van de tuin zijn er aanvullende acties die waardevol kunnen zijn. Daarvan ga ik er een aantal noemen.
- Plaats een insectenhotel waarin bijen en andere insecten hun eitjes kunnen afzetten.
- Plant bomen of stuiken met vruchten. Fruit op de grond of wat je laat hangen is voor vogels en insecten een belangrijke bron van voedsel in het najaar. Ook zijn bessen populair bij sommige vogels. Ook zitten vogels graag in bomen en struiken voor beschutting.

- Richt een voederplek in voor vogels. Wees hiermee voorzichtig. Zorg voor gezond voer, zorg dat het buiten bereik van katten hangt en desinfecteer de plek regelmatig om te voorkomen dat hier ziektes verspreid worden.
- Help egels in jouw tuin. Egels staan op de Rode Lijst en hebben onze hulp nodig. Zo kun je een egelwoonhuis plaatsen en zorgen voor doorgangen waardoor de egel de tuin in- en uit kan. Aan elke kant van de tuin een doorgang van 15cmx15cm is voldoende.
- Maak een vijver in de tuin. Insecten en vogels kunnen hier drinken. Geleidelijk aflopende oevers zijn ideaal voor amfibieën. Daarnaast zijn geleidelijke oevers veiliger voor egels.

Diversiteit in natuurfotografie
Meer biodiversiteit betekent ook meer mogelijkheden voor natuurfotografie in de tuin.
Je kunt met macrofotografie aan de slag met bloemen, insecten, spinnen en amfibieën. Daarnaast kun je met de telelens vogels fotograferen en misschien zelfs een egel. Naast een positieve bijdrage aan de biodiversiteit heb je een zeer toegankelijk natuurgebiedje voor jezelf gecreëerd.
Bronnen:
https://maakgrijsgroener.nl
https://www.natuurwerkdag.nl/natuurinjetuin
https://www.natuurwerkdag.nl/vrijepagina/7-tips-voor-meer-natuur-in-je-tuin/
3 reacties
Leuke tip voor in de tuin. Wel een puntje. Er waren een aantal foto’s van anderen bij (Sjoerd Schimmel, Marit van Ekelenburg en Albert van der Maat) . Toch stond daar jouw naam onder als fotograaf. Lijkt me niet in orde!
Sonja
Bedankt Sonja! Ik had het ook opgemerkt. Dat is ergens in de keten niet goed gegaan. Ik zal degene die het kan aanpassen een berichtje sturen.
Het is aangepast. De namen kloppen. ?